ข้าวตอกตั้ง ขนมข้าวตอกตั้ง
ข้าวตอกตั้ง หรือขนมข้าวตอกตั้ง มีประวัติหรือเรื่องเล่ามาว่า การบูชาด้วยข้าวตอกและดอกไม้เป็นประเพณีดั้งเดิมที่ได้แบบอย่างมาจากอินเดีย ในสุโขทัยก็มีการบูชาด้วยข้าวตอกดอกไม้ โดยมีหลักฐานกล่าวไว้ในหนังสือไตรภูมิพระร่วง ตอนหนึ่งว่า ” จึงชักชวนกันแต่งแง่แผ่ตน ทากระแจะแลจันทน์น้ำมันหอม แลมีมือถือข้าวตอกดอกไม้ไปบูชากงจักรแก้วนั้นแล ” ข้าวตอกถูกใช้ทั้งในงานมงคล และ งานศพ ในสมัยโบราณทางอีสานใช้ข้าวตอกโปรยตั้งแต่ออกจากบ้านจนถึงที่ฝัง หรือ ที่ฝังศพ..ชาวอีสานอธิบายว่าคนที่ตายไปแล้วนั้นเปรียบเสมือนข้าวตอก ไม่มีทางจะงอกเงยขึ้นมาได้ คนตายก็เช่นกันไม่มีทางจะฟื้นคืนชีพกลับมาได้อีก
ในปัจจุบันเครื่องบูชาของหลวงก็ยังใช้ข้าวตอกอยู่ แต่ถ้ามองเผินๆ ก็ไม่รู้ว่าเป็นข้าวตอก เพราะมีการเอาข้าวตอกมาอัดติดทำเป็นพุ่มสีขาวตั้งเรียงอยู่หน้าที่บูชานั่นแหละ คือ ข้าวตอก ด้วยความเป็นมงคลจึงมีการนำเอาข้าวตอกมาทำเป็นขนม และ ส่วนผสม หลายชนิด เช่น กระยาสารท ข้าวทิพย์ ข้าวตอกตั้ง และ อื่นๆ
จุดเด่นของข้าวตอกตั้งคือการเลือกข้าวตอกใหม่ๆ สีขาว และต้องอบให้หอม ข้าวตอกตั้งนิยมใส่ขวดโหลไว้รับประทาน โดยเฉพาะหน้าฝนที่ออกไปจ่ายตลาดไม่สะดวก จึงนิยมทำขนมนี้ไว้รับประทาน
อีกทั้งตามประกาศของกรมส่งเสริมวัฒนธรรม เมื่อวันที่ 29 สิงหาคม 2566 ก็ยังได้ประกาศให้ ข้าวตอกตั้ง เป็นอาหารประจำจังหวัดกรุงเทพมหานคร หรืออาหารประจำถิ่น ตามการดำเนินการจัดกิจกรรม “1 จังหวัด 1 เมนู เชิดชูอาหารถิ่น” ภายใต้โครงการการส่งเสริม และพัฒนายกระดับอาหารถิ่น สู่มรดกทางวัฒนธรรมและอัตลักษณ์ความเป็นไทย (Thailand Best Local Food) “รสชาติ…ที่หายไป The Lost Taste” ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2566 อีกด้วย
วันนี้เกษตรตำบลมีวิธีการทำข้าวตอกตั้ง หรือขนมข้าวตอกตั้ง มาฝากกันด้วยค่ะ มาดูส่วนผสมและวิธีทำกันเลยค่ะ
ส่วนผสม
- ข้าวตอกบดหยาบ 4 1/2 ถ้วยตวง
- มะพร้าวขูดขาว 300 กรัม
- น้ำตาลปี๊บ 3/4 ถ้วยตวง
- น้ำตาลทราย 1/4 ถ้วยตวง
- ข้าวตอกป่นละเอียด 1 ถ้วยตวง
- น้ำลอยดอกมะลิ 1/2 ถ้วยตวง
- แบะแซ 1 ช้อนโต๊ะ
- ควันเทียนสำหรับอบ
ส่วนผสมการทำข้าวตอกตั้ง
วิธีทำขนมข้าวตอกตั้ง (ขนมไทยโบราณ)
- ผสมน้ำตาลปี๊บ น้ำตาลทราย น้ำลอยดอกมะลิ คนให้ละลายเข้ากัน
- ตั้งไฟพอเดือด ใส่มะพร้าว ข้าวตอกบดหยาบ ตามด้วยแบะแซ กวนให้เข้ากัน
กวนส่วนผสมให้เข้ากัน จนจับตัวรวมกัน - นำมาปั้นเป็นก้อนกลมขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 1 นิ้ว แล้วคลุกด้วยข้าวตอกป่นละเอียด
- เรียงข้าวตอกในภาชนะมีฝาปิด อบควันเทียน 1 คืนให้หอม
ปั้นส่วนผสมที่กวนแล้วมาปั้นเป็นก้อนกลม
แหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือ : FB ขนมไทยไกลหวาน ผักไห่ ขนมไทยเพื่อสุขภาพ, www.youtube.com (FoodTravelTVChannel)
ภาพประกอบ : www.flickr.com
ข้าวตอกตั้ง ขนมข้าวตอกตั้ง วิธีทำ อาหารประจำจังหวัด กรุงเทพมหานคร