ชะอม ผักใกล้ตัวแตกยอดทั้งปี ยอดอ่อนมีกลิ่นฉุนคล้ายกลิ่นสะตอ

ชะอม ผักใกล้ตัวแตกยอดทั้งปี ยอดอ่อนมีกลิ่นฉุนคล้ายกลิ่นสะตอ

ชื่ออื่นๆ : ผักหละ (เหนือ), ฝ่าเซ้งดู่, พูซูเด๊าะ (กระเหรี่ยงแม่ฮ่องสอน), โพซุยโดะ (กระเหรี่ยง กำแพงเพชร), อม (ใต้), ผ้กขา (อุดรธานี) และ ผักหล๊ะ(ไทยยอง)

ต้นกำเนิด : เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และเอเชียใต้

ชื่อสามัญ : ชะอม

ชื่อวิทยาศาสตร์ : AcaciaPennata(L.)Willd.Subsp.

ชื่อวงศ์ : LEGUMINOSAE

ชื่อภาษาองักฤษ : Acacia pennata

ลักษณะของชะอม

ชะอม เป็นไม้พุ่มขนาดย่อมแต่เคยมีพบชะอมในป่าลักษณะเป็นต้นไม้ใหญ่วัดเส้นรอบวงของลำต้นได้1.2เมตร ไม้ชะอมที่ปลูกตามบ้านจะพบในลักษณะไม้พุ่มและเจ้าของมักตัแต่งกิ่งเพื่อให้ออกยอดไม่สู่เกินไปจะได้เก็บยอด ได้สะดวกตามลำต้นและกิ่งก้านมีหนามแหลม ใบเป็นใบประกอบขนาดเล็กมีก้านใบแยกเป็นใบอยู่2 ทางลักษณะ คล้ายใบกระถินหรือใบส้มป่อยใบอ่อนม กลิ่นฉุนคล้ายกลิ่นลูกสะตอใบเรียงแบบสลับใบย่อยออกตรงข้ามกัน ใบย่อรูปรีมีประมาณ 13-28 คู่ขอบใบเรียบปลายใบแหลมดอกออกที่ซอกใบสีขาวหรือขาวนวลดอกขนาดเล็กและเห็นชัดเฉพาะเกสรตัวผู้ที่เป็นฝอยๆ

การขยายพันธุ์ของชะอม

ชะอม ใช้เมล็ด/ชะอมเป็นไม้ที่ปลูกง่ายปลูกโดยวิธีการปักชำการเพาะเมล็ดการตอนกิ่งและการโน้มกิ่งที่มีข้อปักดินเพื่อให้ได้
ต้นใหม่แต่วิธีที่นิยมและได้ผลดีคือการเพาะเมล็ด การปลูกชะอมมักปลูกในฤดูฝนเพราะไม่ต้องดูแลมากนักการเพาะเมล็ดทำได้โดยเอาเมล็ดใส่ถุงพลาสติกแล้วรดน้ำวันละ1ครั้งเมื่อเมล็ดงอกแล้วจึงย้าไปปลูกยังแปลวที่เตรียมไว้ ควรปลูกห่างกันประมาณ 5-5 เมตร เนื้อที่ 1 ไร่  จะปลูกได้ประมาณ 60 ต้น เมื่อเก็บยอดชะอมควรเหลือไว้ที่ยอด 3-4 ยอดเพื่อให้ชะอมได้ปรุงอาหารหายใจมิฉะนั้นชะอมจะตายชะอม

ธาตุอาหารหลักที่ชะอมต้องการ

ปุ๋ยที่ใช้ดูแลรักษามักใชัปุ๋ยสดหรือมูลสัตว์ถ้าต้องการให้ชะอมสมบูรณ์และแตกยอดเร็วต้องดูแลและควรรดน้ำให้สม่ำเสมอ

ประโยชน์ของชะอม

รากของชะอมสรรพคุณแก้ท้องเฟ้อขับลมในลำไส้แก้อาการปวดเสียวในท้องได้ดี ส่วนที่เป็นผัก/ฤดูกาล”ยอดอ่อนใบอ่อน”เป็นไม้ที่ออกยอดทั้งปีแต่จะออกมากในฤดูฝนชาวเหนือนิยมรับ
ประทานยอดชะอมหน้าแล้งเพราะผักชะอมหน้าฝนจะมีรสเปรี้ยวกลิ่นฉุนบ้างครั้งทำให้ปวดท้อง

สรรพคุณทางยาของชะอม

• ราก รักษาอาการท้องเฟ้อ ขับลมในลำไส้ และรักษาอาการปวดเสียว ในท้องได้ดี
• เปลือก เป็นยาขับพยาธิ เป็นยาขับลม
• ใบ ช่วยต่อต้านอนุมูลอิสระ เป็นยาอายุวัฒนะ ช่วยในการขับถ่าย ป้องกันโรคท้องผูก ช่วยบำรุงเส้นเอ็น แก้อาการลิ้นอักเสบเป็นผื่นแดง ช่วยฟื้นฟูผมแห้งเสีย แตกปลาย
  
• ยอดอ่อน ช่วยลดความร้อนในร่างกาย

คุณค่าทางโภชนาการของชะอม

• ยอดชะอมใบอ่อนมีรสจืดกลิ่นฉุนช่วยลดความร้อนของร่างกายยอดชะอม  100  กรัม
• ให้พลังงานกับสุขภาพ  57  กิโลแคลอรี่
• เส้นใย  5.7  กรัม
• แคลแซียม  58  มิลลิกรัม
• ฟอสฟอรัส  80  มิลลิกรัม
  เหล็ก  4.1  มิลลิกรัม
• วิตามินเอ  10066  IU
• วิตามินบีหนึ่ง  0.05  มิลลิกรัม
• วิตามินบีสอง  0.25  มิลลิกรัม
• ในอาซิน  1.5  มิลลิกรัม
• วิตามินซี  58  มิลลิกรัม

การแปรรูปของชะอม

ชะอมสามารถนำไปทำเมนูอาหารได้หลากหลาย เช่น ไข่เจียวชะอม, แกงส้มชะอมไข่, ชะอมลวกกะทิ เป็นต้น

 

เกษตรตำบล ศูนย์รวมความรู้การเกษตร ปลูกได้ ขายเป็น เน้นเกษตรอินทรีย์ เทคโนโลยีเกษตร กับชะอม

References : www.bedo.or.th

เรียบเรียงข้อมูลโดย :  เกษตรตำบล.คอม