ยี่โถ ดอกสวย มีกลิ่นหอม แต่มีพิษสูง

ยี่โถ

ชื่ออื่นๆ : ยี่โถ, ยี่โถไทย, ยี่โถจีน, ยี่โถดอกขาว, ยี่โถดอกแดง (ภาคกลาง) อินโถ (ภาคเหนือ)

ต้นกำเนิด : แถบทะเลเมดิเตอร์เรเนียน เช่น แถบโปรตุเกสไปจนถึง อินเดีย อิหร่าน

ชื่อสามัญ : Oleander, Sweet Oleander และ Rose Bay

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Nerium oleander L.

ชื่อวงศ์ : APOCYNACEAE

ลักษณะของยี่โถ

ต้น เป็นไม้พุ่มสูงประมาณ 20 ฟุต เปลือกของลำต้นมีสีเทาเรียบ เมื่อตัดหรือเด็ดจะมีน้ำยางไหลออกมา

ใบ เป็นใบเดี่ยวรูปร่างรี ปลายและโคนใบแหลม ยาว 15-17 cm. กว้าง 1.7-2.0 cm. ขอบใบเรียบไม่มีจัก หนาแข็ง มีสีเขียวเข้ม ก้านใบสั้น ออกตามข้อของลำต้น

ดอก ดอกมีสีชมพู ขาว ออกตามปลายของยอดลำต้นเป็นกระจุกหรือช่อ รูปร่างคล้ายกรวยหรือปากแตร เวลาบานกลีบจะมีกลิ่นหอม ดอกยี่โถสามารถออกดอกได้ทั้งปี

ผล ผลเกิดเมื่อดอกมีการผสมเกสรและร่วงหลุดไป จะเกิดผลเป็นฝัก 2 ฝัก ต่อ 1 ดอกยี่โถ 1 ดอก เมล็ดลักษณะคล้ายเส้นไหม

ต้นยี่โถ เป็นไม้พุ่มสูงเปลือกของลำต้นมีสีเทาเรียบ

การขยายพันธุ์ของยี่โถ

การใช้เมล็ด

การปลูกยี่โถ สามารถปลูกได้ทุกที่เนื่องจากขึ้นได้ในสภาพดินทุกชนิดได้ดี โดยการเพาะเมล็ด ตอนกิ่ง หรือการปักชำกิ่ง

ธาตุอาหารหลักที่ยี่โถต้องการ

–

ประโยชน์ของยี่โถ

ด้วยความเป็นพิษของดอกยี่โถ จึงได้มีการนำมาใช้เป็นยากำจัดแมลงและหนู ด้วยวิธีง่ายๆ แค่นำเปลือกไม้ที่แก่จัดและมีน้ำยางเหนียวข้นติดอยู่ไปวางบนเส้นทางของหนู ก็จะทำให้หนูติดกับดักและตายได้ เพราะน้ำยางจากต้นไม้ชนิดนี้ออกฤทธิ์เป็นพิษต่อสิ่งมีชีวิต

สรรพคุณทางยาของยี่โถ

ส่วนที่ใช้เป็นยา : ดอก ผล ใบ

ผล ขับปัสสาวะ
ดอก แก้อักเสบ แก้ปวดศีรษะ
เมล็ดทำให้เวียนศีรษะ ง่วงนอน ถ่ายเป็นเลือด เป็นพิษต่อหัวใจ ทำให้ชัก
ใบ ใช้เป็นยารักษาโรคหัวใจ (มีความเป็นพิษสูงต้องใช้ด้วยความระมัดระวัง)
ส่วนลำต้นและเปลือกไม้นำมารักษาโรคกลากเกลื้อน โรคผิวหนัง และบรรเทาอาการแผลอักเสบเป็นหนองต่างๆ

การออกฤทธิ์ : พิษต่อหัวใจและเลือด

ส่วนที่เป็นพิษ : ลำต้น และยางจากทุกส่วน

สารพิษ : digitalis

อาการ : ระคายเคืองเยื่อบุในปากและกระเพาะอาหารก่อน ตามด้วยอาการอาเจียน ท้องเดิน ปวดศีรษะและปวดท้อง ถ้ารับประทานเข้าไปมาก และล้างท้องไม่ทัน สารพิษจะถูกดูดซึมผ่านทางลำไส้และแสดงพิษต่อหัวใจ ซึ่งจะเกิดขึ้นช้าหรือเร็ว ขึ้นกับชนิดของไกลโคไซด์

วิธีการรักษา :

นำส่งโรงพยาบาลโดยเร็วที่สุด
ล้างท้อง
รักษาตามอาการ
ถ้าจาก EKG พบว่า มี Ventricular tachycardia ควรให้ potossium chloride (5-10 g) หรือให้ K+ (80 mEq/L) การเจ็บแขนอาจช่วยด้วยการนวด และ ประคบน้ำร้อน

คุณค่าทางโภชนาการของยี่โถ

–

การแปรรูปของยี่โถ

–

แหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือ : http://www.bedo.or.th/lcdb/biodiversity/view.aspx?id=11239&SystemType=BEDO
www.th.wikipedia.org
www.medplant.mahidol.ac.th
www.flickr.com