สะระแหน่ หอมด่วน ใบสดและลำต้น ใช้ประกอบอาหารเพื่อลดกลิ่นคาว

สะระแหน่ หอมด่วน

ชื่ออื่นๆ : หอมด่วน (ภาคเหนือ) สะระแหน่, สะระแหน่สวน (ภาคกลาง) มักเงาะ, สะแหน่ (ภาคใต้)

ต้นกำเนิด :

 ชื่อสามัญ : Kitchen Mint

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Mental cordifolia Opiz.

ชื่อวงศ์ : Labiatae

ลักษณะของสะระแหน่ หอมด่วน

สะระแหน่เป็นพืชล้มลุกที่เลื้อยปกคลุมดิน มีลำต้นเป็นเหลี่ยมขนาดเล็ก แตกกิ่งก้านสาขามากมาย เมื่อโตเต็มที่จะมีความสูงประมาณ 70 – 150 เซนติเมตร ใบเป็นรูปไข่หรือรูปวงรีเห็นเส้นใยชัดเจน ปลายใบแหลม ขอบใบหยักเป็นฟันเลื่อย ก้านใบสั้น ใบจะมีลักษณะ คล้ายคลึงกับใบพืชในตระกูลมิ้นต์ มีกลิ่นหอมคล้ายใบมะนาว และทุกๆปลายฤดูร้อนต้นสะระแหน่จะออกดอกสีขาวๆที่เต็ม ไปด้วยน้ำหอม,น้ำหวาน อยู่ภายใน นี้ดึงดูดใจให้ผึ้งมาดูดน้ำหวาน ทั้งใบและลำต้นมีกลิ่นหอม ทั้งใบและลำต้นมีน้ำมันหอมระเหย ซึ่งประกอบด้วยสารเมนทอล (Menthol) ไลโมนีน (Limonene) นีโอเมนทอล (Neomenthol) เป็นต้น

การขยายพันธุ์ของสะระแหน่ หอมด่วน

สะระแหน่สามารถเพาะปลูกได้ง่าย มันแค่ต้องการหญ้าหรือฟางมาคลุมใว้ด้านบนในช่วงที่อากาศหนาว ดินที่เหมาะสมในการปลูกคือ
ดินร่วนปนทรายที่ซึ่งน้ำสามารถไหลซึมได้อย่างสะดวก สามารถเก็บเกี่ยวได้ในช่วงที่อย่างน้อยก่อนจะหมดเดือนพฤศจิกายน
ชอบที่ที่มีแดดเพียงพอแต่ไม่มากจนเกินไปเช่นเดียวกับพืชตระกูลมิ้นต์ และเหมาะที่จะปลูกในสภาพอากาศที่แห้งและความชิ้นต่ำ
จะโตได้ดีที่สุดในที่ร่มและยังสะดวกที่จะเพาะปลูกในกระถางในร่ม สามารถเพาะเป็นแบบเมล็ดโดยการว่านกระจายไปให้ทั่วบริเวณ
อุณหภูมิไม่เย็นจัดจนเกินไปลำต้นจะเริ่มตายลงในช่วงฤดูหนาวและจะเริ่มงอกใหม่ในช่วงต้นฤดูใบไม้ผลิต โดยไม่ใช้ดิน
และปักต้นกล้า และถ้าหากไม่คอยเอาใจใส่ดูแลให้ดีมันก็อาจจะเจริญเติบโตและขยายพันธไปทั่วจนก่อให้เกิดความรกรุงรัง
และน่ารำคาญได้

ธาตุอาหารหลักที่สะระแหน่ หอมด่วน ต้องการ

ประโยชน์ของสะระแหน่ หอมด่วน

• ใบสดและลำต้น ใช้ประกอบอาหาร ใบสะระแหน่ใช้ลดกลิ่นคาวของอาหารจำพวกพร่า ยำ และลาบ ใช้แต่งกลิ่นเครื่องดื่มและเหล้า
• ใบสะระแหน่สดและยอดอ่อน มีสรรพคุณดีกว่าใบสะระแหน่แห้ง มีรายงานว่าใบสะระแหน่สามารถระงับอาการปวดได้ดีกว่ายาแก้ปวด

สรรพคุณทางยาของสะระแหน่ หอมด่วน

• สะระแหน่ มีฤทธิ์เย็นรสเผ็ด น้ำมันสาระแหน่ช่วยขจัดลมร้อน ใช้เป็นยาดับร้อน ถอนพิษไข้ ขับลม ขับเหงื่อ รักษาอาการหวัดลมร้อน
• ใช้ผสมยาหรือยาอมเพื่อให้เย็นชุ่มคอ
• รักษาอาการปวดศรีษะ ปวดฟัน เจ็บคอ เจ็บปาก เจ็บลิ้น โดยดื่มน้ำต้มใบสะระแหน่ 5 กรัม กับน้ำ 1 ถ้วย ผสมเกลือเล็กน้อย วันละ 2 ครั้ง
• รักษาอาการบิดท้องร่วง อุจจาระเป็นเลือด โดยนำใบสะระแหน่ต้มดื่มแต่น้ำ
• แก้พิษแมลงสัตว์กัดต่อย โดยตำใบสะระแหน่ให้ละเอียด พอกบริเวณที่โดนกัด
• ช่วยห้ามเลือดกำเดาได้ โดยใช้สำลีชุบน้ำที่คั้นจากใบสะระแหน่ หยอดที่รูจมูก
• รักษาอาการปวดหู โดยนำน้ำคั้นจากใบสะระแหน่หยอดหู จะช่วยบรรเทาอาการปวดได้ดี
• รักษาอาการหน้ามือตาลาย โดยรับประทานน้ำต้มใบสะระแหน่และขิงสด

คุณค่าทางโภชนาการของสะระแหน่ หอมด่วน

การแปรรูปของสะระแหน่ หอมด่วน

แหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือ : http://www.bedo.or.th/lcdb/biodiversity/view.aspx?id=11123&SystemType=BEDO
https://www.flickr.com