ขนานที่ 1
ท่านให้เอา ไม้สัก 1 ไม้ประดู่ 1 ฝางเสน 1 ตัวยาทั้ง 3 อย่างนี้ เอาอย่างละเท่าๆกัน นำมาสับเป็นชิ้นเล็กๆ ใส่หม้อดินต้มกับน้ำพอสมควร ใช้น้ำยารับประทานครั้งละ ๑ ถ้วยชา เวลาเช้า-เย็น หรือใช้รับประทานต่างน้ำดื่ม
สรรพคุณ แก้โรคดีซ่านได้ผลดีอย่างชะงัดนักแล
ขนานที่ 2
ท่านให้เอา รากทับทิม 1 กำมือ รากต้นมะม่วงป่า 1 กำมือ รากต้นสัก 1 กำมือ หมูเนื้อแดงราคา 5 บาท (สำหรับใช้รักษาโรคดีซ่านของเด็ก) ราคา 10 บาท (สำหรับใช้รักษาโรคดีซ่านของผู้ใหญ่) เวลาซื้อห้ามต่อ ได้เท่าไรก็เอาเท่านั้น ตัวยาทั้ง 4 อย่างนี้ นำมาใส่หม้อดินต้มกับน้ำพอสมควร ใช้น้ำยารับประทาน ครั้งละ 1 ถ้วยชา ในระหว่างรับประทานยานี้ ห้ามรับประทานของมันๆ อย่างเด็ดขาด ถ้าต้มยานี้หม้อหนึ่งรับประทานแล้วโรคดีซ่านยังไม่หาย ให้ต้มรับประทานอีกหม้อหนึ่งดีซ่านจะหายขาดแน่นอน
สรรพคุณ ชะงัดนักแล
ขนานที่ 3
ท่านให้เอา เถาขมิ้นเครือทั้งห้า (เอาทั้งต้นตลอดถึงราก) 2-3 กำมือ นำมาล้างน้ำให้สะอาด ใส่หม้อดินต้มกับน้ำ 3 ส่วน ต้มเคี่ยวให้เหลือน้ำ 1 ส่วน ใช้น้ำยารับประทานครั้งละ 1 ถ้วยชา เวลา เช้า-เย็น วันละ 2 เวลา มีสรรพคุณแก้โรคดีซ่าน มีอาการตาเหลือง ตัวเหลือง และแก้โรคตับแข็งที่เกิดจากการดื่มสุรามาก ต้องต้มยานี้รับประทานหลายๆครั้ง รับรองโรคดีซ่านหายขาดแน่นอน
สรรพคุณ ชะงัดนักแล
ขนานที่ 4
ท่านให้เอา ต้นพังพวย (หรือต้นแพงพวย) สด 1 กำมือ นำมาล้างน้ำให้สะอาด ตำให้ละเอียด คั้นเอาน้ำ ผสมกับน้ำผึ้งเดือน 5 อย่างละครึ่งถ้วยกาแฟ ใช้รับประทานวันละ 1 ครั้ง ประมาณ 15 วัน โรคดีซ่าน ซึ่งมีอาการตาเหลือง ตัวเหลืองจะหายไป
สรรพคุณ ชะงัดนักแล
ขนานที่ 5
ท่านให้เอา ต้นโทงเทงทั้งห้า (เอาทั้งต้นตลอดถึงราก) จำนวน 2 ต้น นำมาล้างน้ำให้สะอาด ใส่หม้อดินต้มกับน้ำพอสมควร แล้วคั้นเอาน้ำข้นๆ ผสมกับน้ำตาลทรายแดงพอสมควร ใช้รับประทานครั้งละ 1 ถ้วยชา วันละ 2-3ครั้ง ประมาณ 10-15 วัน
สรรพคุณ โรคดีซ่านจะหายไป ชะงัดนักแล
ขนานที่ 6
ท่านให้เอา แก่นต้นลั่นทม 1 ใบชะพลู 1 หญ้างวงช้าง 1 ตัวยาทั้ง 3 อย่างนี้ เอาอย่างละเท่าๆกัน นำมาใส่หม้อดิน ต้มกับน้ำพอสมควร ใช้น้ำยารับประทน ครั้งละ 1 ถ้วยชา เวลา เช้า-เย็น วันละ 2 เวลา
สรรพคุณ แก้โรคดีซ่าน ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแล
ขนานที่ 7
ท่านให้เอา ใบมะขามสด จำนวนมากน้อยตามต้องการ นำมาตำให้ละเอียด คั้นเอาน้ำผสมกับสุราประมาณน้ำยาครึ่งแก้วกาแฟ ใช้รับประทานทุกวัน วันละครั้ง ประมาณ 20 วัน
สรรพคุณ อาการโรคดีซ่านจะหายไป ชะงัดนักแล
ขนานที่ 8
ท่านให้เอา ต้นกุ๊ยช่าย (ที่ใช้รับประทานกับก๋วยเตี๋ยวผัดไทย) สดๆ จำนวนมากพอสมควรนำมาล้างน้ำให้สะอาด หั่นเป็นท่อนเล็กๆ ใส่หม้อดินต้มกับน้ำมะพร้าวอ่อน (มะพร้าวไฟที่มีเปลือกสีเหลือง) 1 ลูก ใช้น้ำยารับประทานให้หมดภายใน 1 วัน ให้ปรุงยานี้รับประทานทุกวันติดต่อกัน 7 วัน
สรรพคุณ โรคดีซ่านจะหายไป ชะงัดนักแล
ขนานที่ 9
ท่านให้เอา ฟักเขียวสด 1 ผล (ปลอกเปลือกแล้วหั่นเป็นชิ้นๆ) กับเต้าหู้ (ที่มีขายตามท้องตลาดเป็นแท่งๆ) 3 แท่ง (หั่นเป็นชิ้นเล็กๆ แช่น้ำให้อ่อนตัวเสียก่อน) นำตัวยาทั้ง ๒ อย่างนี้มาใส่หม้อดิน ต้มกับน้ำมากพอสมควร ใส่น้ำตาลกรวดลงผสมประมาณให้มีรสหวานเล็กน้อย ต้มเคี่ยวให้ตัวยาเปื่อยจนเละ ใช้น้ำยารับประทานต่างน้ำดื่ม เมื่อรับประทานยานี้แล้วประมาณ 1 ชั่วโมง ผู้ป่วยจะถ่ายปัสสาวะออกมาเป็นสีขาว ให้รับประทานวันละหลายๆครั้งทุกวันติดต่อกันไป เพียงระยะเวลา 7 วันเท่านั้น โรคดีซ่านซึ่งมีอาการเจ็บภายใต้สะดือด้านซ้าย ตาเหลือง ตัวเหลือง ท้องอืด แน่นท้อง ถ่ายปัสสาวะเป็นสีเหลืองเข้มจะหายไป
สรรพคุณ ชะงัดนักแล เจ้าของยานี้ได้ใช้รักษาตัวเองหายขาดมาแล้ว เมื่อหายโรคแล้ว ตัวผู้ป่วยจะมีผิวดำคล้ายถูกแดดเผา ไม่ต้องตกใจ ผิวพรรณจะกลับดีเหมือนเดิมภายใน 1 เดือน ห้ามกินของแสลง คืออาหารที่มีรสจัดๆ ของมันๆ และห้ามกินเหล้าอย่างเด็ดขาด
ที่มา : ตำรายาแผนโบราณ
โดยหมอพร (กรมหลวงชุมพรเขตรอุดมศักดิ์)