การเลี้ยงปลานิล
ปลานิล ชื่อสามัญ Nile tilapia, Mango fish, Nilotica มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Oreochromis niloticus มีรูปร่างลักษณะมีขนาดประมาณ 10-30 เซนติเมตร เป็นปลาน้ำจืดมีเป็นรูปร่างคล้ายปลาหมอเทศแตกกันที่ปลานิลมีลายสีดำและจุดสีขาวสลับกันไป บริเวณครีบหลัง ครีบก้นและลำตัวมีสีเขียวปนน้ำตาล มีลายดำพาดขวางตามลำตัว เป็นปลาที่นิยมเลี้ยงอีกชนิดหนึ่ง ราคาไม่แพง หาซื้อง่าย เลี้ยงไม่ยาก โตเร็ว นิยมนำมาทำอาหารได้หลากหลาย และยังมีรสชาติอร่อยไม่แพ้ปลาราคาแพงอีกด้วย รวมถึงการนำปลาที่เลี้ยง ที่เหลือกินนำมาจำหน่ายเพิ่มรายได้ในครัวเรือน เป็นการสร้างอาชีพเสริมในครัวเรือนได้อีกทางหนึ่งด้วย
สิ่งที่ต้องเตรียม
- ลูกปลานิล
- บ่อปลา
- ผ้าเขียว ผ้าพลาสติกดำ
อุปกรณ์
กระชังขนาด 3 x 3 x 2.5 เมตร (2 ใบ)
- กระชังขนาดปลา 3.5 cm. ด้าย #12
- ถังน้ำมัน 200 ลิตร จำนวน 6 ใบ
- เหล็กดำ 1 นิ้ว จำนวน 4 เส้น
- เหล็กดำ 3/4 นิ้ว จำนวน 3 เส้น
- อวนเขียว 1 ม้วน
มูลค่าต่อกระชัง 1 ใบ อายุการใช้งาน ปี เลี้ยงปลาได้ 7.5 รุ่น
ขั้นตอนการเลี้ยงปลานิล
- จัดเตรียมกระชังปลาสำหรับเลี้ยงปลา ระยะเวลา 4 เดือน เดือนแรก 4 กระชัง เดือนที่สอง 4 กระชัง เดือนที่สาม 4 กระชัง เดือนที่สี่ 4 กระชัง รวมแล้ว 16 กระชัง (เป็นการเลี้ยงครบวงจรดูรายละเอียดการเลี้ยง)
- เตรียมพันธุ์ปลานิล ลูกปลานิล ที่ยังไม่ได้รับการอนุบาล จะตกราคาตัวละ 50 สตางค์ แต่มีอัตราการเสี่ยงสูง เพราะเมื่อเลี้ยงแล้วจะมีอัตราการตายสูงถึง 60%
- เตรียมพันธุ์ปลาทับทิม ลูกปลาทับทิม ที่ได้รับการอนุบาลแล้วคือ มีอายุ ประมาณ 2 เดือน น้ำหนักตัวอยู่ที่ 35-40 กรัม ราคาตัวละ 3.50 บาท (ผู้เขียนแนะนำให้ใช้ลูกปลาที่ผ่านการอนุบาลแล้วลดอัตราการเสี่ยง เพราะจะเสียหายเพียง 5-6% เท่านั้น) เมื่อเตรียมพันธุ์ปลาแล้ว (สามารถติดต่อซื้อลูกปลาได้แล้วและกำหนดวันส่งอย่างแน่นอน)
3.1 นำกระชังปลาที่เตรียมไว้ จำนวน 4 กระชัง ลงน้ำ ไว้เพื่อให้กระชังสร้างความสมดุลกับน้ำและหาข้อบกพร่องของกระชัง ไม่ว่าจะเป็นทุ่นตะแกรง เพราะเมื่อนำลูกปลาลงเลี้ยงแล้ว จะแก้ไขไม่ได้3.2 นำลูกปลาที่ผ่านการอนุบาลแล้ว (อายุ 2 เดือน น้ำหนักอยู่ที่ 35-40 กรัม ราคาตัวละ ประมาณ 3.50 บาท) จำนวน 950 ตัว ต่อหนึ่งกระชัง ลงทั้งหมด 4 กระชัง ในวันแรกของการลงลูกปลา หลังจากที่ลูกปลาสามารถปรับสภาพกับน้ำได้แล้ว ให้นำยาปฏิชีวนะ วิตามิน ผสมในอาหารสำเร็จรูป สูตร 9950 เป็นเวลา 7 วัน วันละ 4 ครั้ง คือเวลา 08.00 น. – 11.00 น. – 13.30 น. – 16.30 น. (ไม่ให้เลยเวลาของลูกจ้าง ถ้าเกษตรกรเลี้ยงเอง สามารถยืดเวลาออกไปได้อีก) ให้ดูน้ำหนักของลูกปลาจะเพิ่มขึ้น ประมาณ 4% (น้ำหนักอยู่ที่ 50-55 กรัม)3.3 หลังจากเลี้ยงได้ 7 วันแล้ว ให้อาหารสำเร็จรูปสูตร 9950 โดยไม่ต้องผสมยาปฏิชีวนะและวิตามิน ใช้เวลา 15-20 อัตราการเจริญเติบโตของปลาอยู่ที่ 100-120 กรัม (จากวันที่ลงลูกปลา)
- หลังจากเลี้ยงได้ประมาณ 1 เดือน ให้เปลี่ยนอาหารสำเร็จรูป สูตร 9951 โดยไม่ต้องผสมยาและวิตามิน ใช้เวลาเลี้ยงประมาณ 60 วัน อัตราการเจริญเติบโตของปลา อยู่ที่ 400-500 กรัม
- ระยะเดือนสุดท้าย ให้เปลี่ยนอาหารสำเร็จรูป สูตร 9952 โดยไม่ต้องผสมยาและวิตามิน น้ำหนักปลาอยู่ที่ 800 กรัม (เป็นน้ำหนักมาตรฐาน) ซึ่งสามารถจับขายได้ ระยะเวลาการเลี้ยงตั้งแต่เริ่มแรกจนถึงเวลาจับขาย ใช้เวลาทั้งสิ้น 4 เดือน (120 วัน)
การเลี้ยงแบบครบวงจร 4 เดือน 16 กระชัง
- เดือนแรกลง 4 กระชัง (ตามที่เขียนไว้)
- เดือนที่สอง ให้ลงกระชังเพิ่มอีก 4 กระชัง และเริ่มวิธีเลี้ยงกระชังแรกรวมเป็น 8 กระชัง
- เดือนที่สาม ให้ลงกระชังเพิ่มอีก 4 กระชัง และเริ่มวิธีเลี้ยงเหมือนขั้นตอนแรกรวมเป็น 12 กระชัง
- เดือนที่สี่ ให้ลงกระชังปลาเพิ่มอีก 4 กระชัง และเริ่มวิธีเลี้ยงเหมือนขั้นตอนแรกรวมเป็น 16 กระชัง
ข้อพึงระวัง
ในการจับปลาให้จับปลาพร้อมกัน หากจับปลาบ่อยปลาจะไม่กินอาหารทำให้ปลาไม่โต
แหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือ : https://district.cdd.go.th
http://biodiversity.forest.go.th
https://www.flickr.com
