งิ้วผา ดอกมีสีขาว กลิ่นหอมอ่อน

งิ้วผา

ชื่ออื่นๆ : งิ้วป่า (นครราชสีมา, ประจวบคีรีขันธ์, ภาคใต้) ไกร่ (เชียงใหม่) นุ่นป่า (ภาคกลาง) งิ้วป่า (ดอกขาว) งิ้วดอกขาว, ไกร (ภาคเหนือ)

ต้นกำเนิด :

ชื่อสามัญ : งิ้วป่า

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Bombax anceps Pierre var. anceps

ชื่อวงศ์ : BOMBACACEAE

ลักษณะของงิ้วผา

ต้น ไม้ต้นขนาดกลางถึงใหญ่ ผลัดใบ สูง 15-25 เมตร ลำต้นเปลาตรง มีหนามตามลำต้นและกิ่งก้าน มักมีพูพอนต่ำๆ เปลือกเรียบ สีเทาอมเขียว เรือนยอดโปรง แผ่กว้าง กิ่งเกือบตั้งฉากกับลำต้น กิ่งอ่อนจะมีรอยแผลใบปรากฏอยู่

ใบ เป็นช่อ ติดเรียงเวียนกันเป็นกลุ่มตามปลายๆ กิ่ง ช่อหนึ่งๆ มีใบย่อยที่ออกจากจุดเดียวกันแผ่ออกเป็นวงกลม 5-7 ใบ แต่ละใบกว้าง 4-6 ซม. ยาว 15-30 ซม. โคนใบสอบแคบ ปลายใบเรียวแหลมเนื้อใบค่อนข้างหนา เกลี้ยง ก้านใบย่อยยาวประมาณ 2.5 ซม. ขอบใบเรียบ ก้านช่อใบยาวประมาณ 30 ซม. เกลี้ยง โคนก้านจะบวมพองขึ้นเล็กน้อย

ดอก ดอกโต สีขาว กลิ่นหอมอ่อนๆ ออกเป็นกระจุกหรือเป็นกลุ่มเหนือรอยแผลใบตามปลายๆ กิ่ง แต่ละกระจุกมี 3-5 ดอก โคนกลีบฐานดอกติดกันเป็นรูปถ้วยแข็งๆ ยาวประมาณ 2.5 ซม. มีขนเป็นมันทางด้านนอก ขอบถ้วยหยักเป็นแฉก 3-4 แฉก แต่ละแฉกมีรูปและขนาดแตกต่างกัน กลีบดอกมี 5 กลีบ ทรงกลีบรูปขอบขนาน ยาว 5-8 ซม. เมื่อบานเต็มที่ปลายกลีบจะแผ่ออกแล้วม้วนกลับมาทางขั้วดอก เผยให้เห็นเกสรผู้จำนวนมากมาย โคนก้านเกสรผู้จะติดกันเป็นกลุ่ม และติดอยู่กับฐานโคนกลีบดอกด้านใน รังไข่ รูปรีๆ ภายในมีไข่อ่อนมาก หลอดท่อรังไข่มีหลอดเดียวจะยาวยื่นพ้นกลุ่มเกสรผู้ขึ้นมา

ผล ผลรูปทรงกระบอก ยาว 10-15 ซม. โตวัดผ่าศูนย์กลางประมาณ 5 ซม. ผิวแข็ง ผลแก่จัดจะแตกอ้าตามรอยประสาน เมล็ดเล็ก รูปทรงกลม สีดำ มีจำนวนมาก ห่อหุ้มอยู่ด้วยปุยฝ้ายสีขาว

การขยายพันธุ์ของงิ้วผา

ใช้เมล็ด/เพาะเมล็ด

ธาตุอาหารหลักที่งิ้วผาต้องการ

ประโยชน์ของงิ้วผา

• เนื้อไม้สีขาว ไม่มีแก่น ใช้ทำเรือขุด หีบและลังใส่ของ ทำก้านและกลักไม้ขีด ไม้จิ้มฟัน และทำเยื่อกระดาษ
• เมล็ด น้ำมันจากเมล็ดใช้ปรุงอาหาร ทำสบู่
• เปลือก ใยจากเปลือกใช้ทำเชือก
• ดอกและผลอ่อนนำมาลวกจิ้มน้ำพริก รับประทานได้

สรรพคุณทางยาของงิ้วผา

ยาพื้นบ้านอีสาน

• เปลือกต้น ผสมเปลือกต้นนุ่น ต้มน้ำดื่ม แก้อาหารเป็นพิษ รักษาโรคบิด
• แก่น ใช้เป็นส่วนผสมเข้ายารักษาแผลน้ำร้อนลวก แก้ปวด

ตำรายาไทย

• ใบ รสเย็น ตำพอกแก้ฟกช้ำ บดผสมน้ำ ทาแก้ต่อมทอนซิลอักเสบ
• เปลือกต้น รสฝาดเย็น แก้ท้องเสีย แก้บิด
• ราก รสจืดเย็น ขับปัสสาวะ เป็นยากระตุ้น และยาบำรุง
• รากและเปลือก รสฝาดเย็น ทำให้อาเจียน
• ยาง รสเย็นเมา กระตุ้นความต้องการทางเพศ ห้ามเลือดที่ตกภายใน ขับน้ำเหลืองเสีย บำรุงกำลัง แก้ท้องร่วง แก้บิด แก้ระดูมามากกว่าปกติ
• ดอกแห้ง รสหวานเย็น รักษาแผลน้ำร้อนลวก ไฟไหม้ แก้ปวด แก้คัน แก้พิษไข้
• ดอกและผล รสหวาน ฝาดเย็น แก้พิษงู

คุณค่าทางโภชนาการของงิ้วผา

การแปรรูปของงิ้วผา

น้ำมันจากเมล็ดใช้ปรุงทำสบู่

แหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือ : http://www.bedo.or.th/lcdb/biodiversity/view.aspx?id=11823&SystemType=BEDO
https://www.flickr.com