หมากก่องข้าว มะก่องข้าว ไม้พุ่ม ผลเป็นทรงกลม เป็นรูปฟันเฟือง

หมากก่องข้าว

ชื่ออื่นๆ : ครอบสีฟัน,  มะก่องข้าว, ก่องข้าว (เชียงใหม่) โผงผาง (โคราช) ฟันสี (ภาคกลาง)

ต้นกำเนิด :

ชื่อสามัญ : Chinese bell flower, Country mallow

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Abutilon indicum (L.) Sweet

ชื่อวงศ์ : Malvaceae

ลักษณะของหมากก่องข้าว

ต้น ไม้พุ่ม สูง 0.5-3 ม. แตกกิ่งมาก ลำต้นและกิ่งมีขนละเอียดหนาแน่น หูใบรูปลิ่มแคบ ยาว 1-2 มม.

ใบ ใบรูปไข่เกือบกลม ยาว 3-9 ซม. ปลายใบแหลมหรือแหลมยาว โคนใบรูปหัวใจ ขอบใบจักซี่ฟันไม่เป็นระเบียบ แผ่นใบมีขนรูปดาวละเอียดหนาแน่นด้านล่าง ก้านใบยาว 2-4 ซม.

ดอก ดอกออกเดี่ยวๆ ตามซอกใบ ก้านดอกได้ประมาณ 4 ซม. มีรอยข้อต่อใกล้ปลายก้าน มีขนรูปดาวละเอียดหนาแน่น กลีบเลี้ยงยาวประมาณ 7 มม. มีขนละเอียดด้านนอก ปลายกลีบแหลม ขยายในผล กลีบดอกรูปไข่กลับ ยาว 7-8 มม. ปลายกลีบกลมหรือเว้าเล็กน้อย หลอดเกสรเพศผู้สั้นๆ มีขนรูปดาวที่โคน รังไข่มี 15-20 ช่อง ก้านเกสรเพศเมียยาวเท่าๆ เกสรเพศผู้เล็กน้อย ยอดเกสรเป็นตุ่ม

ผล ผลรูปครึ่งวงกลม เส้นผ่านศูนย์กลาง 1.5-2 ซม. มี 17-20 ซีก มีขนรูปดาวหนาแน่น ปลายมีจงอยสั้นๆ กลีบเลี้ยงที่ขยายสั้นกว่าผล เมล็ดขนาดเล็ก รูปไต มีขนรูปดาวกระจาย

การขยายพันธุ์ของหมากก่องข้าว

ใช้เมล็ด/เพาะเมล็ดว่านได้เลย

ธาตุอาหารหลักที่หมากก่องข้าวต้องการ

ประโยชน์ของหมากก่องข้าว

โดยทั่วไปในตำรับยาแผนโบราณ ส่วนต่าง ๆ ของครอบฟันสีใช้เป็นยาขับเสมหะ, ยาระบาย, ยาระบาย, ขับปัสสะวะ, ยากล่อมประสาท, ฝาดสมาน, ยาบำรุงกำลัง, แก้อาการชัก ต้านการอักเสบ ยาถ่ายพยาธิและยาแก้ปวด . และรักษาโรคเรื้อน แผลพุพอง ปวดหัว หนองใน และกระเพาะปัสสะวะอักเสบ โดยใช้ส่วนต่าง ๆ ตากแห้งและบดเป็นผง ทั้งนี้การใช้ควบคุมโรคเบาหวานต้มกินเพื่อใช้คุมระดับน้ำตาลในเลือดยังไม่ได้รับผลการวิจัยยืนยัน

สรรพคุณทางยาของหมากก่องข้าว

1. ต้น ใช้บำรุงเลือด ช่วยขับลม แก้อาหารชัก ในอินเดียซึ่งมีโรคที่เกี่ยวข้องกับการปนเปื้อนของฟลูออไรด์ เกิดขึ้นในประชากรเกือบ 62 ล้านคน ลำต้น A. indicum ใช้ในการเตรียมถ่านกัมมันต์ของกรดไนตริกเพื่อกำจัดฟลูออไรด์ ไอออนจากน้ำที่ปนเปื้อน และได้รับการเสนอแนะว่าเป็นพืชที่มีศักยภาพในการใช้สำหรับการบำบัดสภาพดินที่ปนเปื้อนโลหะหนัก
2. ใบ ใช้ต้มกับน้ำ ใช้อมบ้วนปาก แก้ปวดฟันและแก้เหงือกอักเสบ นอกจากนี้ยังใช้ กินเป็นยาหล่อลื่นขับเสมหะ ขับปัสสววะ เป็นยาระบายอ่อนๆ ช่วยเจริญอาหาร
3. ราก แก้ลม ช่วยบำรุงธาตุ แก้มุตกิต และบรรเทาอาการไอ บำบัดรักษาไข้ผอมเหลือง ช่วยบำรุงกำลัง ใช้ กินเป็นยาขับปัสสาวะ
4. ดอก ช่วยฟอกลำไส้ใช้ กินเป็นยาขับปัสสาวะ
5. เมล็ด ใช้เป็นยาระบายและมีประโยชน์ในกรณีของโรคกริดสีดวงทวาร
6. ทั้งต้น มีสารสำคัญกลุ่ม Flavonoid glycoside ได้แก่ Gossypin, Gossypitrin, Cyanidin-3-rutinoside

• ใบ มีสารสำคัญกลุ่ม Mucilage, Tannins
• ราก มีสารสำคัญกลุ่ม Asparagin
• เมล็ด มีสารสำคัญกลุ่ม
• กากเมล็ด ประกอบด้วย Raffinose (C₁₈  H₃₂  O₁₆)

คุณค่าทางโภชนาการของหมากก่องข้าว

การแปรรูปของหมากก่องข้าว

แหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือ : https://th.wikipedia.org
https://www.flickr.com