การทำปุ๋ยชีวภาพไว้ใช้เอง โดยต้องไม่พึ่งสารเคมี

การทำปุ๋ยหมักชีวภาพ

ปุ๋ยหมักชีวภาพ เป็นสารธรรมชาติ ที่ได้จากกระบวนการหมักบ่มวัตถุดิบจากธรรมชาติต่าง ๆ ทั้งพืชและสัตว์ จนสลายตัวสมบูรณ์เป็นฮิวมัส วิตามิน ฮอร์โมน และสารธรรมชาติต่าง ๆ ในการทำปุ๋ยไว้ใช้เองโดยที่ไม่พึ่งพาสารเคมีทำให้เรามั่นใจได้ว่า ปุ๋ยที่เราใส่บำรุงพืชผักที่เราปลูกจะปลอดภัยแน่นอน ซึ่งการทำปุ๋ยนี้นอกจากจะได้ปุ๋ยอินทรีย์ที่ปลอดภัยแล้ว เรายังสามารถนำมาใช้เป็นกิจกรรมยามว่างร่วมกันภายในครอบครัว หรือ ในชุมชนได้อีกด้วย

ในการเกษตรปัจจุบันโดยส่วนใหญ่ปุ๋ยที่ชาวบ้านชาวสวนนิยมใช้กันก็คือ ปุ๋ยหมักชีวภาพ ปุ๋ยคอก เพราะมีราคาถูกสามารถที่จะผลิตขึ้นมาใช้เองได้ ส่วนปุ๋ยที่ไม่ค่อยมีประโยชน์ คือ ปุ๋ยเคมี ซึ่งมีราคาแพง และมีผลเสียต่อสุขภาพของผู้บริโภค วันนี้เกษตรตำบลมีวิธีการทำปุ๋ยหมักชีวภาพชนิดผง และชนิดน้ำ วัสดุและวิธีทำแสนง่ายมาดูวิธีการทำกันเลยค่ะ

1. ปุ๋ยหมักชีวภาพ (ชนิดผง)

วัสดุและอุปกรณ์

1. มูลสัตว์แห้ง (ทุบหรือบดให้ละเอียด)   1   ถุงปุ๋ย
2. แกลบดิบ (แกลบเหลือง)    1    ถุงปุ๋ย
3. รำละเอียด (รำอ่อน)            ½   ถุงปุ๋ย
4. กากน้ำตาล              2      แก้ว
5. น้ำหมักชีวภาพ        2     แก้ว
6. น้ำสะอาด           10-12   ลิตร

วิธีทำ

นำมูลสัตว์กับแกลบมาคลุกเคล้าให้เข้ากัน นำกากน้ำตาล น้ำหมักชีวภาพและน้ำสะอาดมาผสมให้เข้ากันแล้วเทรดมูลสัตว์กับแกลบดำที่เตรียมไว้ คลุกเคล้าให้เข้ากันอีกรอบให้ได้ความชื้นประมาณ 50 % โดยใช้มือกำวัสดุที่ผสมกันเรียบร้อยแล้วบีบให้แน่น เมื่อแบมือออกแล้ววัสดุยึดติดกันเป็นก้อนได้โดยที่ไม่มีน้ำไหลออกมาแสดงว่าใช้ได้แล้ว แต่ถ้าบีบแล้วยังมีน้ำไหลออกมาหรือปุ๋ยไม่เป็นก้อน ก็ให้เติมน้ำหัวเชื้อจุลินทรีย์ลงไปอีกจนกว่าจะปั้นเป็นก้อนได้ ขั้นตอนต่อไปให้นำรำละเอียดมาผสมให้เข้ากันกับปุ๋ยที่หมักไว้ ทิ้งไว้ประมาณ 7 วัน

ในการหมักสามารถทำได้ 2 วิธี

1. กองไว้กับพื้นให้สูงประมาณ 1 คืบ ใช้ถุงกระสอบคลุมไว้ โดยวิธีนี้ต้องกลับกองปุ๋ยตอนเช้าทุกวันจนกว่าจะครบ 7 วัน
2. หมักใส่ถุงปุ๋ย โดยการใส่จะใส่ 2 ส่วน 3 ของถุงปุ๋ย แล้วมัดปากถุงไม่ต้องแน่น ให้มีรูระบายอากาศด้วย ทิ้งไว้ประมาณ 7 วัน นำไปใช้ได้เลย

**หมายเหตุ**
การใส่ถุงปุ๋ย เวลาใส่ไม่ควรยกถุงปุ๋ยกระแทกเพราะจะทำให้ปุ๋ยอัดกันแน่นจนเกินไปจะทำให้ปุ๋ยเน่าเหม็นได้

วิธีใช้

สามารถใช้ได้กับพืชทั่วไป อัตราการใช้ไม่แน่นอน ขึ้นอยู่กับสภาพพื้นดิน ถ้าดินร่วนซุยดีก็ไม่ต้องใส่มาก แต่ถ้าดินไม่ดีก็จำเป็นต้องใส่จำนวนมาก ๆ ในพื้นที่นาข้าวใช้ประมาณ 100 กิโลกรัม / 1 ไร่ ควรใส่ปุ๋ยชนิดนี้ในช่วงการไถกลบตอซังข้าว

2. ปุ๋ยหมักชีวภาพ (ชนิดน้ำ)

สูตรน้ำซาวข้าว

วัสดุและอุปกรณ์

1. น้ำซาวข้าว            1    ลิตร
2. น้ำตาลทราย         2    ช้อนโต๊ะ
3. น้ำหมักชีวภาพ (หรือยาคู้)      2     ช้อนโต๊ะ
4. ขวดพลาสติกขนาด              1.25   ลิตร

วิธีทำ

นำส่วนผสมทุกอย่างคลุกเคล้าให้เข้ากันนำมาบรรจุลงในขวดพลาสติกทิ้งไว้ประมาณ 7 วัน ตั้งไว้ในที่ร่ม

วิธีใช้

ปุ๋ยน้ำซาวข้าว 4 ช้อนโต๊ะ ต่อ น้ำ 20 ลิตร

แหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือ : http://ird.rmuti.ac.th
ภาพประกอบ : http://narathiwat.nfe.go.th
วิถีชีวิตเกษตรพอเพียง