ปรู๋
ชื่ออื่นๆ : ปู๋ (ภาคเหนือ ตะวันออกเฉียงเหนือ) ปรู, ปลู, ผลู (ภาคกลาง) มะเกลือกา (ปราจีนบุรี) มะต๋าปู๋ (เชียงใหม่)
ต้นกำเนิด :
ชื่อสามัญ :
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Alangium salviifolium (L.f.) Wangerin. subsp. hexapetalum Wangerin
ชื่อวงศ์ : ALANGIACEAE
ลักษณะของปรู๋
ต้นปรู๋ ไม้ยืนต้น ขนาดเล็กถึงขนาดกลาง สูง 5-15 เมตร เปลือกสีน้ำตาลเทา เรียบหรือแตกเป็นสะเก็ด แก่นสีน้ำตาล กระพี้สีค่อนข้างเหลือง กิ่งอ่อนและใบอ่อนมีขน
ใบปรู๋ ใบเดี่ยว เรียงสลับ แผ่นใบรูปไข่กลับรูปขอบขนาน หรือรูปหอกกลับ กว้าง 2.5-7 เซนติเมตร ยาว 5-15 เซนติเมตร ปลายกว้างและเป็นติ่งสั้น โคนสอบเรียว ขอบใบเรียบ มีเส้นแขนงใบ 3-5 เส้นออกจากโคนใบ เห็นชัดมากบริเวณท้องใบ ก้านใบยาว 0.5-1 เซนติเมตร
ดอกปรู๋ ดอกช่อ สีขาวนวล กลิ่นหอมอ่อนๆ ออกเป็นกระจุกตามกิ่งเหนือรอยแผลใบ กลีบดอกโคนเชื่อมติดกันปลายแยก 5-7 กลีบ กลีบเลี้ยง ส่วนโคนกลีบจะเชื่อมติดกันเป็นท่อรูปกรวย ส่วนปลายกลีบจะแยกออกเป็นแฉก ขนาดยาวประมาณ 0.2-0.5 เซนติเมตร ดอกมีขนขึ้นประปราย
ผลปรู๋ รูปกลมรี ออกเป็นกระจุก กว้างประมาณ 1 เซนติเมตร ยาวประมาณ 1.5 เซนติเมตร ผลอ่อนเป็นสีเขียว เมื่อเริ่มสุกจะเป็นสีแดง ผลสุกมาๆจะเป็นสีดำ ปลายผลมีกลีบเลี้ยง และกลางผลจะมีสันแข็งตลอดความยาวของผล ผลแห้งไม่แตก ผลในช่วงเดือนมีนาคมถึงเดือนเมษายน
การขยายพันธุ์ของปรู๋
การเพาะเมล็ด
พบขึ้นตามป่าเบญจพรรณ ป่าดงดิบเขา หรือป่าชายเลน
ธาตุอาหารหลักที่ปรู๋ต้องการ
ประโยชน์ของปรู๋
- ผลรสหวานอมเปรี้ยว รับประทานได้
- เนื้อไม้ของต้นปรู๋มีความเหนียวและมีลายสวยงาม จึงนิยมนำมาใช้ทำพานท้ายปืน ด้ามเครื่องมือทางการเกษตร เครื่องกลึง เครื่องประกอบเกวียน งานแกะสลัก รวมไปถึงเครื่องเรือนต่าง
สรรพคุณของปรู๋
- แก่น รสจืดเฝื่อน เป็นยาบำรุงกำลัง แก้น้ำเหลือง และแก้ริดสีดวงทวาร
- เนื้อไม้ รสฝาดเฝื่อน แก้ริดสีดวงลำไส้ และทวารหนัก
- เปลือกต้น รสฝาด นำมาต้ม เอาน้ำกิน แก้จุกเสียด บำรุงธาตุไฟ แก้ไอ แก้หอบหืด และแก้ท้องร่วง ปิดธาตุ
- เปลือกราก นำมาตำให้ละเอียด เป็นยาพอก หรือคั้นเอาน้ำล้างแผล แก้โรคผิวหนัง หรือรับประทานเป็นยาแก้พิษ ทำให้เอาเจียน ยาระบาย และเป็นยาช่วยขับพยาธิ บำบัดอาการไข้ และขับเหงื่อ
- ผล รสร้อนเบื่อ บำรุงธาตุ ขับพยาธิ แก้จุกเสียด
คุณค่าทางโภชนาการของปรู๋
การแปรรูปปรู๋
สามารถติดตามความรู้เเกี่ยวกับการเกษตร เพิ่มเติมได้ที่ เกษตรตำบล.คอม
แหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือ : ฐานข้อมูลสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี
ภาพประกอบ : www.flickr.com, ศูนย์การเรียนรู้อุทยาน พรรณไม้
ปรู๋ ทางเหนือเรียกมะต๋าปู๋ รสหวานอมเปรี้ยว ใครเคยลองทานแล้วบ้าง