เตย ใบเตยมีกลิ่นหอม พืชใช้แต่งกลิ่นอาหาร
ชื่ออื่นๆ : ภาคกลาง เตย/ต้นเตย/ใบเตย (ทุกภาค), เตยหอม เตยหอมใหญ่ เตยหอมเล็ก, ภาคเหนือ หวานข้าวใหม้, ภาคใต้ และแถบมลายู ปาแนะวองิง ปาแง๊ะออริง ปาแป๊ะออริง, จีน พังลั้ง
ต้นกำเนิด : ประเทศไทย มาเลเซีย
ชื่อสามัญ : เตย
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Pandanus amaryllifolius
ชื่อวงศ์ : Pandanaceae
ชื่อภาษาอังกฤษ : Pandan Leaves
ลักษณะของเตย
ลำต้น เตยหรือเตยหอม เป็นพืชใบเลี้ยงเดี่ยว มีลำต้นทรงกลม และเป็นข้อสั้นๆถี่กัน โผล่ขึ้นมาจากดินเพียงเล็กน้อย โคนลำต้นแตกรากแขนงออกเป็นรากค้ำจุนหรือเรียกว่า รากอากาศ ลำต้นสามารถแตกหน่อเป็นต้นใหม่ได้ ทำให้มองเป็นกอหรือเป็นพุ่มใหญ่ๆ ที่รวมความสูงของใบแล้วสามารถสูงได้มากกว่า 1 เมตร
ใบ ใบเตย แตกออกเป็นใบเดี่ยวด้านข้างรอบลำต้น และเรียงสลับวนเป็นเกลียวขึ้นตามความสูงของลำต้น ใบมีลักษณะเรียวยาวเป็นรูปดาบ ปลายใบแหลม สีเขียวสด ใบชูเฉียงแนบไปกับลำต้น แผ่นใบเป็นมัน กว้างประมาณ 2-3 เซนติเมตร ยาวประมาณ 30-50 เซนติเมตร แผ่นใบ และขอบใบเรียบ แผ่นใบด้านล่างมีสีจางกว่าด้านบน มีเส้นกลางใบลึกเป็นแอ่งตื้นๆตรงกลาง ใบนี้ส่งกลิ่นหอมตลอดเวลา เพราะมีน้ำมันหอมระเหย และสาร ACPY
ดอก เตยหรือเตยหอมเป็นพืชไม่ออกดอก
การขยายพันธุ์ของเตย
ใช้หัว/เหง้า/หน่อ/
ธาตุอาหารหลักที่เตยต้องการ
–
ประโยชน์ของเตย
- นิยมนำมาเป็นส่วนประกอบอาหารประเภทขนมไทยโดยจะให้กลิ่นหอมและสีเขียวจากธรรมชาติ
- ต้มดื่มเป็นน้ำหวานได้
- ใบนำมามัดรวมกัน ใช้สำหรับวางในห้องน้ำ ห้องรับแขกเพื่อให้อากาศมีกลิ่นหอม ช่วยในการดับกลิ่น
- ใบเตยสดนำมายัดหมอน ช่วยให้มีกลิ่นหอม
- ใบนำมาสกัดน้ำมันหอมระเหยที่เรียกว่า Fragrant Screw Pine ให้กลิ่นหอมอ่อนๆ มีประโยชน์ในด้านอาหาร เครื่องสำอาง และยา
- สารสกัดจากใบเตยนำมาใช้เป็นสารแต่งกลิ่นบุหรี่
- ใบเตยสดนำมาสับเป็นชิ้นเล็กๆ นำไปตากแดดให้แห้ง ก่อนใช้ชงเป็นชาดื่ม
- น้ำมันหอมระเหยจากเตยนำไปเป็นส่วนผสมของน้ำยาปรับอากาศ
- สารสกัดจากใบเตยนำไปเคลือบข้าวสารที่ไม่มีกลิ่นหอม หลังจากนำมาหุงแล้วจะช่วยให้มีกลิ่นหอม
- ใบเตยนำมาห่อทำขนมหวาน เช่น ขนมตะโก้
- สารสกัดจากใบเตยใช้เป็นสารป้องกันการหืนของอาหาร น้ำมันปาล์ม และผลิตภัณฑ์อาหารสัตว์
