กระเบาใหญ่

ชื่ออื่นๆ : กระเบา (ทั่วไป) กระเบาน้ำ, กระเบาเข้าแข็ง, กระเบาใหญ่, กระเบาเข้าเหนียว, แก้วกาหลง (ภาคกลาง) กระเบาตึ้ก (เขมร, ภาคตะวันออก) ตั้วโฮ่งจี๊ (จีน) เบา (สุราษฎร์ธานี)

ต้นกำเนิด : เอเชียเขตร้อน และไห่หนาน

ชื่อสามัญ : Chaulmoogra

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Hydnocarpus antelminthica Pierre ex Laness

ชื่อวงศ์ : FLACOURTIACEAE

ลักษณะของกระเบาใหญ่

ต้น ไม้ต้นขนาดกลาง สูง 10-20 เมตร ลำต้นเปลาตรง เนื้อไม้กรอบ

ใบ ใบเดี่ยว รูปหอกแกมรูปไข่ กว้าง 3-7 เซนติเมตร ยาว 10-30 เซนติเมตร โคนใบมน ปลายใบสอบเรียว ขอบใบเรียบ เรียงสลับ หลังใบเรียบเป็นมัน สีเขียวเข้ม ส่วนท้องใบเรียบไม่ลื่นและมีสีอ่อนกว่า เนื้อใบทึบแข็งมีลักษณะกรอบ

ใบกระเบาใหญ่ รูปหอกแกมรูปไข่ ขอบใบเรียบ ปลายแหลม

ดอก ดอกสีเหลืองแกมชมพู แยกเพศและอยู่ต่างต้น ดอกเพศผู้ออกเดี่ยวตามซอกใบ กลิ่นหอมมาก กลีบเลี้ยง 5 กลีบ มีขนอ่อนนุ่มทั้ง 2 ด้าน กลีบดอก 5 กลีบ สีชมพู เกสรเพศผู้ 5 อัน ดอกเพศเมียออกเป็นช่อสั้นๆ ตามง่ามใบ กลีบเลี้ยงและกลีบดอกเหมือนกับดอกเพศผู้ เกสรเพศผู้ไม่สมบูรณ์ 5 อัน ยอดเกสรเพศเมียแยกเป็น 5 แฉก รังไข่รูปไข่หรือรูปไข่กลับ มีขนสั้นๆ สีน้ำตาลแดง

ดอกกระเบาใหญ่ ดอกสีเหลืองแกมชมพู มีขนอ่อนนุ่มทั้ง 2 ด้าน กลิ่นหอม

ผล ผลกลม เปลือกผลหนาแข็งเป็นสีน้ำตาล ผิวผลมีขนคล้ายกำมะหยี่สีน้ำตาล เส้นผ่านศูนย์กลาง 8-12 ซม. ผิวเรียบ เปลือกแข็ง มีขนหรือเกล็ดสีน้ำตาล มี 30-50 เมล็ด อัดกันแน่น เมล็ดรูปไข่ เบี้ยว ปลายทั้ง 2 ข้างมน เนื้อในผลเป็นสีขาวอมเหลือง ข้างในผลมีเมล็ดสีดำอัดแน่นรวมกันอยู่เป็นจำนวนมาก ประมาณ 30-50 เมล็ด ออกดอกและติดผลเดือนมกราคม-มิถุนายน

