วิธีการเพาะเห็ดในถุงพลาสติก นิยมแพร่หลายไปอย่างรวดเร็ว

การเพาะเห็ด

ปัจจุบันการเพาะเห็ดในถุงพลาสติกกำลังเป็นที่นิยมทำกันมากเนื่องจากการเพาะเห็ดในถุง พลาสติกนี้ใช้วัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรพวกขี้เลื่อย หรือฟางข้าวผสมอาหารเสริม สามารถทําได้ง่ายเพียงอ่านจากตํารา จากการเข้ารับการฝึกอบรม หรือเรียนรู้จากเพื่อนบ้านดังนั้น การเพาะเห็ดในถุงพลาสติกจึงแพร่หลายไปอย่างรวดเร็ว ครอบคลุมหลายพื้นที่ หลายพื้นที่หลายจังหวัดของประเทศ เหตุนี้จึงทําให้มีเห็ดที่เพาะจากถุงจําหน่ายและบริโภคกันทั่วไปและสมํ่าเสมอ เห็ดที่นิยมเพาะในถุงพลาสติกส่วนมากได้แก่ เห็ดสกุลนางรม (เช่น เห็ดนางฟ้า เห็ดนางรม เห็ดภูฏาน เห็ดเป๋าฮื้อเห็ดนางนวล และเห็ดนางนวล และเห็ดนางรมฮังการี เป็นต้น) เห็ดหูหนู เห็ดหอม เห็ดตีนแรด เห็ดยานางิ เป็นต้น เห็ดเหล่านี้สามารถเพาะได้บนวัสดุหลายชนิด โดยเฉพาะขี้เลื่อย หรืออาหารหมักจากฟาง

วัสดุอุปกรณ์

1. อาหารเพาะ
2. หัวเชื้อเห็ด
3. ถุงพลาสติกทนร่อนขนาด 7×11 นิ้ว , 9×13 นิ้ว
4. คอพลาสติกขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 1-1.5 นิ้ว 
5. ฝ้ายหรือสําสี
6. ยางรัด
7. ถังนึ่งไม้อัดความดัน หรือหม้อนึ่ง ความดัน
8. โรงเรียนหรือสถานที่บ่มเส้นใย และเปิดดอก

การเตรียมอาหารเพาะ

มีหลายสูตร ดังนี้

สูตร 1

• ขี้เลื่อยแห้ง   100   กิโลกรัม
• รําละเอียด     3-5   กิโลกรัม
• ดีเกลือ            0.2   กิโลกรัม
• ปูนขาว  (CaCo3)
• (หรือเติมนํ้าตาลทราย 2-3 กิโลกรัม)

ผสมนํ้าให้มี ความชื้น 60-70 เปอร์เซ็นต์ คลุกผสมให้ทั่วแล้วนําบรรจุถุงทันที

สูตร 2

• ขี้เลื่อยไม้เบญพรรณ     100   กิโลกรัม
• แอมโมเนียมซัลเฟต          1   กิโลกรัม
• ปูนขาว                                 1  กิโลกรัม
• หมักกับนํานานประมาณ  2-3  เดือน
• ผสมรําละเอียด                    3  กิโลกรัม
• (หรือเพิ่มน้ำตาลทราย 2 กิโลกรัม)
• ปรับความชื้น 60-70 เปอร์เซ็นต์

สูตร 3

• ฟางสับ (4-6 นิ้ว )              100   กิโลกรัม
• มูลวัว 25 กิโลกรัม ยูเรีย       1   กิโลกรัม
• รําละเอียด                              5   กิโลกรัม

น้ำหมักฟาง มูลวัว ยูเรีย และนำกองเป็นรูปสามเหลี่ยมเป็นเวลาประมาณ 15 วัน โดยกลับกองทุกๆ 3-4 วัน นํามาผสมรําละเอียดคลุกให้ทั่วปรับความชื้น ในกองปุ๋ย ประมาณ 60-70 เปอร์เซ็นต์ หมักไว้ 1 คืน จึงสามารถนําไปใช้ได้

สูตร 4

• ฟางสับ (4-6 นิว้ )      100    กิโลกรัม
• ยูเรีย                                1    กิโลกรัม
• แอมโมเนียมซัลเฟต     2   กิโลกรัม
• หินปูน (CaCO3)         1-3   กิโลกรัม หรือปูนขาว (CaO)
• ยิปซั่ม (CaSO4.7H2O) 2   กิโลกรัม
• ดิบเบิ้ลซุปเปอร์ฟอสเฟต   3   กิโลกรัม

