ยาขับเสมหะ (เสลด)
ขนานที่ 1
ท่านให้เอา น้ำผึ้งเดือน 5 จำนวน 300 ซีซี. (ประมาณ 1 ใน 3 ของลิตร) มะขามเปียกหนัก 3 บาท
มะขามป้อม (ตากแห้ง เอาเฉพาะเนื้อแกะเม็ดออกเสีย) หนัก 2 บาท น้ำตาลทรายแดง หนัก 3 สลึง ตัวยาทั้ง 4 อย่างนี้ นำมาผสมกัน โดยเทน้ำผึ้งลงในกะทะ ยกขึ้นตั้งไฟเคี่ยวให้สุกก่อน ใส่น้ำตาลทายแดงลงกวน ผสมให้เข้ากันดีแล้ว ใส่มะขามเปียกลงกวนผสมให้เข้ากัน ใส่มะขามป้อมลงกวนผสมกัน เคี่ยวไฟให้เหนียวพอปั้นเป็นลูกกลอนได้สะดวก แล้วยกลง ปั้นเป็นลูกกลอนขนาดเท่าเมล็ดพุทรา
สรรพคุณ ใช้รับประทานแก้โรคไอ เป็นยาขับเสมหะ (ขับเสลด) ของคนเป็นโรคหืด ชะงัดนักแล
ขนานที่ 2
ท่านให้เอา เทียนทั้งห้า (คือเทียนแดง 1 เทียนขาว 1 เทียนดำ 1 เทียนข้าวเปลือก 1 เทียนตาตั๊กแตน 1) สมอทั้งสาม (คือสมอไทย 1 สมอเทศ 1 สมอพิเภก 1) มะขามป้อม 1 รากชะพลู 1 แก่นสน 1 แก่นขี้เหล็ก 1 ยาดำ 1 ใบมะขาม 1 ตัวยาทั้ง 14 อย่างนี้ เอาอย่างละเท่าๆกัน นำมาใส่หม้อดินต้มกับน้ำพอสมควร ใช้น้ำยารับประทานครั้งละ 1 ถ้วยชา เวลาก่อนอาหาร เช้า-เย็น
สรรพคุณ เป็นยาระบาย แก้โรคหลอดลมอักเสบ ขับเสมหะ (ขับเสลด) ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแล เคยใช้ได้ผลดีมาแล้ว
ขนานที่ 3
ท่านให้เอา ใบต้นกระเทียมสด จำนวนมากพอสมควร นำมาต้มน้ำ ใช้น้ำยาดื่ม
สรรพคุณ จะทำให้เสมหะแห้ง ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแล
ที่มา : ตำรายาแผนโบราณ
โดยหมอพร (กรมหลวงชุมพรเขตรอุดมศักดิ์)