ขนานที่ 1
ท่านให้เอา ผมคน (ผมบนศีรษะคน) จำนวนมากพอสมควร นำมาล้างให้สะอาด ตากแดดให้แห้ง บดเป็นผงผสมกับสุราพอประมาณ ใช้รับประทานครั้งละ 1 ถ้วยชา วันละครั้ง (เวลาโรคหืดกำลังกำเริบ ไม่ควรรับประทานยานี้) ประมาณ 7 วันเท่านั้น โรคหืดที่เป็นมาไม่เกิน 5 ปี จะหายขาดแล เจ้าของยาขนานนี้ได้ใช้รักษาตัวเองหายขาดมาแล้ว
ขนานที่ 2
ท่านให้เอา แก่นลั่นทม จำนวนมากพอสมควร นำมาสับให้ละเอียด ใส่กะทะต้มกับน้ำพอสมควร แล้วกรองเอาน้ำมาเคี่ยวให้เป็นยางเหนียว (พอปั้นเป็นลูกกลอนได้) ผสมกับสุราอย่างดี ปั้นเป็นลูกกลอนขนาดเท่าเมล็ดพุทรา ใช้รับประทาน
สรรพคุณ แก้โรคหืดให้หายขาด ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแล
ขนานที่ 3
ท่านให้จัดเครื่องพลี เป็นกระทงเล็กๆ 1 กระทง ใส่อาหารคาว-หวาน พร้อมกับดอกไม้-ธูป-เทียน โดยจุดธูป 1 ดอก จุดเทียน 1 เล่ม ถือกระทงเดินตรงไปที่กอตะไคร้ (ห้ามเหลียวหลังเหลียวซ้าย แลขวาอย่างเด็ดขาด) เมื่อเดินไปถึงที่กอตะไคร้แล้ว วางเครื่องพลีลงบูชาที่กอตะไคร้นั้น แล้วพนมมือพูดเอง เออเองว่า คุณหมอจ๋า ลูกป่วยเป็นโรคหืดหอบ มาขอยาจากคุณหมอ ตอบเองว่า เออ เอาไปต้มกิน โรคหืดจะหายขาดแล แล้วใช้มือทั้ง 2 จับต้นตะไคร้ที่หมายตาไว้ (เพียงต้นเดียว) ถอนขึ้นมา สะบัดดินให้หลุดไป แล้วพับ ปลายยอดกับโคนต้นเข้าหากัน เอาเชือกผูกมัดเป็น 3 เปลาะ ไม่ต้องล้างน้ำ นำมาใส่หม้อดินต้มกับน้ำ 3 แก้ว ต้มเคี่ยวให้เหลือน้ำ 1 แก้ว ใช้น้ำยารับประทานครั้งเดียวให้หมด
สรรพคุณ แก้โรคหืดให้หายขาดแล ได้ใช้รักษาหายขาดมาทุกรายแล
ขนานที่ 4
ท่านให้เอา แมลงป่องช้าง 8 ตัว นำมาคั่วไฟให้ไหม้กรอบ แล้วบดให้ละเอียด ผสมกับสุราใช้รับประทานครั้งละ 1 ถ้วยชา วันละ 2-3 ครั้ง
สรรพคุณ แก้โรคหืดให้หายขาด ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแล
ขนานที่ 5
ท่านให้เอา เนื้อหมู 3 ชั้น นำมาใส่ไว้ในรังมดแดง ประมาณ 20 ชั่งโมง แล้วนำเนื้อหมูนั้นมาสับให้ละเอียด แกงกับยอดตำลึง ใช้รับประทานทั้งเนื้อและน้ำยา ทำรับประทานเพียง 2-3 ครั้งเท่านั้น โรคหืดจะหายขาดแล
ขนานที่ 6

ท่านให้เอา ใบหนาด 4 ใบ รากมะดัน หนัก 10 บาท สารส้ม หนัก 1 บาท ตัวยาทั้ง 3 อย่างนี้ นำมาตำเป็นผง ใช้ชงน้ำร้อนรับประทานต่างน้ำชา
สรรพคุณ ช่วยขับเสมหะ ละลายเสมหะ ตัดรากโรคหืด ให้หายขาด ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแล
