มะม่วงสามฤดู
ชื่ออื่นๆ : มะม่วงพันธุ์สามฤดู (Mango tree), จังหวัดกาญจนบุรีและสุพรรณบุรีเรียก “ทองไม่รู้วาย” และจังหวัดสิงห์บุรีเรียก “ทองมะลิวาย”
ต้นกำเนิด : ประเทศอินเดีย
ชื่อสามัญ : มะม่วงสามฤดู
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Mangifera indica L. ‘Sam Radoo’
ชื่อวงศ์ : ANACARDIACEAE
ลักษณะของมะม่วงสามฤดู
ต้น ไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ แตกกิ่งก้านสาขาออกไปรอบต้นมากมายจนดูหนาทึบ เปลือกของต้นจะมีสีน้ำตาลอมดำ พื้นผิวเปลือกขรุขระ เป็นร่องไปตามแนวยาวขงลำต้น
ใบ ใบเป็นรูปหอก มีสีเขียวเข้ม เป็นไม้ใบเดี่ยวจะออกเรียงกันเป็นคู่ ๆ ไปตามก้านใบ ขอบใบเรียบไม่มีหยัก ปลายใบแหลม ส่วนโคนใบมน เนื้อใบค่อนข้างจะหนา

ดอก ดอกออกเป็นช่อ ลักษณะของดอกเป็นสีเหลืองอ่อน หรือสีนวล ๆ เป็นดอกที่มีขนาดเล็ก
ผล ผลกลมป้อมมีโหนกสูง ผลสั้นและมีขนาดเล็กกว่ามะม่วงแก้วอย่างชัดเจน น้ำหนักเฉลี่ยของผลประมาณ 4-5 ผล ต่อ 1 กิโลกรัม มีรสชาติดีทั้งขณะผลยังดิบและผลสุก โดยผลดิบรสชาติจะเปรี้ยวจัด ฉ่ำน้ำ กรอบอร่อย ผลสุก เนื้อเป็นสีเหลือง แน่นเหนียวไม่เละ มีเสี้ยนบ้างเล็กน้อย รสชาติหวานหอมใกล้เคียงกับผลสุกของมะม่วงอกร่อง ติดผลปีละ 3 รุ่น และติดผลดกมาก เป็นพวง 3-5 ผล เป็นอย่างต่ำ

การขยายพันธุ์ของมะม่วงสามฤดู
การเพาะเมล็ด, การตอนกิ่ง, ทาบกิ่งเสียบยอด
การออกดอกและติดผล ตลอดทั้งปี
การปลูกมะม่วงสามฤดู
มะม่วงสามฤดู จะให้ผลผลิตในครั้งแรกเมื่อปลูกได้ประมาณ 3-4 ปี การให้น้ำที่เหมาะสมคือ 2-3 ครั้งต่อสัปดาห์ ในช่วงที่มะม่วงออกดอกและติดผลควรให้น้ำมากขึ้น
การดูแลรักษามะม่วงสามฤดู
การให้ปุ๋ยที่เหมาะสมคือ ปุ๋ยสูตร 15-15-15 เดือนละครั้ง ในช่วงที่มะม่วงออกดอกและติดผลควรให้ปุ๋ยสูตร 16-8-8 มะม่วงสามฤดูเป็นมะม่วงที่ปลูกง่าย ทนทานต่อสภาพอากาศและโรคและแมลงศัตรูพืชได้ดี
ประโยชน์ของมะม่วงสามฤดู
- “มะม่วงสามฤดู” เป็นมะม่วงพันธุ์โบราณ พันธุ์พื้นเมือง ที่มีเอกลักษณ์โดดเด่นคือ ให้ผลผลิตตลอดทั้งปี จึงถูกเรียกชื่อว่า “มะม่วงสามฤดู”
- รับประทานทั้งผลสุกและผลดิบ
- ผลดิบ มีรสเปรี้ยวจัดและฉ่ำน้ำ สามารถสับเป็นฝอยบีบคั้นเอาน้ำใช้แทนน้ำมะนาวได้เลย
- ผลดิบ นิยมปอกเปลือกสับเป็นฝอยปรุงเป็นยำมะม่วงหรือส้มตำมะม่วง ใช้เป็นเครื่องเคียงเติมรสเปรี้ยวในเมนูข้าวคลุกกะปิ ข้าวยำปักษ์ใต้หรือปอกเปลือกฝานเป็นชิ้นบาง ๆ จิ้มพริกเกลือน้ำปลาหวาน รับประทานกับข้าวเหนียวมูล
- คนเฒ่าคนแก่ในยุคสมัยก่อนชื่นชอบเอาเนื้อสุกของ “มะม่วงสามฤดู” รับประทานกับข้าวสวยร้อนๆ ได้คุณค่าทางอาหารดีมาก

การแปรรูปของมะม่วงสามฤดู
นิยมนำมาทำมะม่วงดอง มะม่วงแช่อิ่ม
แหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือ : https://adeq.or.th/, www.opsmoac.go.th, www.doa.go.th
ภาพประกอบ : www.flickr.com, FB มะม่วง3ฤดู
การขยายพันธุ์มะม่วงสามฤดู ทำได้โดยการเพาะเมล็ด, การตอนกิ่ง, ทาบกิ่งเสียบยอด
มะม่วงสามฤดู การปลูกมะม่วง การแปรรูปมะม่วงสามฤดู
มะม่วงสามฤดู มะม่วงพันธุ์โบราณ พันธุ์พื้นเมือง ที่ออกผลตลอดทั้งปี