ต้นประดู่ พันธุ์ไม้พระราชทานเพื่อปลูกเป็นมงคลประจำจังหวัดชลบุรี

ต้นประดู่ พันธุ์ไม้พระราชทานเพื่อปลูกเป็นมงคลประจำจังหวัดชลบุรี

ชื่ออื่นๆ :  ดู่ หรือ ดู่ป่า (ภาคเหนือ) ฉะนอง (เชียงใหม่) จิต๊อก (ไทใหญ่-แม่ฮ่องสอน) เตอะเลอ (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน) ประดู่ หรือ ประดู่ป่า (ภาคกลาง) ประดู่เสน (สระบุรี ราชบุรี)

ต้นกำเนิด : ประเทศอินเดีย

ชื่อสามัญ : Padauk

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Plerocarpus Indicus

ชื่อวงศ์ : FABACEAE

ชื่อภาษาอังกฤษ : Burma padauk

ลักษณะของต้นประดู่

ต้นประดู่ ลำต้นสูง 15-30 เมตร หุ้มด้วยเปลือกหนาสีน้ำตาลซึ่งแตกสะเก็ดเป็นร่องลึก มีนํ้ายางมาก เรือนยอดเป็นพุ่มกลมทึบ กิ่งก้านมักไม่ห้อยระย้าอย่างประดู่บ้าน[8]
ใบต้นประดู่ เป็นใบประกอบรูปขนนกเรียงสลับ ใบย่อยเยื้องสลับกัน 4-10 ใบ รูปไข่ถึงรูปขนาน กว้าง 2.5-5 เซนติเมตร ยาว 5-15 เซนติเมตร ปลายเป็นติ่ง โคนมน
ดอกต้นประดู่ มีสีเหลือง กลิ่นหอม ออกเป็นช่อยาว 10-20 เซนติเมตร ตามง่ามใบ ดอกจะออกช่วงมีนาคม-พฤษภาคม ช่อดอกมีขนาดใหญ่ แต่ไม่แตกกิ่งก้านแขนงมากอย่างประดู่บ้าน[8]
ผลต้นประดู่ มีลักษณะเหมือนรูปโล่แบนบาง ตรงกลางนูน เส้นผ่าศูนย์กลาง 6-10 เซนติเมตร ผลใหญ่กว่าประดู่บ้านมาก และมีขนปกคลุมทั่วไป การขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ด

การขยายพันธุ์ของต้นประดู่

ต้นประดู่ใช้เมล็ด/ประดู่ป่าขยายพันธุ์ได้หลายวิธี ตั้งแต่การเพาะเมล็ด การเสียบยอด การทาบกิ่ง การตอนกิ่ง เป็นต้น แต่วิธีที่นิยมกันโดยทั่วไปได้แก่ การใช้เมล็ดเพาะชำเป็นกล้าไม้ เนื่องจากเมล็ดจัดหาได้ง่าย การดูแลรักษากล้าไม้ทำได้ง่ายและสะดวก สามารถผลิตกล้าไม้ได้จำนวนมาก ๆ วิธีการก็ทำได้ง่ายไม่ซับซ้อน ประหยัดค่าใช้จ่าย เมล็ดที่ใช้เพาะควรเป็นเมล็ดจากผลที่เก็บมาจากต้นแม่ได้ที่คัดเลือกแล้วโดยตรง เก็บเมื่อผลแก่จัด