ขนานที่ 7
ท่านให้เอา ต้นตำแยทั้งห้า (เอาทั้งต้นตลอดถึงราก) จำนวนมากพอสมควร นำมาล้างน้ำให้สะอาด ตำให้ละเอียด คั้นเอาเฉพาะน้ำ ผสมกับน้ำผึ้งแท้ (เอาอย่างละเท่าๆกัน) ใช้รับประทานครั้งละ 1 ถ้วยแก้ว
สรรพคุณ จะทำให้อาเจียนจนรังหืดออกมา เคยใช้รักษาได้ผลดีอย่างชะงัดนักแล
ขนานที่ 8
ท่านให้เอา ต้นลูกใต้ใบทั้งห้า (เอาทั้งต้นตลอดถึงราก) จำนวนมากพอสมควร นำมาล้างน้ำให้สะอาด ตำให้ละเอียด ผสมกับน้ำต้มสุก คั้นเอาเฉพาะน้ำยา ใช้รับประทานครั้งละ 1 ถ้วยชา วันละ 1 ครั้งเป็นเวลา 3 วัน
สรรพคุณ แก้โรคหืด ซึ่งกำลังกำเริบอยู่ ให้หยุดทันที เคยใช้รักษาได้ผลดีมามากแล้ว
ขนานที่ 9
ท่านให้เอา ข้าวหมาก (ข้าวหมากที่นิยมรับประทานกับข้าวเหนียวตัด) 1 ถ้วยชา กับหนังปลากะเบน (เผาไฟให้ไหม้กรอบบดให้ละเอียด) หนัก 1 บาท ตัวยาทั้ง 2 อย่างนี้ นำมาผสมกัน ใช้รับประทานให้หมดทั้งถ้วยเพียงครั้งเดียว
สรรพคุณ แก้โรคหืด ให้หายขาด เคยใช้รักษาได้ผลดีอย่างชะงัดนักแล
ขนานที่ 10
ท่านให้เอา เนื้อจระเข้ (สด ๆ) จำนวนมากพอสมควร นำมาผัดกับพริกเครื่องแกง ผสมกับสุราพอสมควร ใช้รับประทานพร้อมกับข้าวสุก เพียง 3-4 ครั้งเท่านั้น โรคหืดจะหายขาดไปแล
สรรพคุณ ชะงัดยิ่งนักแล เคยใช้รักษาได้ผลดีมามากแล้ว
ขนานที่ 11
ท่านให้เอา เมล็ดบวบ (บวบที่ใช้ปรุงอาหาร) ที่ตากแดดแห้งแล้ว นำมาแกะเอาเฉพาะเนื้อข้างใน จำนวนมากน้อยตามต้องการ ตำให้ละเอียดผสมกับสุรา ใช้รับประทาน 3 ครั้ง โดยมีกำหนดปริมาณยาและระยะเวลา ดังนี้
ครั้งที่ 1 ท่านให้เอา เนื้อในเมล็ดบวบ หนัก 1 สลึง ผสมกับสุรา 1 ก๊ง ใช้รับประทานให้หมด
ครั้งที่ 2 ท่านให้เอา เนื้อในเมล็ดบวบ หนัก 2 สลึง ผสมกับสุรา 1 ก๊ง ใช้รับประทานให้หมด ระยะห่างจากครั้งที่ 1 เป็นเวลา 1 วัน คือกินวันเว้นวัน
ครั้งที่ 3 ท่านให้เอา เนื้อในเมล็ดบวบ หนัก 3 สลึง ผสมกับสุรา 1 ก๊ง ใช้รับประทานให้หมด ระยะห่างจากครั้งที่ 2 เป็นเวลา 1 วัน คือกินวันเว้นวัน
เมื่อรับประทานยานี้เข้าไปแล้ว จะทำให้เกิดอาการอาเจียรมาก จนรังหืดออกมา จึงต้องกำหนดน้ำหนักของยา และเวลารับประทานยา ให้ห่างกันวันเว้นวัน และผู้ป่วยที่มีสุขภาพอ่อนแอ ไม่ควรใช้ยาขนานนี้เด็ดขาด
ขนานที่ 12
