สูตรการผสมปุ๋ยเคมีไว้ใช้เอง พร้อมแนะนำอุปกรณ์และ วิธีผสมปุ๋ย

การผสมปุ๋ยเคมีไว้ใช้เอง

การผสมปุ๋ยใช้เอง ทำให้เกิดผลดีต่อเกษตรกรหลายอย่างเช่น ลดค่าใช้จ่ายในการซื้อปุ๋ย ลดน้ำหนักปุ๋ยที่จะต้องขนไปใส่ในไร่นา สวน ลดแรงงานในการหว่านปุ๋ย แต่เกษตรกรยังได้เนื้อธาตุปุ๋ยใส่ในพืชได้ครบถ้วนตามต้องการ

อุปกรณ์และปุ๋ยเคมี

• เครื่องชั่งที่ชั่งได้น้ำหนัก 50 กิโลกรัมขึ้นไป
• พลั่ว
• จอบ
• ถังพลาสติก สำหรับตักและชั่งปุ๋ย
• แม่ปุ๋ยสูตร 18-46-0 และแม่ปุ๋ยสูตร 0-0-46

วิธีการผสมปุ๋ย

ปุ๋ยเคมีสูตรต่างๆ นั้นเทียบน้ำหนักจาก 100 กิโลกรัม เสมอไปทุกสูตร เช่น สูตร 16-20-0 หมายความว่า ปุ๋ยหนัก 100 กิโลกรัมมีไนโตรเจน 16 กิโลกรัม มีฟอสฟอรัส 25 กิโลกรัม และโพแทสเซียม  0 กิโลกรัม ซึ่งสามารถผสมใช้เองโดยดูในตารางผสมปุ๋ยสำเร็จรูปในการเลือกใช้กับพืชต่างๆ และปุ๋ยเคมี 1 กระสอบจะหนัก 50 กิโลกรัม เป็นมาตรฐาน

ตัวอย่างเช่น ต้องการผสมปุ๋ยเคมี สูตร 16-20-0 ใช้เอง จำนวน 100 กิโลกรัม ดูในตารางสำเร็จรูปหมายความว่า

ต้องชั่ง แม่ปุ๋ย 18-46-0 จำนวน 44 กิโลกรัม แม่ปุ๋ย 46-0-0 จำนวน 18 กิโลกรัม รวมหนัก 62 กิโลกรัม

ในกรณีที่ผสมปุ๋ยใช้เอง ไม่จำเป็นต้องใส่ตัวเติม (ดิน,ทราย) ดังนั้น เมื่อผสมปุ๋ยเคมีแล้ว จะหนักเพียง 62 กิโลกรัม (ตัวอย่างที่ ) แต่มีคุณค่าเท่ากับปุ๋ยสูตร 16-20-0 ที่หนัก 100 กิโลกรัมในท้องตลาด ดังนั้นจึงเป็นการประหยัดเงินซื้อปุ๋ย ประหยัดแรงงานในการใส่ปุ๋ยและทุ่นแรงในการขนปุ๋ยได้มาก

การชั่ง

โดยนับกระสอบปุ๋ย เพราะปุ๋ยทุกกระสอบจะหนัก 50 กิโลกรัม แล้วชั่งเฉพาะจำนวนเศษที่น้อยกว่า 50 กิโลกรัม เช่น ต้องการชั่ง 70 กิโลกรัม ก็นับปุ๋ยมา 1 กระสอบ (50 กิโลกรัม) แล้วชั่งอีกเพียง 20 กิโลกรัม

การผสม

เทปุ๋ยลงบนพื้นดินแห้งๆ หรือพื้นปูนหรือผ้าพลาสติก ถ้าแม่ปุ๋ยจับตัวกันเป็นก้อนก็ทุบให้แตกเสียก่อน แล้วเทแม่ปุ๋ยอีกสูตรหนึ่งลงไปใช้พลั่วหรือจอบ คลุกเคล้าให้เข้ากันอย่างสม่ำเสมอ จนเป็นเนื้อเดียวกันแล้วนำไปใช้ในไร่นา ตามที่ต้องการต่อไป

ตัวอย่างที่ 2 ต้องการผสมปุ๋ยสูตร จำนวน 15-15-15 กิโลกรัม ดูจากตารางสำเร็จรูปจะเห็นว่าต้องชั่ง

• แม่ปุ๋ย 18-46-0 จำนวน 33 กิโลกรัม
• แม่ปุ๋ย 46-0-0 จำนวน 20 กิโลกรัม
• แม่ปุ๋ย 0-0-60 จำนวน 25 กิโลกรัม
  รวมน้ำหนัก 78 กิโลกรัม

ดังนั้นเมื่อผสมปุ๋ยใช้เอง จะหนักเพียง 78 กิโลกรัม เพราะไม่ใส่ตัวเติม (ดิน,ทราย) แต่คุณค่าเท่ากับปุ๋ยหนัก 100 กิโลกรัมในท้องตลาด น้ำไปใส่ในพืชไร่ ไม้ผล ตามต้องการ

ข้อแนะนำ

1. ปุ๋ยผสมที่ได้จาการผสมเองนี้ ต้องผสมเท่าที่ต้องการจะใช้เท่านั้น อย่าผสมเผื่อไว้หลายๆ วัน ควรใช้ให้หมดภายใน 15 วัน โดยเก็บรักษาไว้ในที่แห้งและร่มเงา ไม่ให้ถูกฝนหรือความชื้น
2. ควรเลือกแม่ปุ๋ยที่มีลักษณะเป็นเม็ด ก็ควรเลือกแบบเดียวกัน หรือเป็นผงก็เป็นผงเหมือนกัน เพื่อนำมาผสมกันแล้ว คลุกเคล้ากันได้ดี
3. ตารางผสมปุ๋ยสำเร็จรูปนี้ สามารถผสมได้ตั้งแต่ 25, 50 และ 100 กิโลกรัม ถ้าต้องการผสมมากหรือน้อยกว่านี้ ก็ให้เพิ่มหรือลดปริมาณแม่ปุ๋ยลงตามสัดส่วนได้
4. ต้องคลุกเล้าเนื้อปุ๋ยให้สม่ำเสมอจนเป็นเนื้อเดียวกัน แล้วนำไปใส่ในพืชไร่ นา สวน  ตามต้องการ ควรใส่ปุ๋ยก่อนให้น้ำ ไม่ควารใส่ปุ๋ยเมื่อใบพืชยังเปียก
5. มีแม่ปุ๋ยที่แนะนำเพียง 3 ชนิด คือ สูตร 18-46-0 และ 46-0-0 เท่านั้น ก็สามารถผสมปุ๋ยเคมีได้ทุกสูตรตามต้องการ โดยดูจากตารางสำเร็จรูปนี้

แหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือ :
www.eto.ku.ac.th
www.cddata.cdd.go.th