ลาบหมาน้อย

หมาน้อย หรือ เครือหมาน้อย มีชื่อเรียกที่แตกต่างกันในแต่ละท้องถิ่น เช่น กรุงเขมา กรุงเขมา หมอน้อย ก้นปิด ขงเขมา พระพาย เปล้าเลือด สีฟัน มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Cissampelos pareira L. var. hirsuta (Buch. ex DC.) Forman. ลักษณะของต้นหมาน้อยจะเป็นไม้เถาเลื้อยพัน มักจะเลื้อยปกคลุมค้างหรือต้นไม้เป็นพุ่มแบบไม่มีมือเกาะ มีรากที่สามารถสะสมอาหารใต้ดินได้ ใบของหมาน้อยจะเป็นใบเดี่ยวรูปหัวใจสีเขียวลักษณะก้นปิด ออกในสลับกันตามเครือเถา ผิวใบมีขนนุ่มปกคลุมไม่ระคายเคือง ขอบใบเรียบ ดอกจะออกเป็นกระจุกสีขาวขนาดเล็ก มีผลสีส้มอวบโตยาวประมาณหนึ่งเซนติเมตร เมื่อสุกจะมีสีน้ำตาลแดงและมีเมล็ดโค้งงอเหมือนพระจันทร์ครึ่งซีก

ลาบหมาน้อย หรือวุ้นหมาน้อย อาหารตามภูมิปัญญาดั้งเดิมของท้องถิ่นในภาคอีสาน ได้รับคัดเลือกให้เป็นอาหารประจำจังหวัดอุบลราชธานี หรืออาหารประจำถิ่น ตามการดำเนินการจัดกิจกรรม “1 จังหวัด 1 เมนู เชิดชูอาหารถิ่น” ภายใต้โครงการการส่งเสริม และพัฒนายกระดับอาหารถิ่น สู่มรดกทางวัฒนธรรมและอัตลักษณ์ความเป็นไทย (Thailand Best Local Food) “รสชาติ…ที่หายไป The Lost Taste” ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2566 ตามประกาศของกรมส่งเสริมวัฒนธรรม เมื่อวันที่ 29 สิงหาคม 2566
วันนี้เกษตรตำบลมีวิธีทำลาบหมาน้อย เมนูอาหารพื้นบ้านอีสาน ของจังหวัดอุบลราชธานี มาฝากกันค่ะ เรามาดูส่วนผสมและวิธีทำกันเลยค่ะ
ส่วนผสมลาบหมาน้อย
- เนื้อปลา
- พริกป่น
- ข้าวคั่ว
- ปลาร้า
- ตะไคร้หั่น
- ข่า
- มะเขือขื่น
- ถั่วฝักยาว
- หอมแดง
- ใบหมาน้อย
- น้ำปลา
- สะระแหน่
- ผักชี
- ต้นหอม
ส่วนผสมในการทำลาบหมาน้อย
วิธีทำลาบหมาน้อย
- เลือกใบหมาน้อยที่แก่เต็มที่ ประมาณ 15- 20 ใบ และใบย่านาง 4-5 ใบ มาล้างให้สะอาด แล้วคั้นหรือขยี้กับน้ำสะอาดเพื่อความปลอดภัยใช้น้ำต้มสุก ประมาณ 1 ถ้วย ขณะที่คั้นใบ น้ำคั้นจะมีลักษณะเป็นเมือกข้น คั้นจนเมือกออกจากใบหมดแล้ว กรองเอากากใบออก
นำใบหมาน้อยและน้ำมาใส่รวมกัน แล้วขยำให้ได้น้ำสีเขียว - ต้มปลาเพื่อทำป่นปลา ซึ่งอาจจะใช้ปลาช่อน ปลาหมอ หรือปลาดุกก็ได้ ปรุงน้ำต้มด้วยน้ำปลาร้า และเกลือ ต้มจนปลาสุกดี
- การทำป่นปลา โดยนำพริกที่คั่วมาโขลกให้แตกแต่ไม่ต้องละเอียด แล้วจึงแกะเนื้อปลาต้มลงไปโขลกรวมกันให้ละเอียด จากนั้นเทน้ำที่ใช้ต้มปลาลงไปและคนให้เข้ากันดี จากนั้นใส่พริกป่นและข้าวคั่ว ปรุงรสชาติให้ออกรสเค็มนิดหน่อยด้วยน้ำปลาหรือเกลือ เมื่อนำรวมกับน้ำคั้นหมาน้อยก็จะได้รสชาติพอดี
- เตรียมหอมแดง ต้นหอม ผักชี ตะไคร้ สะระแหน่ มะเขือขื่น ถั่วฝักยาว ข่าหั่นฝอย และข้าวคั่วและพริกป่น
- นำป่นปลามาเทรวมกับน้ำคั้นใบหมาน้อย แล้วคนให้เข้ากัน
- ใส่หัวหอม สะระแหน่ มะเขือขื่น ถั่วฝักยาวซอย ลงไปผสมรวมกับใบคั้นหมาน้อย และคนให้เข้ากัน ชิมและปรุงรสให้พอดีตามต้องการ เพียงเท่านี้ก็ได้ลาบหมาน้อยแล้ว

การรับประทานลาบหมาน้อยสามารถรับประทานได้ทั้งในขณะยังไม่แข็งตัวและแข็งตัว หากชอบแบบที่แข็งตัวแล้ว เมื่อปรุงเสร็จทิ้งไว้ประมาณ 15-20 นาที ลาบหมาน้อยจึงจะแข็งตัวและแยกออกจากน้ำ สามารถรับประทานเป็นกับข้าว หรืออาหารว่างก็ได้
เป็นยังไงกันบ้างค่ะกับวิธีการทำลาบหมาน้อย เมนูที่มีส่วนผสมของสมุนไพรหลากหลายชนิด ยังไงแล้วลองทำกันดูได้นะค่ะ หรือหากได้มาเที่ยวจังหวัดอุบลราชธานี ก็สามารถหาเมนูนี้ทานกันได้ค่ะ
สามารถติดตามความรู้เเกี่ยวกับการเกษตร เพิ่มเติมได้ที่ เกษตรตำบล.คอม
แหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือ : www.prd.go.th
ภาพประกอบ : www.youtube.com
วิธีทำเมนูลาบหมาน้อย หรือ วุ้นหมาน้อย อาหารพื้นบ้านอีสานของ จ.อุบลราชธานี
ลาบหมาน้อยหรือวุ้นหมาน้อย เมนูอาหารประจำจังหวัดอุบลราชธานี กับ 1 จังหวัด 1 เมนู เชิดชูอาหารถิ่น ปี 2566