ธาตุอาหารหลักที่ต้นประดู่ต้องการ

–

ประโยชน์ของต้นประดู่

• เปลือก ให้สีย้อมผ้า ใช้ฟอกหนัง
• ผ่า และให้น้ำฝาดสำหรับฟอกหนังเนื้อไม้ประดู่ป่าใช้ในการก่อสร้างทั่ว ๆ ไป ใช้ได้ทั้งภายในและภายนอก ไม้ประดู่มีความถ่วงจำเพาะ 0.92 ความแข็ง 925 กิโลกรัม มีความแข็งแรง การดัด 1334 กก/ตร.ซม. การบีบ 720 กก/ตร.ซม. ซึ่งสามารถรับน้ำหนักได้มากเหมาะสำหรับทำคาน ทำตงในงานก่อสร้างได้ดี มีความทนทานตามธรรมชาติ (ทดลองปักดิน) มากกว่า 14 ปี
• ไม้ประดู่ป่ามีสีสวยงามสีแดดอมเหลือง เสี้ยนสน เป็นริ้ว ไสกบ ตกแต่งได้ดี เหมาะในการทำเฟอร์นิเจอร์ราคาแพง ทำเครื่องมือเครื่องใช้ เปลือกไม้ประดู่ใช้ย้อมการเป็นมงคล คนไทยโบราณ เชื่อว่า บ้านใดปลูกต้นประดู่ไว้ประจำบ้านจะทำให้เกิดพลังแห่งความยิ่งใหญ่เพราะ ประดู่ คือ ความพร้อม ความร่วมือ ร่วมใจสามัคคี มีพลังเป็ฯอันหนึ่งอันเดียวกัน นอกจากนี้ดอกของประดู่ยังมีลักษณะที่ระดมกันบานเต็มต้นดูลานตา ดังนั้นคนโบราณจึงได้เลือกเอาต้นประดู่เป็นไม้ประจำกอง กองทัพเรือ และคนไทยโบราณยังเชื่ออีกว่า ส่วนของแก่นไม้ยังใช้เป็นศิลปะการดนตรี ที่สำคัญของคนพื้นเมืองในสมัยโบราณอีกด้วย คือใช้ทำเป็นเครื่องเสียงพวกระนาด นั่นก็หมายถึง ความแข็งแกร่ง แข็งแรง
• พันธุ์ไม้พระราชทานเพื่อปลูกเป็นมงคลประจำจังหวัดชลบุรี โดยสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถได้พระราชทานให้กับผู้ว่าราชการจังหวัดของแต่ละจังหวัด เพื่อให้นำไปปลูกเป็นสิริมงคลแก่จังหวัดและเพื่อเป็นการรณรงค์ให้ประชาชนปลูกต้นไม้ใน “โครงการปลูกป่าถาวรเฉลิมพระเกียรติ” เนื่องในวโรกาสที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ รัชกาลที่ 9 ทรงครบรอบปีที่ 50 ในการครองราชสมบัติ ที่ศูนย์ประชุมแห่งชาติสิริกิติ์ เมื่อวันที่ 9 พฤษภาคม 2537

สรรพคุณทางยาของต้นประดู่

• รากต้นประดู่ ต้มน้ำดื่มรักษาโรคบิด(คนเมือง)
• เปลือกต้นประดู่ ต้มน้ำดื่มแก้อาการท้องเสีย (ม้ง)
• เนื้อไม้ประดู่ ใช้สร้างบ้าน(เมี่ยน,ลั้วะ,ขมุ,ไทลื้อ)
• เนื้อไม้ประดู่ ใช้ทำโครงสร้างต่างๆ ของบ้าน เช่น เสาบ้าน ไม้กระดาน(ม้ง)
• เปลือกต้นประดู่ ต้มน้ำเดือดใช้ย้อมผ้า ให้สีน้ำตาล(คนเมือง)
• เปลือกไม้ประดู่ ต้มแล้วนำน้ำที่ได้ใช้ย้อมผ้า ให้สีน้ำตาลแดง(เมี่ยน)
• แก่น รักษาคุดทะราด แก้ไข้ บำรุงกำลัง แก้พิษเบื่อเมา แก้ผดผื่นคัน และทำให้เลือดลมซ่าน
• ใบ พอกผี รักษาบาดแผล แก้ผดผื่นคัน

คุณค่าทางโภชนาการของต้นประดู่

–

การแปรรูปของต้นประดู่

–

เกษตรตำบล ศูนย์รวมความรู้การเกษตร ปลูกได้ ขายเป็น เน้นเกษตรอินทรีย์ เทคโนโลยีเกษตร กับต้นประดู่

References : www.bedo.or.th, www.forest.go.th

รูปภาพจาก : www.flickriver.com

เรียบเรียงข้อมูลโดย :  เกษตรตำบล.คอม