บัวบก ผักหนอก ผักแว่น ผักพื้นบ้าน สมุนไพรบำรุงสมอง รักษาแผล แก้ช้ำใน
ชื่ออื่นๆ : ผักหนอก (ภาคเหนือ,ภาคอีสาน) ผักแว่น (ภาคใต้)
ต้นกำเนิด : แถบเอเชีย
ชื่อสามัญ : Asiatic pennywort, Indian pennywort
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Centella asiatica (L.) Urban.
ชื่อวงศ์ : Apiaceae (Umbelliferae)
ชื่อภาษาอังกฤษ : Gotu kola

ลักษณะของบัวบก
บัวบก ไม้ล้มลุก ลำต้นเป็นไหลทอดเลื้อยไปตามดินที่ชื้นแฉะ ขึ้นง่าย มีรากฝอยออกตามข้อ ใบชูตั้งขึ้น มีไหลงอกออกจากต้นเดิม ใบ เป็นใบเดี่ยว ออกเรียงสลับ รูปไต ขนาดกว้างและยาว 2-5 ซม. ปลายใบกลม โคนใบเว้า ขอบใบหยัก แผ่นใบสีเขียวมีขนเล็กน้อย ก้านใบยาว ดอก ออกเป็นช่อแบบซี่ร่มตามซอกใบ มีดอกย่อย 2-3 ดอก กลีบดอกมี 5 กลีบ สีม่วงอมแดงกลับกัน ผล เป็นผลแห้งแตกแบน เมล็ดสีดำ ส่วนที่ใช้ : ทั้งต้นสด
การขยายพันธุ์ของบัวบก
ใช้ส่วนอื่นๆ
ธาตุอาหารหลักที่บัวบกต้องการ
–
ประโยชน์ของบัวบก
ใบบัวบกได้ถูกนำมาใช้บำบัดอาการที่เกี่ยวข้องกับสมองมาเป็นเวลานาน และให้ผลเป็นที่น่าเชื่อถือจนได้ชื่อเรียกว่า “อาหารสมอง” เพราะคนสมัยก่อนเชื่อว่าการรับประทานจะช่วยส่งเสริมการทำงานของสมอง โดยทำหน้าที่เป็นแหล่งพลังงานสำรองให้กับสมองและได้ผลดีทั้งในแง่ของการรักษาส่วนของสมองที่ถูกทำลายแล้วให้ดีขึ้น และยังป้องกันไม่ให้สมองที่ปกติอยู่ถูกทำลายหรือเสื่อมลง
นอกจากนี้ยังถูกนำไปใช้ประโยชน์ในการลดความเคลียดจากกการทำงานหนัก ปรับปรุงระบบการรับส่งกระแสประสาท ปฏิกิริยารีเฟลกซ์ ( Refiex Reoction ) หรือปฏิกิริยาตอบสนองต่อสิ่งกระตุ้นรอบตัวเรา เพิ่มความสามารถในการทำงาน ทั้งในแง่ของกำลังกาย และกำลังสมอง ควบคุมระดับแรงดันโลหิตให้ปกติ ลดภาวะความเป็นหมัน ช่วยชะลอความแก่หรือช่วยป้องกันร่างกายด้วยการกำจัดสารพิษตกค้างในร่างกาย
สรรพคุณทางยาของบัวบก
ส่วนที่ใช้ : ทั้งต้นสด
สรรพคุณ :
ใบ – มีสาร Asiaticoside ทำยาทาแก้แผลโรคเรื้อน
ทั้งต้นสด
– เป็นยำบำรุงกำลัง บำรุงหัวใจ แก้อ่อนเพลีย เมื่อยล้า
– รักษาแผลไฟไหม้ น้ำร้อนลวก หรือมีการชอกช้ำจากการกระแทก แก้พิษงูกัด
– ปวดศีรษะข้างเดียว
– ขับปัสสาวะ
– แก้เจ็บคอ
– เป็นยาห้ามเลือด ส่าแผลสด แก้โรคผิวหนัง
– ลดความดัน แก้ช้ำใน
เมล็ด – แก้บิด แก้ไข้ ปวดศีรษะ
วิธีและปริมาณที่ใช้ :
ใช้เป็นยาแก้ปวดศีรษะข้างเดียว
ใช้ต้นสดไม่จำกัด รับประทาน หรือคั้นน้ำจากต้นสดรับประทาน ควรรับประทานติดต่อกัน 2-3 วัน
ใช้เป็นยาแก้เจ็บคอ
ใช้ทั้งต้นสด 10-20 กรัม หรือ 1 กำมือ ตำคั้นน้ำเติมน้ำส้มสายชู 1-3 ช้อนแกง จิบบ่อยๆ
เป็นยาลดความดันโลหิตสูง
ใช้ทั้งต้นสด 30-40 กรัม คั้นน้ำจากต้นสด เติมน้ำตาลเล็กน้อย รับประทาน 5-7 วัน
ยาแก้ช้ำใน (พลัดตกหกล้ม)
ใช้ต้นสด 1 กำมือ ล้างให้สะอาด ตำคั้นน้ำ เติมน้ำตาลเล็กน้อย ดื่ม 1 ครั้ง รับประทานติดต่อกัน 5-6 วัน
เป็นยาถอนพิษรักษาแผลน้ำร้อนลวก
ใช้ทั้งต้นสด 2-3 ต้น ล้างให้สะอาด ตำให้ละเอียดพอกแผลไฟไหม้ ช่วยลดอาการปวดแสบปวดร้อน
เป็นยาห้ามเลือด ใส่แผลสด
ใช้ใบสด 20-30 ใบ ล้างให้สะอาด ตำพอกแผลสด ช่วยห้ามเลือดและรักษาแผลให้หายเร็ว
คุณค่าทางโภชนาการของบัวบก
- คุณค่าทางโภชนาการของใบบัวบก 100 กรัม จะให้พลังงานต่อร่างกาย
- ประมาณ 44 กิโลแคลอรี่ ซึ่งประกอบด้วยส่วนประกอบ ดังนี้
- น้ำ 86.0 กรัม
- คาร์โบไฮเดรต 7.1 กรัม
- โปรตีน 1.8 กรัม
- ไขมัน 0.9 กรัม
- เส้นใย 2.6 กรัม
- แคลเซียม 146 มิลลิกรัม
- ฟอสฟอรัส 130 มิลลิกรัม
- ธาตุเหล็ก 3.9 มิลลิกรัม
- วิตามิน เอ 10.962 IU
- วิตามินบี 1 0.24 มิลลิกรัม
- วิตามินบี 2 0.09 มิลลิกรัม
- ไนอาซีน (วิตามินบี 3) 0.8 มิลลิกรัม
- วิตามินซี 4 มิลลิกรัม
การแปรรูปของบัวบก
ใบบัวบก สามารถปรุงเป็นเครื่องดื่มได้ ใบบัวบกนำมารับประทานเป็นผักสดกับก๊วยเตี๋ยวผัดไทย อย่างน้ำใบบัวบกได้
References : www.bedo.or.th
ภาพประกอบ : th.wikipedia.org/wiki/บัวบก
เรียบเรียงข้อมูลโดย : เกษตรตำบล.คอม
4 Comments