น้ำหมักฟางกับนําประมาณ 2 วัน ผสมยูเรียหมักต่อ 2-3 วัน ใส่แอมโมเนียซัลเฟต หมัก ต่อ 2-3 วัน ใส่แอมโมเนียซัลเฟต หมักต่อ 2-3 วัน กลับกอง หมักอีก 2-3 วัน ซุปเปอร์ฟอสเฟต หมัก 2-3 วัน นําไปใช้ได้ (ทุกครั้งที่มีการเติมปุ๋ยควรคลุกให้ทั่ว) โดยให้ปุ๋ยหมักมีความชื้น 60-70 เปอร์เซ็นต์

สูตร 5

• ฟางสับ (2-3 นื้ว)    100    กิโลกรัม
• หินปูน (CaCO3)         2    กิโลกรัม
• รําละเอียด               5-8    กิโลกรัม

ผสมนํ้าให้มีความชื้น 60-70 เปอร์เซ็นต์หมักส่วนผสมไว้นาน 8-10 วัน โดยกลับกองทุก 2 วัน

สูตร 6

ฟางหรือเปลือกถั่วเขียว หรือเศษต้นถั่วเหลืองที่ใช้เพาะเห็นฟาง

หมายเหตุ

1. การทําปุ๋ยหมักควรทํากองปุ๋ยให้สูงไม่น้อยกว่า 100 เซนติเมตร 
2. อาหารหมักที่นาไปใช้เพาะเห็ดต้องไม่มีกลิ่นแอมโมเนีย เหลืออยู่ เห็ดสกุลนางรม และเห็ดตีนแรดใช้เพาะได้ดี ทั้งจากขี้เลื่อยและฟางหมัก โดยปรับความชื้นในอาหารเพาะ 60-70 เปอร์เซ็นต์

เห็ดหูหนู และเห็ดย่านาง ใช้อาหารเพาะจากขี้เลื่อยให้ผลผลิตดี โดยปรับความชื้นในอาหารเพาะ 60-70 เปอร์เซ็นต์ นอกจากนี้ ยังมีวัสดุอีกหลายชนิดที่สามารถนํามาใช้เพาะเห็ดสกุลนางรม นางฟ้าได้ดี เช่น ชานอ้อย ซังข้าวโพด ขุยมะพร้าว

วิธีการเพาะ

1. บรรจุอาหารเพาะลงในถุงพลาสติกทนร่อน กดให้แน่นตึง สูงประมาณ 2/3 ของถุง 
2. รวบปากถุง บีบอากาศออก สวมคอพลาสติก แล้วพับปากถุงพาดลงมารัดยางให้แน่น อุดด้วยสําลี หุ้มด้วยกระดาษ หรือฝาครอบพลาสติก
3. นําไปนึ่งฆ่าเชื้อด้วยถังนึ่งไม่อัดความดัน หรือใช้หม้อนึ่งความดันอุณหภูมิ 90-100 0 ซ. เป็นเวลาไม่น้อยกว่า 2 ชั่วโมง ทิ้งไว้ให้ถุงเย็น
4. นําถุงวัสดุออกมาใส่เชื้อ จากหัวเชื้อที่เลี้ยงในเมล็ดข้าวฟ่าง ประมาณ 10-15 เมล็ด ก็เพียงพอ โดยเขย่าเมล็ดข้าวฟ่างให้กระจายออก เปิดและปิดจุกสําลีโดยเร็ว โดยปฏิบัติในห้องที่สะอาดมิดชิดไม่มีลมโกรก 5. นําไปวางในที่สำหรับบ่มเส้นใยมีอุณหภูมิตามที่เห็ดแต่ละชนิดต้องการไม่จำเป็นต้องมีแสงไม่ต้องให้นํ้าที่ก้อนเชื้อ จนเส้นใยเห็ดเริ่ม รวมตัวกันเพื่อเจริญเป็นดอกเห็ด นําไปเปิดถุงให้ออกดอกต่อไป

แหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือ :
http://www.eto.ku.ac.th
https://www.flickr.com
http://chan.nfe.go.th