ส้มจี๊ด ส้มเคยขาว ผลไม้รสเปรี้ยว ใช้แทนมะนาวได้

ส้มจี๊ด ส้มเคยขาว ผลไม้รสเปรี้ยว ใช้แทนมะนาวได้

ชื่ออื่นๆ : ส้มกิมจ๊อ, ส้มเคยขาว

ต้นกำเนิด : เอเซียตะวันออก

ชื่อสามัญ : ส้มจี๊ด

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Fortunella japonixa (Thunb.) Swing

ชื่อวงศ์ : RUTACEAE

ชื่อภาษาอังกฤษ : kumquat

ลักษณะของส้มจี๊ด

ส้มจี๊ด เป็นไม้พุ่มขนาดกลาง แตกแขนงเป็นพุ่มแน่น สูง 1.5 – 3 เมตร กิ่งมีหนามแหลมคม ยาว 1 – 3 ซม.

ใบ ใบรูปไข่กว้าง 2 – 4 ซม. ยาว 4 – 7 ซม.ปลายและโคนแหลม สีเขียวเป็นมัน มีหูใบขนาดเล็ก

ดอก ออกดอกเดี่ยว แต่มักออกรวมกันเป็นกลุ่ม มีสีขาว และกลิ่นหอมแรง ออกเป็นช่อสั้นตามซอกใบและปลายกิ่งกลีบเลี้ยงรูปถ้วย ปลายแยกเป็น 5 แฉกกลีบดอก 5 กลีบ ร่วงง่าย เมื่อบานจะมีเส้นผ่าศูนย์กลาง 1.5 – 2.5 ซม.

ผล ติดผลดก ผลค่อนข้างกลมเหมือนส้มทั่วไปแต่มีขนาดเล็ก เส้นผ่าศูนย์กลาง 1.5 – 3 ซม.ผิวบางสีเขียว กลิ่นหอม เมื่อผลสุกมีสีเหลืองส้ม เนื้อมีรสเปรี้ยวจัด มีเมล็ด 1 – 3 เมล็ด ให้ผลผลิตตลอดทั้งปี

ลักษณะทางนิเวศน์ ส้มจี๊ด มีถิ่นกำเนิดอยู่ในเอเซียตะวันออก ขึ้นได้ทั่วไป ไม่ชอบที่แฉะ มีน้ำขัง การขยายพันธุ์ สามารถขยายพันธุ์ แบบปลูกด้วยเมล็ด หรือ ตอนกิ่งก็ได้

การขยายพันธุ์ของส้มจี๊ด

ใช้เมล็ด/การเพาะขยายพันธุ์ โดยการเพาะเมล็ด และการชำกิ่ง หรือการตอน

ธาตุอาหารหลักที่ส้มจี๊ดต้องการ

–

ประโยชน์ของส้มจี๊ด

ส่วนที่ใช้ประโยชน์
ส้มจี๊ดเป็นส้มที่กินได้ทั้งเปลือกน้ำส้มจี๊ด มีวิตามินเอ ซีและกรดอินทรีย์หลายชนิด มีรสเปรี้ยว สามารถใช้ในการปรุงอาหาร แทนน้ำมะนาวได้, ส้มจี๊ดทั้งเปลือก ใช้ทำแยมทาขนมปัง, เปลือกของส้มจี๊ดห่ามๆ นำมากินเป็น”ผักเหนาะ” (ผักแนมจิ้มน้ำพริก)ได้

ประโยชน์ทางยา
น้ำส้มจี๊ดคั้นผสมกับเกลือเล็กน้อย ใช้ดื่มบรรเทาอาการไอและช่วยลดเสมหะ ผลส้มจี๊ดดองเกลือแล้วทำให้แห้ง เก็บไว้ ใช้เป็นยาแก้ไอ อมแก้เจ็บคอ เปลือกผลดิบ กินสดๆเป็นยาขับลม ช่วยไม่ให้ท้องอืด ท้องเฟ้อ

