อัญชัน
อัญชัน เป็นไม้เลื้อยเนื้ออ่อน อายุสั้น ใช้ยอดเลื้อยพัน ลำต้นมีขนปกคลุม ใบประกอบแบบขนนก ร ปลายใบแหลม โคนใบมน ผิวใบด้านล่างมีขนหนาปกคลุม ดอกสีขาว ฟ้า และม่วง ดอกออกเดี่ยว ๆ รูปทรงคล้ายฝาหอยเชลล์ออกเป็นคู่ตามซอกใบ กลีบดอก 5 กลีบ ตรงกลางมีสีเหลือง มีทั้งดอกซ้อนและดอกลา ดอกชั้นเดียวกลีบขั้นนอกมีขนาดใหญ่กลางกลีบสีเหลือง ส่วนกลีบชั้นในขนาดเล็กแต่ดอกซ้อนกลีบดอกมีขนาดเท่ากัน ออกดอกเกือบตลอดปี
ดอกอัญชันสมุนไพรที่มีประโยชน์มากกว่าที่คิด
เรามักจะเห็นการนำ ดอกอัญชัน มาทำขนม อาหาร ซึ่งจะพบได้บ่อยตามท้องตลาด เนื่องจากดอกอัญชันมีสีที่สวยสดทำให้ขนมหรืออาหารน่าทานมากขึ้น เช่น นำดอกอัญชันไปชุบแป้งทอด นำดอกอัญชันไปทำเป็นสีผสมอาหาร ทำขนมต่างๆ นำมาลวกทำเป็นผักจิ้มน้ำพริก ทานสดๆเป็นผักเครื่องเคียง เป็นต้น ในด้านของความงามดอกอัญชันดีงามก็ไม่แพ้ด้านอื่นเลยค่ะ ดอกอัญชันมีสรรพคุณช่วยต่อต้านอนุมูลอิสระ ทำให้ผิวพรรณกระชับเต่งตึง ต่อต้านริ้วรอยแห่งวัย ช่วยให้ผิวเปล่งปลั่งสดใส รวมถึงดอกอัญชันยังช่วยทำให้ผมดกดำ เงางาม เป็นต้น ในด้านความงามเราจึงมักจะเห็นการนำดอกอัญชันไปทำเป็นผลิตภัณฑ์สกินแคร์บำรุงผิวและทำเป็นแชมพู ครีมนวดผม ครีมทำทรีตเมนท์ ฯลฯ
และในด้านสุขภาพดอกอัญชันยังมีสรรพคุณในการช่วยบำรุงเลือดได้ดี เนื่องจากในดอกอัญชันพบว่ามีสารที่ชื่อว่า แอนโทไซยานิน ( Anthocyanin) มีฤทธิ์ต้านการเกาะกลุ่มกันของเกล็ดเลือด ซึ่งสารชนิดนี้จะช่วยทำให้ระบบเลือดไหลเวียนได้ดีและสะดวกมากขึ้น ช่วยสลายลิ่มเลือดได้ จึงสามารถลดอาการเส้นเลือดอุดตัน ลดภาวะการเกิดโรคเส้นเลือดตีบได้นั่นเองค่ะ ส่งผลทำให้ร่างกายสามารถส่งเลือดไปเลี้ยงอวัยวะต่างๆในร่างกายได้อย่างทั่วถึงและเพียงพอ อีกทั้งยังช่วยลดอาการโรคเหน็บชาตามนิ้วมือนิ้วเท้า บำรุงสมอง ช่วยด้านความจำ บำรุงสายตา โรคต้อกระจก แก้ฟกช้ำเป็นยาระบาย ลดน้ำตาลในเลือด ฯลฯ
วิธีทานดอกอัญชัน
- นำดอกอัญชันมาล้างทำความสะอาด
- นำดอกอัญชันมาต้มรวมกับน้ำสะอาด ประมาณ 10 นาที
- นำมาดื่มแทนน้ำชา ควรดื่มในขณะที่ยังอุ่นจะได้ประโยชน์ยิ่งขึ้น
ข้อควรระวังในการใช้ดอกอัญชัน
- ยางสีขาวที่ติดมากับดอกอัญชันนั้น ก่อนนำมาทานควรล้างทำความสะอาดให้สะอาดก่อน เนื่องจากอาจจะทำให้เกิดอาการระคายเคืองลำคอได้
- ในดอกอัญชันมีสารที่ต้านการเกาะกลุ่มของเกล็ดเลือด ทำให้เมื่อเกิดบาดแผลอาจทำให้เลือดหยุดไหลยากขึ้น
- ควรทานในปริมาณที่พอเหมาะ เพราะถ้าหากทานในปริมาณมากเกินไปจะส่งผลให้ไตทำงานหนักขึ้นในการขับสีของดอกอัญชันออกจากร่างกาย
- แนะนำให้ทานดอกอัญชันเพียงวันละ 2-3 ดอกต่อวัน และไม่ควรทานติดต่อกันเป็นระยะเวลานาน
- สำหรับผู้ที่มีโรคประจำตัวหรือกำลังทำการรักษาโรคอยู่ ก่อนทานดอกอัญชันควรปรึกษาแพทย์ก่อน
สรรพคุณทางยาของอัญชัน
- ดอก ใช้ปลูกผมทำให้ผมดกดำ เงางามมากขึ้น เพราะดอกอัญชันมีสารที “ แอนโทไซยานิน” (Anthocyanin) ซึ่งช่วยกระตุ้นการไหลเวียนของโลหิต ทำให้เลือดไปเลี้ยงส่วนต่าง ๆ ได้ดีมากขึ้น
- ดอก นำมาคั้นนำใช้หุงข้าวได้ด้วย ช่วยให้ข้าวที่หุงมีสีสันที่สวยงาม
- เมล็ด เป็นยาระบาย
- ราก บำรุงตาแก้ตาฟาง ถูฟันแก้ปวดฟัน ตาแฉะ และปรุงเป็นยาขับปัสสะวะ นำรากมาถูกับน้ำฝนใช้หยอดหูและหยอดตา
- นำไปวัดค่าความเป็นกรดเนื่องจากดอกอัญชันมีสารแอนโทไซยานิน
แหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือ : http://www.bedo.or.th/lcdb/biodiversity/view.aspx?id=11450&SystemType=BEDO
https://th.wikipedia.org
http://worldcongressacg2017.org
https://www.flickr.com
อัญชันทำขนมก็ได้นะ เมนู สาคูอัญชัน-ข้าวโพด
https://www.kasettambon.com/สาคูอัญชัน-ข้าวโพด-มะพร้/