มะกอก หมากกอก
ชื่ออื่นๆ : กอกกัก, มะกัก, หมักกัก, กอกกุก, กูก, กอกหมอง, กอกเขา, กอก, มะกอดง, ไพแซ, หมากกอก, มะกอกฝรั่ง, กะไพ้ย, ไพ้ย, อกกุก, กูก (เชียงราย) กอกหมอง (เงี้ยว-ภาคเหนือ) ไพแซ (กะเหรี่ยง –เชียงใหม่)
ต้นกำเนิด : เอเชีย ตั้งแต่อินเดีย มาเลเซีย จนถึงอินโดนีเซีย
ชื่อสามัญ : มะกอก มะกอกป่า
ชื่อวิทยาศาสตร์ : spondias pinnata (L. F) kurz
ชื่อวงศ์ : ANACARDIACEAE
ลักษณะของมะกอก หมากกอก
ต้น เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงใหญ่ สูงประมาณ 10-40 เมตร ลำต้นตรงเรือนยอดเป็นพุ่มกลมโปร่งๆ เปลือกสีเทาเรียบ กิ่งอ่อนจะมีรอยแผลเนื่องจากการหลุดร่วงของใบปรากฎอยู่ และมีต่อมระบายอากาศอยู่มาก
ใบ เป็นใบประกอบแบบขนนกเป็นช่อชั้นเดียว ใบย่อยออกเป็นคู่ตรงข้ามกันหรือเยื้องกันเล็กน้อย รูปไข่หรือรูปขอบขนาน 4-6 คู่ ขนาดใบกว้าง 3-4 ซม. ยาว 7-12 ซม. โคนเบี้ยวปลายใบมีใบยอด 1 ใบ ใบอ่อนสีน้ำตาลอมแดงเรื่อๆ ใบแก่สีเขียว เนื้อในค่อนข้างหนาเกลี้ยงและเป็นมัน
ดอก เป็นดอกช่อสีขาวออกตามซอกใบ หรือเหนือรอยแผลในตอนปลายๆ กิ่ง กลีบดอกและกลีบรองดอก มีอย่างละ 5 กลีบ ออกดอกเดือน กุมภาพันธุ์-มีนาคม
ผล รูปไข่ขนาดกว้าง 2.5-3.5 ซม. ยาว 3.5-4.5 ซม. ผลอ่อนสีเขียวและเมื่อแก่เป็นสีเหลืองอมเขียวและเหลืองจัดในที่สุด เนื้อหุ้มเมล็ดเปรี้ยว เมล็ด มีขนาดใหญ่แข็งมากและมีเสี้ยนขรุขระ ออกผลในเดือนเมษายน-มิถุนายน


การขยายพันธุ์ของมะกอก หมากกอก
ใช้เมล็ด
ธาตุอาหารหลักที่มะกอก หมากกอกต้องการ
–
ประโยชน์ของมะกอก หมากกอก
- ยอดอ่อนและใบใช้รับประทานเป็นผักรสเปรี้ยว
- ผลรสเปรี้ยวหวานเย็น ผลสุกใช้ปรุงรสเปรี้ยวในส้มตำ ใช้ปรุงรสเปรี้ยวในน้ำพริก หรือทำมะกอกทรงเครื่อง
- ผลทำเครื่องเทศปรุงอาหารให้รสเปรี้ยวฝาด ยอดอ่อนเป็นผักสด(จากการสัมภาษณ์และการจัดประชุมเสวนาผู้นำชุมชน)
- เนื้อผลสุกผสมน้ำตาล แล้วปั่นเป็นน้ำผลไม้ดื่ม
- ยางจากต้นที่เกิดจากบาดแผลของด้วงหรือแมลง มีลักษณะเป็นเมือกใสสีแดงอมน้ำตาล สามารถใช้เป็นกาวติดของได้
- ไม้มะกอก เป็นไม้เนื้ออ่อน แก่นไม่แข็งมาก แปรรูปง่าย ใช้แปรรูปเป็นเฟอร์นิเจอร์หรือเครื่องเรือนได้ แต่ไม่เหมาะสำหรับไม้ก่อสร้าง
- เปลือกต้นมะกอกใช้ฟอกย้อมแห ย้อมตาข่าย ยางเหนียว และสารสีช่วยให้แหหรือตาข่ายแข็งแรง ป้องกันสัตว์หรือแมลงกัดแทะ

สรรพคุณทางยาของมะกอก หมากกอก
- ราก แก้ร้อนในกระหายน้ำ ทำให้ชุ่มคอ และขับปัสสาวะ
- เปลือก, เมล็ด แก้ร้อนใน แก้สะอึก
- ใบ แก้ปวดในหู ทำให้ชุ่มคอ
- ผล แก้เลือดออกตามไรฟัน ทำให้ชุ่มคอ แก้กระหายน้ำ

คุณค่าทางโภชนาการของมะกอก หมากกอก
–
การแปรรูปของมะกอก หมากกอก
–
แหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือ : http://www.bedo.or.th/lcdb/biodiversity/view.aspx?id=9275&SystemType=BEDO
http://www.hinsorn.ac.th/botanyhinsorn/see_treedata.php?id_tree=241
https://th.wikipedia.org
https://www.teaoilcenter.orgฃ
https://www.flickr.com
One Comment