สรรพคุณทางยาของส้มจี๊ด

• ผลส้มจี๊ดมีวิตามินสูง น้ำส้มคั้นใช้ผสมกับเกลือเล็กน้อยใช้จิบกินแก้อาการไอ (ผล)
• น้ำในผลนำมาผสมกับเกลือเล็กน้อย ใช้กินเป็นยาขับเสมหะ (ผล)
• ผลใช้ดองกับเกลือและทำให้แห้ง ใช้อมแก้อาการเจ็บคอ (ผล)
• ช่วยแก้เสียงแหบ (ผล)
• ช่วยแก้ภูมิแพ้ที่สำแดงอาการทางลำคอ (ผล)
• ปอดเป็นอวัยวะที่ดูดซับอารมณ์ ความเศร้าเสียใจ ผู้ที่มีเรื่องเสียใจ ร้องไห้เสมอ นานเข้าจะสูญเสียพลังปอด ทำให้ปอดชื้น มีเสมหะมาก เป็นหวัดหายยาก ชาส้มจี๊ดจะช่วยรักษาได้ (ชาส้มจี๊ด)
• ตามสรรพคุณยาจีน ผลส้มจี๊ดมีพลังเย็น รสเปรี้ยวอมหวาน มีสรรพคุณช่วยหล่อลื่นปอด (ผล)
• เปลือกผลดิบใช้รับประทานเป็นสดๆ จะช่วยขับลม แก้ท้องอืดท้องเฟ้อ (เปลือกผล) ส่วนชาส้มจี๊ดมีสรรพคุณแก้อาการท้องอืด มีลมในท้อง ลมตีขึ้นเบื้องบนซึ่งทำให้คลื่นไส้อาเจียน (ชาส้มจี๊ด)
• ช่วยในการย่อยอาหาร (เปลือกผล)

คุณค่าทางโภชนาการของส้มจี๊ด

• คุณค่าทางโภชนาการของส้มจี๊ด ต่อ   100   กรัม
• พลังงาน   71   กิโลแคลอรี่
• คาร์โบไฮเดรต   15.9   กรัม
• น้ำตาล   9.36   กรัม
• ใยอาหาร   6.5   กรัม
• ไขมัน   0.86   กรัม
• โปรตีน   1.88  กรัม
• วิตามินเอ   15   ไมโครกรัม (2%)
• ลูทีนและซีแซนทีน   129   ไมโครกรัม
• วิตามินบี1   0.037   มิลลิกรัม (3%)
• วิตามินบี2   0.09   มิลลิกรัม (8%)
• วิตามินบี3   0.429   มิลลิกรัม (3%)
• วิตามินบี5   0.208   มิลลิกรัม (4%)
• วิตามินบี6   0.036   มิลลิกรัม (3%)
• วิตามินบี9   17   ไมโครกรัม (4%)
• วิตามินซี   43.9   มิลลิกรัม (53%)
• วิตามินอี   0.15   มิลลิกรัม (1%)
• โคลีน   8.4   มิลลิกรัม (2%)
• แคลเซียม   62   มิลลิกรัม (6%)
• ธาตุเหล็ก   0.86   มิลลิกรัม (7%)
• แมกนีเซียม   20   มิลลิกรัม (6%)
• แมงกานีส   0.135   มิลลิกรัม (6%)
• ฟอสฟอรัส   19   มิลลิกรัม (3%)
• โพแทสเซียม   186   มิลลิกรัม (4%)
• โซเดียม   10   มิลลิกรัม (1%)
• สังกะสี   0.17   มิลลิกรัม (2%)
  % ร้อยละของปริมาณแนะนำที่ร่างกายต้องการในแต่ละวันสำหรับผู้ใหญ่

การแปรรูปของส้มจี๊ด

ส้มจี๊ดสามารถนำมาแปรรูปได้หลากหลาย เช่น แยมส้มจี๊ด เป็นต้น

เกษตรตำบล ศูนย์รวมความรู้การเกษตร ปลูกได้ ขายเป็น เน้นเกษตรอินทรีย์ เทคโนโลยีเกษตร กับส้มจี๊ด

References : www.bedo.or.th

รูปภาพจาก :  www.agraroldal.hu

เรียบเรียงข้อมูลโดย :  เกษตรตำบล.คอม