การปลูกมะกอก หมากกอก ยอดอ่อนใบอ่อน รับประทานเป็นผักสด ประโยชน์และสรรพคุณของมะกอก

มะกอก

มะกอก ชื่อวิทยาศาสตร์ Spondias cytherea Sonn เป็นไม้ต้น สูง 7-12 เมตร เปลือกลำต้นสีเทาหรือน้ำตาลแดง เป็นใบประกอบแบบขนนก ก้านใบยาว ใบย่อยรูปไข่ค่อนข้างเรียวแหลม ขอบใบหยักเล็กน้อย ดอก ออกเป็นช่อแบบเพนิเคิล ตามปลายยอด ดอกย่อยมีกลีบดอก 5 กลีบ สีขาว ฐานรองดอกมีสีเหลือง เป็นดอกสมบูรณ์เพส ผล รูปไข่หรือรูปกระสวย มียางคล้ายไรไข่ปลา ผลอ่อนมีสีเขียวเข้ม ผลแก่มีสีเขียวอมเหลือง สุกมีสีส้ม เมล็ด กลมรี เปลือกหุ้มเมล็ดแข็ง และมีขนแข็งที่เปลือกหุ้มเมล็ด

การขยายพันธุ์ของมะกอก

การเพาะเมล็ด และการชํารากและกิ่ง

แตนิยมโดยการเพาะเมล็ด นําผลมะกอกแก ๆ มาแชน้ำและลางเนื้อเยื่อออกใหหมด แลวลางใหสะอาด จึงนําไปตากแดดใหแห้ง เวลาเพาะเมล็ดนําไปแชน้ําไว 1 คืน นําไปฝังไวในกระถางดินผสมกระถางละ 1 เมล็ด แลวกลบดินรดน้ำประมาณ 1 – 2 เดือน จะงอกเปนตนออน

การปลูก สภาพแวดลอมที่เหมาะสมในการปลูก

ฤดูกาลเพาะปลูก ปลูกไดทุกฤดูกาล แตตองมีน้ำรดใหชุมชื้นอยูเสมอ
การเตรียมดิน โดยการขุดหลุมกวาง 50 เซนติเมตร ยาว 50 เซนติเมตร ลึก 50 เซนติเมตร รองกนหลุมดวยปุยคอก หรือปุยหมักคลุกเคลากับดินกนหลุม
วิธีการปลูก เมื่อไดตนกลามะกอกอายุ 6 – 12 เดือน พรอมที่จะนํามาปลูกลงหลุมที่เตรียมไว ปกไมพยุงตนผูกเชือกใหเรียบรอยคลุมโคนตนดวยฟาง หรือหญาแหง รดน้ำใหชุมชื้นอยูเสมอ

การดูแลรักษา

การใหปุย หลังจากปลูกได 30 วัน ทําการพรวนดินและใสปุยคอก หรือปุยหมัก ควรใสปละ 1 – 2 ครั้ง
การใหน้ำ มะกอกเปนพืชทนแลง ถาปลูกฤดูฝนไมตองใหน้ำ เวนแตฝนทิ้งชวงควรรดน้ำบาง ตามความเหมาะสม
การกําจัดวัชพืช ควรทําพรอมกับการพรวนดินและใสปุย
การปองกันกําจัดโรคและแมลงศัตรู มะกอกไมคอยมีโรคและแมลงศัตรูเทาไหร จึงไมตองใชสารเคมี ฉีดพน แตถามีแมลงกัดกินบางควรใชสารสะเดา หรือสารชีวภาพฉีดพน

การเก็บเกี่ยวและการปฏิบัติหลังเก็บเกี่ยว

ฤดูกาลการเก็บเกี่ยว มะกอกจะออกผลปละครั้งประมาณเดือนกันยายน – มกราคม
วิธีการเก็บเกี่ยว เก็บผลแก และเก็บผลที่หลน หรือผลแกบนตน โดยการใชไมสอยจากตนก็ได
การแปรรูปหลังการเก็บเกี่ยว เมื่อไดผลมะกอกมาแลว สงจําหนายเปนมะกอกสด หรือจะแปรรูป เอาแตเมล็ดสงขายเปนยาสมุนไพร โดยเอาผลแกมาแชน้ําและลอกเอาแตเมล็ด นําไปตากแดดจนแหง เพื่อสงจําหนายต่อไป

ประโยชน์ของมะกอก

ยอดอ่อน ใบอ่อน รับประทานเป็นผักสดจิ้มน้ำพริก ลาบ
ผลสุกใช้ประกอบอาหาร
รากทำให้ชุ่มคอ แก้ร้อนในกระหายน้ำ แก้ท้องร่วง
เปลือกต้นแก้กระหายน้ำแก้ร้อนใน
ผลแก้กระหายน้ำ แก้ร้อนใน ทำให้ชุ่มคอ แก้เลือดออกตามไรฟัน
เปลือกต้นนำมาทำสีย้อมผ้าฝ้ายหรือผ้าไหมให้สีเขียว

สรรพคุณทางยาของมะกอก

ผลรสเปรี้ยวหวานเย็น แก้เลือดออกตามไรฟัน และต้านอนุมูลอิสระ ( วิตามินสูง )แก้ธาตุพิการ แก้บิด แก้ดีพิการ ทำให้ชุมคอ แก้กระหาย
ผล เปลือก ใบ เป็นยาบำรุงธาตุ บำรุงสายตา แก้กระหายน้ำทำให้ชุมคอ และเลือดออกตามไรฟัน แก้ร้อนใน หอบ และสะอึก
ใช้เมล็ดแห้ง 2 – 3 ลูก เผาไฟให้เป็นถ่าน แล้วนำไปแช่น้ำ กรองเอาน้ำดื่ม หรืออาจใช้ผสมยามหานิล ก็ได้

ผลมะกอกมีสารเพนตะไซคลิกไทรเทอรพีนแอลกอฮอล (pentacyclic triterpene alcohol) ชื่อ บีตา-อะไมริน (β-amyrin)
สารกลุมไทรเทอรพีนอยด (triterpenoids) เชน กรดโอเลอาโนอิก (oleanoic acid) น้ํามันหอมระเหย (essential oil) จากเนื้อของผลมีไลโนเลนิลแอลกอฮอล (linolenyl alcohol) กรดเฮกซาเดคาโนอิก (hexadecanoic acid) และสารกลุมแอลดีไฮด (aldehydes) ชื่อเฟอรฟวราล (furfural) ในผลมะกอกยังพบสารกลุมเฟลโวนอยด์ (flavonoids) เชน รูทิน (rutin) ไมริเซทิน (myricetin) กรดฟนอลิก (phenolic acid) เชน กรดแกลลิก (gallic acid) และกรดเฟรูลิก (ferulic acid) นอกจากนี้ พบแคลเซียม วิตามินซี และโปรตีน เปนตน

แหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือ : http://www.bedo.or.th/lcdb/biodiversity/view.aspx?id=10215&SystemType=BEDO
https://abdul.dtam.moph.go.th
https://www.flickr.com