กระทืบยอด

ชื่ออื่นๆ : กระทืบยอด (เชียงใหม่) นกเขาเง้า (นครราชสีมา) ทืบยอด (สุราษฎร์ธานี) จิยอบต้นตาล, จิยอบต้นตาน (ภาคเหนือ) กะทืบยอด, กะทืบยอบ (ภาคกลาง) หัวใจไมยราบ (ภาคใต้) ไมยราบ, กระทืบยอด (ไทย) เนี้ยซัวเช้า (จีน) กะเสดโคก, คันล่ม, เช้ายอบ, หญ้างับ, หน่อปีเหมาะ

ต้นกำเนิด : เป็นพรรณไม้ที่พบขึ้นตามป่าดงดิบเขา ป่าเบญจพรรณ และบริเวณที่ชื้นแฉะทั่วไป มีมากตามชายเขาในภาคเหนือและภาคกลาง

ชื่อสามัญ :

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Biophytum sensitivum (L.) DC.

ชื่อวงศ์ : OXALIDACEAE

ลักษณะของกระทืบยอด

ต้น ไม้ล้มลุกฤดูเดียว ลำต้นตั้งตรงสีน้ำตาลแดง ไม่แตกกิ่งก้าน มีขนละอียด สูงได้ถึง 20 ซม.

ใบ ใบ ประกอบแบบขนนก เรียงสลบเวียนรอบต้นเป็นกระจุกที่ปลายยอด ยาว 6-11 ซม. ก้านใบแผ่แบนรวมกันอยู่บนยอด เหมือนกับร่มที่กาง ใบย่อย 8-12 คู่ รูปคล้ายโล่ รูปขอบขนานหรือรูปไข่กับ กว้าง 4.5-10 มม. ยาว 6-12 มม.

ดอก ดออกดอกเป็นจุก บริเวณบนยอดลำต้น ลักษณะของดอกเป็นดอกขนาดเล็ก มีสีเหลืองสด

ผล ผลแห้งแตกได้ รูปกระสวย สีเขียวอ่อน

การขยายพันธุ์ของกระทืบยอด

การใช้เมล็ด

ธาตุอาหารหลักที่กระทืบยอดต้องการ

ประโยชน์ของกระทืบยอด

สรรพคุณทางยาของกระทืบยอด

ทั้งต้น ต้มน้ำดื่ม กินแก้ไข้ ขับปัสสาวะ รักษาอาการปัสสาวะเป็นเลือดปวด
ราก รสเย็นขื่น ต้มดื่ม แก้นิ่ว แก้โรคหนองใน
ลำต้นใช้เป็นยาแก้ดับพิษร้อนภายใน แก้ไข้ แก้ไข้กาฬ ใช้ถอนพิษเบื่อเมา โดยนำมาต้มกับน้ำดื่ม (ลำต้น)
ใบใช้เป็นยาแก้กาฬภายใน (ใบ)
ทั้งต้นใช้เป็นยาแก้เบาหวาน (ทั้งต้น)
ใช้เป็นยาแก้หอบหืด (ทั้งต้น)
ลำต้นใช้ต้มกับน้ำดื่มเป็นยาแก้สะอึก (ลำต้น)
ใช้เป็นยาแก้กระหายน้ำ (ราก)
ใบใช้เป็นยาขับเสมหะ (ใบ)
รากใช้เป็นยาขับปัสสาวะ แก้นิ่ว ขับนิ่ว ละลายนิ่วในกระปัสสาวะ แก้ปัสสาวะเป็นเลือด (ราก)
ทั้งต้นใช้เป็นยาแก้ทางเดินปัสสาวะอักเสบ (ทั้งต้น)
ลำต้นใช้ต้มกับน้ำดื่มเป็นยาแก้ปัสสาวะพิการ (ลำต้น)
รากใช้เป็นยาแก้โรคหนองใน (ราก)
ใช้เป็นยาขับระดูของสตรี (ทั้งต้น)
ใช้เป็นยารักษาโรคตับแข็ง (ราก)
ทั้งต้นใช้เป็นยาแก้ไตพิการ (ทั้งต้น)
ใบใช้เป็นยาพอกรักษาแผลสด แผลเรื้อรัง แก้ฟกช้ำ พอกรักษาโรคผิวหนัง ผื่นคัน แก้พิษแมงป่อง (ใบ)
เมล็ดใช้เป็นยารักษาแผลสด แก้ฝี เร่งฝีให้แตกเร็ว (เมล็ด)

คุณค่าทางโภชนาการของกระทืบยอด

การแปรรูปของกระทืบยอด

แหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือ : www.qsbg.org, FB ภูมิปัญญาไทยที่ใกล้ศูนย์/สุขภาพ
ภาพประกอบ : www.flickr.com

การขยายพันธุ์ กระทืบยอด ไม้ล้มลุกฤดูเดียว ทั้งต้นมีสรรพคุณทางยา