ลักษณะประจำวงศ์
ลักษณะของวงศ์เป็นไม้เลื้อยเนื้อแข็ง บางทีเป็นไม้พุ่ม หรือไม้ต้นขนาดเล็ก มียางขาวหรือยางใส ใบประกอบแบบขนนกยอดเดี่ยว พบน้อยที่เป็นใบประกอบแบบ 3 ใบหรือใบประกอบแบบใบเดี่ยว ออกเกรียงสลับ ไม่มีหูใบ ดอกออกเป็นช่อแยกคะแนงตามปลายยอดหรือตามง่ามใบ ดอกสมมาตรตามรัศมี สมบูรณ์เพศ กลีบเลี้ยงมี 5 อัน แยกจากกัน หรือควรเชื่อมติดกัน กลีบดอกมี 5 กลีบแยกจากกัน เกสรเพศผู้มี 10 อัน เรียงเป็น 2 วง ก้านเกสรเพศผู้แยกจากกันหรือเชื่อมติดกัน อับเรณูติดที่ฐาน เกสรเพศเมียมี 5 คาร์เพล รังไข่ติดเหนือวงกลีบ แต่ละช่องมี 2 ออวุลติดเคียงกัน การเกสรเมียมี 1 อัน หรือ 2-5 อัน ยอดเกสรเพศเมียมี 2 ถึง 5 ผล แก่แตกแนวเดียว เรียบหรือเป็นตุ่ม มักมีสีแดง มีก้านผล ติดอยู่บนกลีบเลี้ยงติดแน่น เมล็ดมี 1 ขนาดใหญ่ เป็นมันสีน้ำตาลหรือสีดำ มีเนื้อสีเหลืองหรือสีส้ม
ลักษณะเด่นของวงศ์
วงศ์ของพืชชนิดนี้เป็นไม้เลื้อยเนื้อแข็ง ใบประกอบแบบขนนกยอดเดี่ยว กรีกเอี้ยงและกลีบดอกมีอย่างละ 5 กลีบ เกสรเพศผู้มี 5-10 อัน เกสรเพศเมียมี 5 คาร์เพล แต่ละช่องมี 2 ออวุลติดเคียงกัน ผลสีแดง เมล็ดดำมัน มีเนื้อหุ้มสีเหลืองหรือสีส้ม
วงศ์ใกล้เคียง-ลักษณะที่แตกต่าง
- Leguminosae มีหูใบ ดอกสมมาตรด้านข้าง เป็นแบบดอกถั่ว มี 1 คาร์เพล ออวุลมี 1 ถึงจำนวนมาก ผลเป็นฝักแบบถั่ว เมล็ดมี 1 ถึงจำนวนมาก
การกระจายพันธุ์
พบในเขตร้อน มีมากในทวีปแอฟริกา ในประเทศไทยมี 6 สกุล ในป่าดิบที่ต่ำ ได้แก่
- สกุล Cnestis เป็นไม้เลื้อย เช่น หงอนไก่ Cnestis palala (Lour.) Merr.
- สกุล Connarus ดอกออกเป็นช่อแตกแขนงที่ปลายยอด เช่น ถอบแถบ Connarus cochinchinensis (Baill.) Pierre เป็นไม้พุ่ม ถอบแถบเครือ Connarus semidecandrus Jack เป็นไม้เลื้อย
- สกุล Rourea เช่น เถาหงอนไก่ Rourea mimosoides (Vahl) Planch. เป็นไม้เลื้อยพบทั่วไปในป่า หมาตายพากราก Rourea minor (Gaertn.) Leenh. ไม้พุ่ม มะขามเครือ Rourea stenopetala (Griff.) Schellenb. ไม้เลื้อย ผลเรียบ
สามารถติดตามความรู้เเกี่ยวกับการเกษตร เพิ่มเติมได้ที่ เกษตรตำบล.คอม
แหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือ : www.dnp.go.th
ภาพประกอบ : www.flickr.com, www.thai-herbs.thdata.co
วงศ์ถอบแถบ เป็นไม้เลื้อยเนื้อแข็ง