ท่านให้เอา ยาสูบ (ยาฉุนที่ใช้มวนกับใบตองหรือใบจากสูบ) กับปูนขาว ตัวยาทั้ง 2 อย่างนี้ เอาอย่างละเท่าๆกัน ไข่ไก่ 2-3 ฟอง (ทุบเอาเฉพาะไข่ขาว) ตัวยาทั้ง 3 อย่างนี้ นำมาผสมคลุกเคล้าให้เข้ากันดีแล้ว ใช้พอกที่กลางหลัง ตรงกระเบนเหน็บ เมื่อพอกยาขนานนี้แล้ว จะเกิดอาการอาเจียรออกมาเป็นสีขาว-เป็นสีเหลือง-เป็นสีเขียวอ่อน รังหืดจะออกมาพร้อมกับอาเจียรสีเขียวอ่อน เมื่อรังหืดออกมาแล้ว ให้รีบแกะยาที่พอกออกทันที ในระหว่างที่อาเจียรอยู่นั้น ให้ดื่มน้ำมะพร้าวอ่อนมากๆ หรือเอาหญ้าไพร นำมาต้มกับน้ำพอสมควร ใช้น้ำยารับประทาน 1 แก้ว คนป่วยที่มีสุขภาพอ่อนแอ ห้ามรับประทานยาขนานนี้อย่างเด็ดขาด เพราะกำลังกายต่อต้านไม่เพียงพอ อาจเป็นอันตรายถึงเสียชีวิตได้
สรรพคุณ แก้โรคหืด ให้หายขาดได้ชะงัดแล
ขนานที่ 13
ท่านให้เอา ไข่ไก่สด (ชนิดที่มีเชื้อตัวผู้ ฟักเป็นตัวได้) กับน้ำส้มสายชู (ชนิดกลั่น) นำมาผสมกัน โดยทุบไข่ไก่สด 1 ฟอง ใส่ลงในแก้ว ใส่น้ำส้มสายชู 2 ช้อนโต๊ะลงผสมกัน กวนให้เข้ากันดีแล้ว ใช้รับประทานเวลาก่อนอาหารเช้าทุกวัน เป็นเวลา 15 วัน อาการโรคหืดหอบจะบรรเทาลง ถ้าเป็นมาก ให้ปรุงยานี้รับประทานก่อนอาหาร เช้า-เย็น วันละ 2 ครั้ง ทุกวัน เป็นเวลา 15 วัน อาการโรคหืดหอบจะดีขึ้นมาก ต่อจากนั้น ให้ปรุงยานี้รับประทานเวลาก่อนอาหาร เช้าทุกวัน วันละ 1 ครั้ง เป็นเวลา 75 วัน รวมเป็นเวลา 90 วัน
สรรพคุณ โรคหืดหอบจะหายขาดแล ยาขนานนี้ชะงัดนักแล เคยใช้รักษาได้ผลดีมามากแล้ว
ขนานที่ 14
ท่านให้เอา เถาวัลย์เปรียง 1 ใบมะคำไก่ 1 ฝาง 1 หัวแห้วหมู 1 ตัวยาทั้ง 4 อย่างนี้ เอาหนักอย่างละ 2 สลึงเท่ากัน แสมสาร หนัก 6 สลึง ตัวยาทั้ง 5 อย่างนี้ นำมาใส่หม้อดินต้มกับน้ำพอสมควร ใช้น้ำยารับประทานครั้งละ 1 ถ้วยชา เพียง 4-5 ครั้ง
สรรพคุณ โรคหืดหอบจะหายขาดไปแล ชะงัดนักแล
ขนานที่ 15
ท่านให้เอา ขมิ้นอ้อย 1 ยาฉุน (ยาเส้นที่ใช้มวนกับใบตองหรือใบจากสูบ) 1 ปูนขาว 1 ตัวยาทั้ง 3 อย่างนี้ เอาหนักอย่างละ 8 บาทเท่ากัน นำมาผสมกันตำให้ละเอียด ใช้พอกที่หน้าแข้ง (ข้างขวาหรือข้างซ้ายก็ได้) ใช้ผ้าพันไว้ ชั่วเวลาประมาณ 30 นาที จะทำให้เกิดอาการอาเจียรเอาเชื้อโรคหืดออกมาจนหมด ยาขนานนี้ คนมีอายุ 60 ปีขึ้นไปห้ามใช้รักษา เพราะกำลังไม่พอจะเป็นอันตรายแก่ชีวิตได้
ขนานที่ 16
