ผักปอดนา
ชื่ออื่นๆ : ผักปอด (phak pot) ผักปอดนา ผักปุ่มปลา (ไทย) ผักกุ่มป๋า ผักจุ๋มป๋า ผักกาดนา (เชียงใหม่)
ต้นกำเนิด :
ชื่อสามัญ : gooseweed
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Sphenoclea zeylanica Gaertn.
ชื่อวงศ์ : SPHEBOCLEACEAE
ลักษณะของผักปอดนา
เป็นพืชล้มลุกขึ้นในน้ำ อายุปีเดียว (annual) ต้นอวบน้ำ ลำต้นตั้งตรง สูง 20-70 ซม. มักแตกแขนงจำนวนมาก ภายในมีช่องอากาศอยู่โดยรอบ มีนมสีขาวๆ คล้ายฟองน้ำ หุ้มรอบโคนต้นตรงส่วนที่แช่นํ้า
ใบ เป็นใบเดี่ยว ออกสลับข้างกัน ก้านใบสั้น ยาว 2-10 มม. ใบยาวเรียว ยาว 2.5-16 ซม. กว้าง 0.5-1.5 ซม. โคนใบแคบ ปลายใบทู่ บางครั้งแหลม ขอบใบเรียบ
ดอก ออกเป็นช่อ (spike) รูปทรงกระบอกยาว 0.75-1.5 ซม. ดอกย่อยมีขนาดเล็ก และไม่มีก้านดอก กลีบเลี้ยงสีเขียวติดกันที่ฐาน ปลายแยกเป็น 5 แฉก แต่ละแฉกมีลักษณะเป็นสามเหลี่ยม ที่ขอบมีสีขาว กลีบดอกติดกันเป็นรูปถ้วย สีขาว ตรงปลายแยกเป็น 5 แฉก เกสรตัวผู้ 5 อัน ก้านสั้นมาก ติดอยู่กับกลีบดอก อับละอองเรณู 2 เซล แตก ตามยาว เกสรตัวเมียมีรังไข่เชื่อมกับฐานดอกครึ่งหนึ่ง รังไข่แบ่งออกเป็น 2 ช่อง มีท่อรังไข่สั้นๆ 1 อัน
ผล (capsule) มีลักษณะค่อนข้างกลมแบน ขนาดเส้นผ่า ศูนย์กลาง 4-5 มม. เมื่อแก่จะแตกออกโดยรอบเป็นวงกลม คล้ายกับเปิดฝาภายในมีเมล็ดจำนวนมาก
เมล็ด มีขนาดเล็ก สีเหลืองใส ผิวขรุขระ
การขยายพันธุ์ของผักปอดนา
เมล็ด
ธาตุอาหารหลักที่ผักปอดนาต้องการ
ประโยชน์ของผักปอดนา
พบในนาข้าว ภายหลังการดำนา ต้นอ่อนใช้เป็นผักบริโภคได้ ส่วนใหญ่ใช้จิ้มกับน้ำพริก
สรรพคุณทางยาของผักปอดนา
ต้น – แก้บาดทะยักปาดมดลูก
ใบ – ขับเสมหะ ขับเหงื่อ แก้ท้องมาน แก้ริดสีดวง
ราก – แก้โลหิตพิการ ขับลม แก้ไข้จับ
คุณค่าทางโภชนาการของผักปอดนา
การแปรรูปของผักปอดนา
แหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือ : http://www.bedo.or.th/lcdb/biodiversity/view.aspx?id=10567&SystemType=BEDO
https://www.flickr.com