โทงเทง ต้อมต๊อก ผลมีกลีบดอกชั้นนอกหุ้มเหมือนโคมจีน

โทงเทง

ชื่ออื่นๆ : โซเซ (สุราษฎร์ธานี) ต้อมต๊อก (ภาคเหนือ) เตงหลั่งเช้า (จีน) ทุงเทง, โทงเทง (ภาคกลาง, ภาคตะวันตกเฉียงใต้) บาตอมต๊อก (ภาคเหนือ) ปิงเป้ง (หนองคาย) ปุงปิง (นครศรีธรรมราช, ปัตตานี) หญ้าต้อมต้อก (ภาคเหนือ) หญ้าถงแถง (อ่างทอง) โทงเทงฝรั่ง, เคพกูสเบอร์รี่

ต้นกำเนิด : จีน ไต้หวัน ประเทศไทยพบทางภาคเหนือ บริเวณป่าเปิดและที่ชุ่มชื้นทั่วไป ที่ระดับความสูงไม่เกิน 1,000 ม

ชื่อสามัญ : Hogweed, Ground Cherry

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Physalis angulata L.

ชื่อวงศ์ : SOLANACEAE

ลักษณะของโทงเทง

ต้น ไม้ล้มลุกขนาดเล็ก ลำต้นอวบน้ำเปลือกเกลี้ยงสีเขียว โคนสีม่วงแดงและสีค่อย ๆ จางลงเป็นสีเขียวใสเป็นเหลี่ยม ยอดเป็นสีเขียวอ่อน ลำต้นสูงประมาณ 25 – 50 เซนติเมตร สูงเต็มที่ 120 เซนติเมตร แตกกิ่งก้านสาขา

ใบ เป็นใบเดี่ยวสีเขียวเรียงสลับออกตามข้อ ๆ ละใบ มีก้านยาว 2 – 3 เซนติเมตร ใบคล้ายใบพริก รูปหอกป้าน ปลายแหลมและขอบใบเรียบ ใบกว้าง 3 – 4 เซนติเมตร ยาว 4 – 7 เซนติเมตร มีเส้นแขนงใบ 5 – 7 คู่

ดอก ออกระหว่างก้านใบกับลำต้น ดอกเล็กคล้ายดอกพริก แต่กลีบดอกสั้นและแข็งกว่า ดอกตูมทรงรีปลายแหลม เวลาบานเป็นรูปแตร มีเส้นผ่าศูนย์กลาง 1.5 – 2 เซนติเมตร กลีบดอกชั้นในมีสีเหลืองอ่อน กลีบดอกชั้นนอกหรือกลีบเลี้ยงมีสีเขียวอ่อน จำนวน 5 กลีบ ซึ่งจะเจริญเติบโตขยายตัวหุ้มผลภายในไว้หลวม ๆ ทำให้ดูเสมือนว่าผลพอง ออกดอกตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์เรื่อยไปจนถึงเดือนพฤศจิกายน

ผล ผลโทงเทงมีกลีบดอกชั้นนอกหุ้มเหมือนโคมจีนสีเขียวอ่อนมีลายสีม่วง ผลภายในมีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 1-2 เซนติเมตร ผลกลมใสมีสีเขียวอ่อน และเมื่อสุกกลายเป็นสีเหลือง เมล็ด ในผลมีเมล็ดขนาดเล็กมีจำนวนมาก รูปกลมแบน เส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 0.2 – 0.3 มิลลิเมตร มีเมือกหุ้มคล้ายมะเขือเทศจำนวนมาก ออกผลในช่วงเดือนพฤศจิกายน-เมษายน

การขยายพันธุ์ของโทงเทง

ใช้เมล็ด

ธาตุอาหารหลักที่โทงเทงต้องการ

ประโยชน์ของโทงเทง

• ผลสุกรับประทานได้ มีรสหวานเอียน
• เป็นสมุนไพรรักษาดีซ่าน ไอหืด หนองฝี แก้เจ็บคอ หลอดลม อักเสบ ไขข้ออักเสบ ขับปัสสาวะ เป็นยาระบายอ่อน ๆ รักษาแผลในปาก ขับพยาธิ รักษาโรคเบาหวาน

สรรพคุณทางยาของโทงเทง

ส่วนที่ใช้ : ทั้งต้น ราก เยื่อหุ้มผลแห้ง

สรรพคุณ :
ทั้งต้น – รักษาดีซ่าน ไอหืดเรื้อรัง แผลมีหนอง เจ็บคอ
ราก – ใช้ขับพยาธิ รักษาโรคเบาหวาน

วิธีและปริมาณที่ใช้

• ยารักษาโรคหืด
  ใช้ทั้งต้นแห้ง 1/2 กิโลกรัม ต้มกับน้ำ เติมน้ำตาลกรวดลงไปให้หวาน รับประทานครั้งบะ 1/4 ถ้วยแก้ว วันละ 3 ครั้ง หลังอาหารเป็นเวลา 10 วัน หยุดยา 3 วัน รับประทานต่อไปอีก 10 วัน พักอีก 3 วัน แล้วรับประทานต่อไปอีก 10 วัน หอบหืดจะได้ผลดี
  ข้อควรระวัง – ในการรับประทานสมุนไพรโทงเทงนี้ใน 1-5 วันแรก บางคนอาจมีอาการอึดอัด เวียนศีรษะ นอนไม่หลับ หงุดหงิด หลังจากนั้นอาหารเหล่านี้จะหายไปเอง
• ยารักษาแผลในปาก เจ็บคอ
  – ใช้เยื่อหุ้มผลแห้งที่เอาเมล็ดออกแล้วหนัก 10 กรัม เปลือกส้ม 6 กรัม ต้มกับน้ำผสมน้ำตาลกรวดพอหวานเล็กน้อย ใช้ดื่มต่างน้ำ
  – ใช้ทั้งต้น ตำละลายกับสุรา เอาสำลีชุบน้ำยาอมไว้ข้างแก้ม กลืนน้ำผ่านลำคอทีละน้อย แก้ต่อมน้ำลายอักเสบ (ต่อมทอนซิล) แก้ฝีในลำคอ (แซง้อ) หรือ ละลายกับน้ำส้มสายชูก็ได้ แก้ความอักเสบในลำคอได้ดีมาก ใช้ภายใน แก้ร้อนในกระหายน้ำ ใช้ภายนอก แก้ฟกบวมอักเสบ ทำให้เย็น

คุณค่าทางโภชนาการของโทงเทง

การแปรรูปของโทงเทง

นำไปผลิตเป็นแยม หรือนำไปประกอบขนมอบประเภทเบเกอรี่

แหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือ : http://www.bedo.or.th/lcdb/biodiversity/view.aspx?id=11673&SystemType=BEDO
https://www.flickr.com