หมี่ มะหมี่ ใบเป็นยาสระผมหรือย้อมผ้าให้สีเขียว

หมี่ มะหมี่

ชื่ออื่นๆ : หมี, หมูเหม็น, อีเหม็น, หมูทะลวง, หมีเหม็น, ตังสีไพร, ดอกจุ๋ม, มือเบาะ

ต้นกำเนิด : ป่าเบญจพรรณ ป่าดงดิบ

ชื่อสามัญ : หมีเหม็น

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Litsea glutinosa (Lour.)C .B. Rob

ชื่อวงศ์ : LAURACEAE

ลักษณะของหมี่ มะหมี่

ต้น ไม้ยืนต้น สูง 5-15 เมตร ผลัดใบ เปลือกลำต้นสีน้ำตาล ลำต้นแก่แตกเป็นร่องตื้นตามยาว กิ่งอ่อนมีขนละเอียด

ใบ ใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปวงรีแกมขอบขนานหรือรูปไข่กลับ หรือค่อนข้างกลม มักออกเป็นกลุ่มหนาแน่นที่ปลายกิ่ง กว้าง 5-9 ซม. ยาว 10-20 ซม. ปลายใบกลมหรือเรียวแหลม โคนใบสอบเป็นครีบ หรือกลม ขอบใบเรียบ หรือเป็นคลื่นเล็กน้อย ผิวใบด้านบนเกลี้ยงเป็นมัน ด้านล่างมีขน ก้านใบยาว 1-2.5 เซนติเมตร มีขน ใบประดับ 4 ใบ มีขน เนื้อใบค่อนข้างหนา มีกลิ่นหอมเฉพาะตัว

ดอก ดอกช่อซี่ร่มออกที่ซอกใบ แยกเพศอยู่คนละต้น ดอกย่อยสีเหลือง ไม่มีกลีบดอก ช่อดอกเพศผู้มีดอกย่อย 8-10 ดอก กลีบรวมลดรูปเหลือ 1-2 กลีบ หรือไม่มีเลย รูปขอบขนาน ขอบกลีบมีขน เกสรตัวผู้มี 9-20 อัน กลีบเลี้ยงรูปกลม มี 4 กลีบ อับเรณูเป็นแบบฝาเปิด ช่อดอกเพศเมียกลีบรวมลดรูปเหลือเพียงเล็กน้อย หรือไม่มี ก้านช่อดอกยาว 2-6 เซนติเมตร กลีบเลี้ยงมี 4 กลีบ แยกกัน ออกดอกราวเดือนกุมภาพันธ์ถึงตุลาคม

ผล ผลสดรูปทรงกลม ผิวมัน เรียบ ผลอ่อนสีเขียว แก่สีม่วงเข้มเกือบดำ ก้านผลมีขน มีเมล็ดเดียวแข็ง

การขยายพันธุ์ของหมี่ มะหมี่

ใช้เมล็ด

ธาตุอาหารหลักที่หมี่ มะหมี่ต้องการ

ประโยชน์ของหมี่ มะหมี่

• ใบเป็นยาสระผมหรือย้อมผ้าให้สีเขียว
• เนื้อไม้ทำเชื้อเพลิงสร้างที่อยู่อาศัย ทำสมุนไพร
• รากใช้รักษาอาการปวดกล้ามเนื้อมีกลิ่นหอมเหมือนเห็ดปลวกเปลือกและรากฝนทารักษาฝี
• ผลสุก กินได้
• ผลสุกเป็นเหยื่อล่อปลาสูดปลาตะเพียน ปลาขาว (จากการสัมภาษณ์และการจัดประชุมสัมมนาผู้รู้ในชุมชน)

สรรพคุณทางยาของหมี่ มะหมี่

• ใบ ขยี้กับน้ำ สระผม พอกศีรษะ ฆ่าเหา ขับปัสสาวะ แก้อาการระคายเคืองของผิวหนัง ใบและเมล็ด มีรสฝาดเฝื่อน ตำพอกฝี แผลหนอง แก้ปวด
• ราก เป็นยาฝาดสมาน และบำรุงกำลัง
• เปลือกต้น เป็นยาฝาดสมาน แก้บิด ท้องเสีย แก้ปวดมดลูก  แก้เจ็บปวดตามกล้ามเนื้อ ฝนทาแก้พิษแมลงกัดต่อย ผื่นคันแสบร้อน บดเป็นผงผสมกับน้ำหรือน้ำนมทาแก้แผลอักเสบ
• ผลดิบ ให้น้ำมันเป็นยาถูนวดแก้ปวด
• เมล็ด ตำเป็นยาพอกฝี
• ราก แก้ปวดกล้ามเนื้อ
• ยาง มีรสฝาดร้อน ตำพอกทาแก้ฟกช้ำ แก้ช้ำบวม
• ราก รักษาอาการปวดกล้ามเนื้อ ฝนทาฝี เปลือก ฝนทาแก้ฝี

คุณค่าทางโภชนาการของหมี่ มะหมี่

การแปรรูปของหมี่ มะหมี่

แหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือ : http://www.bedo.or.th/lcdb/biodiversity/view.aspx?id=9321&SystemType=BEDO
www.flickr.com