มะเยาหิน
ชื่ออื่นๆ : มะเยาเหลี่ยม, มะเย้า, มะเก๋า
ต้นกำเนิด : เวียดนาม ลาว จีนตอนใต้ ส่วนในประเทศไทยพบภาคเหนือตอนบน อีสานบางจังหวัด
ชื่อสามัญ : Chinese wood oil tree
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Vernicia montana Lour.
ชื่อวงศ์ : EUPHOBIACEAE
ลักษณะของมะเยาหิน
ต้นมะเยาหิน เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง ความสูง 10-20 เมตร ลำต้นตรงแตกกิ่งเป็นชั้นคล้ายต้นหูกวาง

ใบ ใบมีขนาดใหญ่ สีเขียวเข้ม ลักษณะ คล้ายรูปหัวใจ ขอบใบหยัก 3-5 แฉก แล้วแต่สายพันธุ์

ดอก มีดอกตัวผู้และดอกตัวเมียในช่อเดียวกัน สีขาว แต้มสีชมพูเข้มปนเหลือง มี 5 กลีบ กลิ่นหอม ออกในเดือนสิงหาคม-กันยายน

ผล ค่อนข้างกลม เมื่อสดมีสีเขียว ขนาด 4-4.5 เซนติเมตร หนึ่งผลประกอบด้วยเมล็ด 3 เมล็ด ผลจะแก่ราวปลายเดือน กันยายนถึงต้นพฤศจิกายน ผลแก่จะร่วงหล่นลงดินให้เก็บได้ระหว่างเดือน ธันวาคม-มกราคม ผลแก่เมื่อทิ้งไว้ 2-3 วัน จะเปลี่ยนสีเป็นน้ำตาลดำในผลภายใน 2-3 ปี

เมล็ด มีลักษณะกลมแบน ผิวขรุขระ เปลือกแข็ง เนื้อในสีขาวอมเหลืองขนาดเมล็ดหนาประมาณ 1.2 เซนติเมตร กว่าง 2.5 เซนติเมตร น้ำหนักประมาณ 300 เมล็ด ต่อ 1 กิโลกรัม
น้ำมันเมล็ด ลักษณะคล้ายลูกเกาลัดแต่เล็กกว่า เปลือกเมล็ดแข็งเมื่อกระเทาะเปลือกออกเนื้อข้างในสีขาวปนอ่อน
การขยายพันธุ์ของมะเยาหิน
ใช้เมล็ด
สามารถเปลูกได้ตามรั้วสวน ตามคันนา หรือปลูกตามคูคลองได้ อายุ 2 ปี ก็เริ่มให้ผลผลิตแล้ว 1 ต้น สามารถเก็บผลิตได้ 15-25 กิโลกรัม ระยะปลูกระหว่างต้นระหว่างแถวระยะห่าง 4×4 เมตร เก็บเกี่ยวผลผลิตได้นานถึง 50 ปี
ธาตุอาหารหลักที่มะเยาหินต้องการ
ประโยชน์ของมะเยาหิน
- เมล็ด ใช้เพื่อผลิตน้ำมันไบโอดีเซล ที่ใช้กับรถไถนาขนาดเล็ก เครื่องสูบน้ำได้ 100%
- ปลูกเป็นไม้ประดับได้
- เป็นไม้เศรษฐกิจที่สามารถสกัดเป็นน้ำมันได้
- เปลือกมีลักษณะแข็ง สามารถนำมาเป็นเชื้อเพลิงได้ โดยไม่ต้องแปรรูปอะไรเลย อาทิ ใช้กับเตาชีวมวล , ผลิตกระแสไฟฟ้า กับโรงไฟฟ้าชีวมวล (BIOMASS)
- เปลือกใช้ทำถ่านอัดแท่ง (เหมือนถ่านหิน)
- กิ่งก้าน และใบใช้ทำเชื้อเพลิงเขียว
- กากที่หีบน้ำมันแล้วใช้ทำปุ๋ยหมักตรึงธาตุ N (ไนโตเจน) ได้เยี่ยม
สรรพคุณทางยาของมะเยาหิน
คุณค่าทางโภชนาการของมะเยาหิน
การแปรรูปของมะเยาหิน
- น้ำมันหล่อลื่น (ทนแรงกดได้ถึง 20 ตัน)
- น้ำมันไบโอดีเซล
- หมึกพิมพ์ธนบัตร
- สีน้ำมันทาไม้ทั่วไป
- น้ำมันเงา (ยูรีเทน)
- หมึกปากกาลูกลื่นทั่วไป (โมนามิ)
แหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือ : www.forest.go.th, ศูนย์เพาะชำกล้าไม้อุดรธานี
ภาพประกอบ : www.flickr.com
เรียบเรียงข้อมูลโดย : เกษตรตำบล.คอม
ไม้ที่สามารถสกัดเป็นน้ำมันได้
เปลือกสามารถนำมาเป็นเชื้อเพลิงได้
เมล็ด ใช้เพื่อผลิตน้ำมันไบโอดีเซล ที่ใช้กับรถไถนาขนาดเล็ก