ท่านให้เอา ใบต้นตองแตก 5 ใบ นำมาล้างน้ำให้สะอาด ลงด้วยพระเจ้าทั้ง 5 พระองค์ (คือ นะ โม พุท ธา ยะ ทุกใบ) ตำให้ละเอียด คั้นเอาเฉพาะน้ำยา ผสมกับปูนขาว (ร่อนเอาเฉพาะที่ละเอียด) ปั้นเป็นเม็ดขนาดเท่าไข่จิ้งจก ใช้รับประทานกับน้ำผึ้ง เวลาก่อนเกิดอาการหอบ วันละครั้งเพียง 3 วันเท่านั้น โรคหืดหอบจะหายขาด ยาขนานนี้ให้ใช้รักษาผู้ป่วยที่มีอายุไม่เกิน 40 ปี
สรรพคุณ โรคหืดหอบจะพลันหายไปเป็นปลิดทิ้งทันที ชะงัดนักแล
ขนานที่ 17

ท่านให้เอา หัวกระชาย 1 ผิวมะกรูด 1 ต้นการบูรทั้งห้า (เอาทั้งต้นตลอดถึงราก) 1 กระเพราแดง 1 ขิง 1 ตัวยาทั้ง 5 อย่างนี้ เอาหนักอย่างละเท่าๆกัน นำมาตากแดดให้แห้ง บดเป็นผง ผสมกับน้ำผึ้งแท้ปั้นเป็นลูกกลอน ขนาดเท่าเมล็ดพุทรา ใช้รับประทานครั้งละ 2 เม็ด เวลาก่อนอาหาร เช้า-เย็น
สรรพคุณ แก้โรคหืดหอบ ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแล
ขนานที่ 18
ท่านให้เอา ปูเค็ม (ปูแสมที่ดองเป็นปูเค็ม) 5 ตัว นำมาคั่วไฟในหม้อดิน ให้ปูสุกไหม้เกรียม บดให้ละเอียด ผสมกับน้ำข้าวต้ม 3 ช้อนโต๊ะ กวนให้เข้ากัน ใช้รับประทานวันละ ๓ เวลา
สรรพคุณ อาการโรคหืดหอบจะหายไปภายใน 3 วัน ชะงัดนักแล
ขนานที 19
ท่านให้เอา เถาวัลย์เปรียง หนัก 3 บาท ผักเป็ดแดง หนัก 3 บาท ต้นสำมะงา หนัก 3 บาท การบูร หนัก 1 บาท ตัวยาทั้ง 4 อย่างนี้ นำมาใส่หม้อดินต้มกับน้ำ 1 ส่วน สุรา 1 ส่วน หรือจะใช้น้ำ 2 ส่วน สุรา 1 ส่วนก็ได้ ใช้น้ำยารับประทานเวลาก่อนอาหาร เช้า-เย็น
สรรพคุณ แก้โรคหืดหอบ ใช้รักษาได้ทั้งเด็กและผู้ใหญ่ เคยใช้รักษาหายมาหลายคนแล้ว
ขนานที่ 20
ท่านให้เอา หัวข่า 1 กำมือ ใบมะกา 1 กำมือ ข้าวเปลือกข้าวเจ้า 3 หยิบมือ ตัวยาทั้ง 3 อย่างนี้ นำมาใส่หม้อดินต้มกับน้ำพอสมควร ใช้น้ำยารับประทาน เวลาก่อนอาหาร เช้า-เย็น วันละ 2 เวลาทุกวัน ติดต่อกันประมาณ 30 วัน โรคหืดจะหายไป
สรรพคุณ ชะงัดนักแล เคยใช้รักษาหายมาหลายคนแล้ว
ขนานที่ 21
ท่านให้เอา หัวกระเทียม 108 กลีบ พริกไทยร่อน 108 เม็ด หัวแห้วหมู 108 หัว ตัวยาทั้ง 3 อย่างนี้ นำมาตำให้ละเอียด ผสมกับน้ำผึ้งแท้ ปั้นเป็นลูกกลอนขนาดเท่าเมล็ดข้าวโพด ใช้รับประทานครั้งละ 2-3 เม็ด เวลา เช้า-เย็น และก่อนนอน วันละ 3 ครั้ง
สรรพคุณ แก้โรคหืดที่เริ่มเป็นมาไม่นาน ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแล
ที่มา : ตำรายาแผนโบราณ
โดยหมอพร (กรมหลวงชุมพรเขตรอุดมศักดิ์)