แค ต้นแค ไม้ยืนต้นสกุลโสน ไม้พื้นบ้าน ไม้เนื้ออ่อน ดอกแคคล้ายดอกถั่ว
ชื่ออื่นๆ : แคบ้าน (กลาง), แคขาว แคแดง (กทม. เชียงใหม่), แค (กลาง), แคดอกแดง, แคดอกขาว
ต้นกำเนิด : ประเทศอินเดียหรือเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
ชื่อสามัญ : Sesbania grandiflora (L.) Desv.
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Agasta, Sesban, Vegetable humming bird
ชื่อวงศ์ : Leguminosae – Papilionoideae
ชื่อภาษาอังกฤษ : Agasta
ลักษณะของแค
ไม้ต้นขนาดเล็ก สูง 3-6 เมตร แตกกิ่งก้านสาขามาก เปลือกต้นสีน้ำตาลปนเทา ขรุขระ แตกเป็นสะเก็ด ใบ เป็นใบประกอบแบบขนนก ออกเรียงสลับ ใบย่อยรูปรีขอบขนาน กว้าง 1-1.5 ซม. ยาว 3-4 ซม. ปลายใบและโคนใบมน ขอบใบเรียบ แผ่นใบเรียบ สีเขียว ดอก ออกเป็นช่อตามซอกใบ 2-4 ดอก ดอกสีขาวหรือแดง มีกลิ่นหอม ก้านเกสรเพศผู้สีขาว 60 อัน ผล เป็นฝัก ยาว 8-15 ซม. ฝักแก่แตกเป็น 2 ซีก เมล็ดกลมแป้น สีน้ำตาล มีหลายเมล็ด
ส่วนที่ใช้ : เปลือกต้น ดอก ใบสด ยอดอ่อน
การขยายพันธุ์ของแค
ใช้เมล็ด
ธาตุอาหารหลักที่แคต้องการ
ปลูกได้ในทุกพื้ที่ทั้งดินเหนียว ดินร่วน สามารถปลูกไว้ในบริเวณบ้านเพื่อปรับพื้นที่ให้มีปุ๋ย เนื่องจากใบแคที่ผุแล้วทำให้ดินอุดมสมบูรณ์ มีธาตุอาหารมากขึ้น เมื่อเมล็ดแก่จัดจะแพร่พันธุ์ด้วยเมล็ด มีอายุประมาณ 20 ปี และเจริญเติบโตได้ทุกพื้นที่ทั่วโลกในเขตร้อนชื้น
ประโยชน์ของแค
ยอดอ่อนและใบอ่อนสามารถนำมาปรุงอาหารได้ เป็นสมุนไพรช่วยดับพิษร้อนถอนพิษไข้ ดอกใช้เป็นอาหาร แก้ไข้หัวลม และช่วยบำรุงอาหาร ฝักอ่อนใช้เป็นอาหารได้
สรรพคุณทางยาของแค
เปลือก
– ต้มหรือฝนรับประทาน แก้โรคบิดมีตัว
– แก้มูกเลือด แก้ท้องเดิน ท้องร่วง คุมธาตุ
– ภายนอก ใช้ชะล้างบาดแผล
ดอก,ใบ – รับประทานแก้ไข้เปลี่ยนอากาศ เปลี่ยนฤดู (แก้ไข้หัวลม)
ชาวอินเดีย ใช้สูดน้ำที่คั้นได้จากดอกหรือใบแคเข้าจมูกรักษาโรค ริดสีดวงในจมูก และทำให้มีน้ำมูกออกมา แก้ปวดและหนักศีรษะ ลดความร้อน ลดไข้
ใบสด
– รับประทานใบแคทำให้ระบาย
– ใบแค ตำละเอียด พอกแก้ช้ำชอก
วิธีและปริมาณที่ใช้ :
แก้มูกเลือด บิดมีตัว แก้ท้องเดิน ท้องร่วง คุมธาตุ
ใช้เปลือกต้นปิ้งไฟ 1 ส่วน ต้มกับน้ำหรือน้ำปูนใส 10 ส่วน รับประทานครั้งละ 1-2 ช้อนแกง
แก้ไข้ ลดความร้อน แก้ไข้หัวลม (หรือไข้อากาศเปลี่ยน)
– ใบสด ต้มกับน้ำรับประทานลดไข้ ใช้ยอดอ่อนจำนวนไม่จำกัด ลวกจิ้มกับน้ำพริก รับประทานแก้ปวดศีรษะข้างเดียว
– ใช้ดอกที่โตเต็มที่ล้างน้ำ ต้มกับหมูทำบะช่อ 1 ชาม รับประทาน 1 มื้อ รับประทานติดต่อกัน 3-7 วัน จะได้ผล
คุณค่าทางโภชนาการของแค
คุณค่าทางโภชนาการของแคต่อ 100 กรัม (3.5 ออนซ์)
พลังงาน 113 kJ (27 kcal)
คาร์โบไฮเดรต 6.73 g
ไขมัน 0.04 g
โปรตีน 1.28 g
วิตามิน
ไทอามีน (บี1) 0.083 mg (7%)
ไรโบเฟลวิน (บี2) 0.081 mg (7%)
ไนอาซิน (บี3) 0.43 mg (3%)
โฟเลต (บี9) 102 μg (26%)
วิตามินซี 73 mg (88%)
แร่ธาตุ
แคลเซียม 19 mg (2%)
เหล็ก 0.84 mg (6%)
แมกนีเซียม 12 mg (3%)
ฟอสฟอรัส 30 mg (4%)
โพแทสเซียม 184 mg (4%)
การแปรรูปของแค
- ดอกแคลวกหรือต้มราดกะทิจิ้มน้ำพริก
- ดอกแคชุบแป้งทอดจิ้มน้ำจิ้ม จิ้มน้ำพริก หรือเอาไปยำ
- ผัด ดอกแคผัดกุ้ง ดอกแคผัดเต้าเจี้ยว ดอกแคผัดกระเพรา
- ดอกแคสอดไส้ หมูสับ กุ้งสับ กระเทียมพริกไทยรากผักชี ชุบแป้งทอด จิ้มน้ำจิ้มไก่หรือซอส
- แกง แกงส้ม – แกงเหลืองดอกแค
References : www.bedo.or.th
ภาพประกอบ : th.wikipedia.org/wiki
เรียบเรียงข้อมูลโดย : เกษตรตำบล.คอม
One Comment