ผลกระเบาใหญ่ ผลกลม เปลือกผลหนาแข็งเป็นสีน้ำตาล

เนื้อผลด้านในกระเบาใหญ่ เนื้อในผลเป็นสีขาวอมเหลือง

การขยายพันธุ์ของกระเบาใหญ่

การเพาะเมล็ด, การตอนกิ่ง

ขึ้นในป่าดิบแล้ง ป่าดิบเขาและป่าดิบชื้นความสูงถึงประมาณ 1,600 เมตร

ธาตุอาหารหลักที่กระเบาใหญ่ต้องการ

ประโยชน์ของกระเบาใหญ่

เนื้อผลรับประทานได้
ด้านเนื้อไม้แปรรูป ใช้ทำกระดานพื้น ฟืน
เมล็ด ให้น้ำมันเรียกว่า น้ำมันกระเบา Chaulmoogra oil หรือ Hydnocarpus oil) มีส่วนประกอบส่วนใหญ่เป็น Chaulmoogric acid และ hydnocarpus acid
ผลสุก มีเนื้อเป็นแป้ง สีขาวอมเหลืองอ่อน เนื้อเยื่อคล้ายเผือกต้ม
เนื้อผลที่แก่จัด ใช้รับประทานเป็นของหวานกับน้ำกะทิ รสมัน นุ่ม หวาน
ผลเป็นอาหารของลิงและปลา มีรสชาติมัน และมีสารอาหารประเภทคาร์โบไฮเดรต แป้ง และน้ำตาล
ใบและเมล็ดมีพิษ มี cyanogenetic glycoside

ด้านการเป็นไม้ประดับ เป็นไม้ที่มีขนาดไม่ใหญ่นัก มีเรือนยอดเป็นพุ่มกลม ทึบ ไม่ผลัดใบ นั่นหมายถึงมีใบให้ร่มเงาได้ตลอดปี โดยเฉพาะเมื่อมีการแตกใบอ่อนสีชมพูแดงให้สีสันสวยงามมาก ในขณะที่มีกระแสลมพัดพลิ้วยอดอ่อน ๆ เหล่านั้น หรือเมื่อกระทบแสงอาทิตย์ในตอนเช้า ดอกแม้มีขนาดเล็กแต่กลิ่นหอมแรงมากผลมีขนาดใหญ่คล้ายผลสีทองสวยงามดี สามารถปลูกได้กว้างขวางทุกภาค เนื้อผลเป็นของหวานได้ด้วย บางแห่งปลิดเนื้อให้ปลากินเป็นอาหาร

สรรพคุณของกระเบาใหญ่

ใบ รสเมาเบื่อ แก้พิษบาดแผลสด แก้กลากเกลื้อน ฆ่าพยาธิบาดแผล
ผล รสเมาเบื่อมัน แก้โรคผิวหนัง แก้โรคเรื้อน มะเร็ง คุดทะราด
เมล็ด รสเมาเบื่อมัน บำบัดโรคเรื้อน มะเร็ง คุดทะราดและโรคผิวหนังผื่นคัน รักษาโรคบนศรีษะ ยาถ่ายพยาธิ รักษาโรคเรื้อนและวัณโรค
เมล็ดใน แก้โรคผิวหนังต่าง ๆ แก้โรคเรื้อน
รากและเนื้อไม้ รสเมาเบื่อ แก้โรคผิวหนัง ฆ่าพยาธิผิวหนังต่าง ๆ รักษาแผล แก้เสมหะเป็นพิษ ดับพิษทั้งปวง
เปลือก ขับปัสวะ
น้ำมันสกัดจากเมล็ดใช้เป็นยารักษาโรคเรื้อนและอาการปวดบวมตามข้อ

ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา รักษาโรคเรื้อน รักษาวัณโรค ทำให้อักเสบ กระตุ้นการหายใจ ยับยั้งมดลูกบีบตัว ระคายเคืองระบบทางเดินอาหาร ยับยั้งมะเร็ง ต้านเชื้อแบคทีเรีย ต้านยีสต์ แก้ไข้ คลายกล้ามเนื้อเรียบ กระตุ้นการเกาะกลุ่มของเกล็ดเลือด

คุณค่าทางโภชนาการของกระเบาใหญ่

การแปรรูปกระเบาใหญ่

สามารถติดตามความรู้เเกี่ยวกับการเกษตร เพิ่มเติมได้ที่ เกษตรตำบล.คอม

แหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือ : www.rspg.or.th, www.forest.go.th, www.flickr.com

กระเบา กระเบาใหญ่ ลักษณะ ไม้ต้นขนาดกลาง