พุทธรักษา ปลูกเป็นไม้ประดับแล้วยังมีสรรพคุณทางยาด้วย

พุทธรักษา

ชื่ออื่นๆ : พุทธสร (ภาคเหนือ)  ปล้ะยะ (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน) พุทธรักษา (ภาคกลาง)  บัวละวง (ลพบุรี)

ต้นกำเนิด : หมู่เกาะฮาวาย

ชื่อสามัญ : Canna, Canna Lily, Canna Incica, Australian arrowroot, edible canna, India Short Plant, Indian shoot

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Canna indica L.

ชื่อวงศ์ : CANNACEAE

ลักษณะของพุทธรักษา

ต้น  เป็นพรรณไม้ล้มลุกมีเหง้าใต้ดินต้นสูง 3-4 ฟุต

ใบ  ใบเดี่ยวเป็นแผ่นกว้างรูปหอกใหญ่ปลายแหลม ลักษณะคล้ายพวงขมิ้นอ้อย แต่ต้นจะสูงกว่าก้านใบยาวเรียวกว่า

ดอก  ดอกออกเป็นช่อมีก้านตั้งสูง กลีบดอกเล็กเรียวเหมือนเล็บมือยาวๆ สีแดง

ผล  ผลกลมเท่าหัวแม่มือ ผิวเป็นเม็ดใสๆรอบ สีเขียว แต่เดิมปลูกเป็นไม้ประดับ ปัจจุบันมีพันธุ์ดอกใหญ่สวยงามกว่า จึงหาค่อนข้างยาก พบหลงเหลืออยู่ตามที่รกร้างว่างเปล่า ที่ลุ่มชื้นแฉะเป็นบางครั้ง

การขยายพันธุ์ของพุทธรักษา

ใช้หัว/เหง้า/หน่อ

ธาตุอาหารหลักที่พุทธรักษาต้องการ

ชอบดินเหนียวชุ่มชื้นและ มีอินทรีย์วัตถุสูง หรือที่ระดับน้ำ 10-20 เซนติเมตร

ประโยชน์ของพุทธรักษา

• ปลูกเป็นไม้ประดับทั่วไปตามริมสวนน้ำ ริมคูน้ำที่โล่งแจ้ง ตามร่องระบายน้ำ ริมถนนทางเดิน หรือปลูกลงในกระถางเพื่อประดับอาคารบ้านเรือนเพื่อเป็นสิริมงคลแก่บ้านและผู้อาศัย
• เหง้าสามารถนำมาใช้ประกอบอาหารได้หลายแบบ เช่นเดียวกับเผือกและมัน
• ใบสามารถนำมาใช้ทำเป็นกระดาษสา ใช้ห่อของ และให้สีจากธรรมชาติ การสกัดสีจากใบพุทธรักษา มีการนำมาใช้แต่งงานศิลปะ วาดภาพ พิมพ์ภาพ ทั้งใบและกาบใบยังสามารถนำมาใช้ทำเป็นปุ๋ยหมักได้อีกด้วย

สรรพคุณทางยาของพุทธรักษา

• ดอก รสเย็น ตำพอกห้ามเลือด รักษาแผลหนอง
• เมล็ด รสเมาเย็น ตำพอกแก้ปวดศีรษะ
• เหง้า รสเย็นฝาดขื่น บำรุงปอด แก้วัณโรค แก้ไอ แก้โรคตับอักเสบ ตัวเหลือง แก้ประจำเดือนไม่ปกติมามากหรือมาไม่หยุด แก้บิดเรื้อรัง แก้แผลอักเสบบวม สมานแผล แก้ตกขาว แก้อาเจียนเป็นเลือด แก้ไอมีเลือด

คุณค่าทางโภชนาการของพุทธรักษา

การแปรรูปของพุทธรักษา

แหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือ : http://www.bedo.or.th/lcdb/biodiversity/view.aspx?id=11260&SystemType=BEDO
www.flickr.com