- สารสกัดจากใบเตยใช้เป็นส่วนผสมของเครื่องสำอาง ครีมทาผิว
- น้ำคั้นใบเตยนำมาผสมทำแซมพู สบู่ หรือ ครีมนวด
- น้ำมันหอมระเหยใบเตยใช้เป็นส่วนผสมทางยา
- ใบเตยสดนำมามัดเป็นกำ ใช้ขัดถูพื้น ช่วยให้พื้นเงางาม และมีกลิ่นหอม
- ใบเตยสด นำมามัดรวมกับดอกไม้อื่นๆ ใช้สำหรับถวายหรือบูชาพระ
สรรพคุณทางยาของเตย
- แก้อาการเป็นไข้
- ช่วยให้ร่างกายสดชื่น ช่วยฟื้นฟูร่างกายจากอาการบาดเจ็บหรือหลังจากการหายป่วย
- แก้อาการท้องอืด อาหารไม่ย่อย
- แก้ร้อนใน
- แก้กระหายน้ำ
- แก้อ่อนเพลีย
- ช่วยขับปัสสาวะ
- บำรุงหัวใจ ชูกำลัง
- ดับพิษไข้
- รักษาโรคหัด
- รักษาโรคสุกใส
- แก้โรคผิวหนัง
- ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือดได้
- บรรเทาอาการอาหารไม่ย่อย
- แก้อาการท้องอืด
- ลดความดันเลือด
- ช่วยกระตุ้นให้หัวใจเต้นปกติ
น้ำมันหอมระเหยจากใบเตย
- แก้อาการหน้าท้องเกร็ง
- แก้ปวดตามข้อ และกระดูก
- ช่วยให้ผ่อนคลาย ลดอาการปวดหัว
- แก้โรคลมชัก
- ลดอาการเจ็บคอ ลดอาการอักเสบในลำคอ
ราก และลำต้นเตย
- ใช้บำรุงหัวใจ
- รักษาโรคเบาหวาน
- ทำให้คอชุ่มชื่น แก้กระหายน้ำ
- แก้ขับเบาพิการ ช่วยขับปัสสาวะ
- ช่วยละลายก้อนนิ่วในไต
- แก้หนองใน
- แก้พิษโลหิต
- แก้กล้ามเนื้ออ่อนเพลีย
- แก้ตานซางในเด็ก
คุณค่าทางโภชนาการของเตย
- พลังงาน : 35 กิโลแคลอรี่
- น้ำ : 85.3 กรัม
- โปรตีน : 1.9 กรัม
- ไขมัน : 0.8 กรัม
- คาร์โบไฮเดรต : 4.9 กรัม
- เส้นใย : 5.2 กรัม
- เถ้า : 1.9 กรัม
- แคลเซียม : 124 มิลลิกรัม
- ฟอสฟอรัส : 27 มิลลิกรัม
- เหล็ก : 0.1 มิลลิกรัม
- เบต้าแคโรทีน : 2987 ไมโครกรัม
- วิตามิน A : 498 RE
- ไทอามีน : 0.20 มิลลิกรัม
- ไรโบฟลาวิน : 1.2 มิลลิกรัม
- ไนอาซีน : 3 มิลลิกรัม
- วิตามิน C : 100 กรัม
การแปรรูปของเตย
ใบเตยนำมาบด และคั้นแยกน้ำ ก่อนนำไปผสมทำขนมหรือของหวานต่างๆ เช่น ขนมเปียกปูน ขนมชั้น เป็นต้น เนื่องจากให้สีเขียวสด และให้กลิ่นหอมเป็นธรรมชาติ
เกษตรตำบล ศูนย์รวมความรู้การเกษตร ปลูกได้ ขายเป็น เน้นเกษตรอินทรีย์ เทคโนโลยีเกษตร กับเตย
References : www.bedo.or.th
เรียบเรียงข้อมูลโดย : เกษตรตำบล.คอม
ใบเตย ปลูกในน้ำก็ได้นะ
หรือ ปลูกที่ชุ่มน้ำ ก็เจริญเติบโตดี