เมล็ดพันธุ์ OP – เมล็ดพันธุ์สายพันธุ์แท้ ซื้อได้ที่ไหน

เมล็ดพันธุ์ OP

เมล็ดพันธุ์ OP เมล็ดพันธุ์เปิด หรือ ที่เรียกว่า โอ.พี. (O.P.) ที่ย่อมาจากคำว่า Open Pollinated คือ เมล็ดพันธุ์สายพันธุ์แท้ ที่มีพันธุ์กรรมคงที่ ไม่มีการแปรปรวนทางพันธุกรรม เพราะเป็นสายพันธุ์เดี่ยว หากมีการนำเมล็ดที่ได้จากการเพาะปลูกในรุ่นถัดๆ กันไปทำการเพาะปลูกขยายพันธุ์ ก็จะได้ต้นที่มีลักษณะที่เหมือนต้นเดิมทุกประการ ทั้งรูปทรง โครงสร้าง และผลผลิต เมล็ดพันธุ์ชนิดนี้เรา เราสามารถเก็บและปลูกต่อไปได้เรื่อยๆ

เกษตรชี้เป้าจำหน่ายเมล็ดพันธุ์ OP

• หสน.สยามเคมีเกษตรกรรม จำหน่ายเมล็ดพันธุ์คุณภาพ ตราปลาวาฬ
• บริษัท เมโทรซีดการเกษตร จำกัด จำหน่ายเมล็ดพันธุ์ ตราภูเขาทอง

วิธีการเก็บเมล็ดพันธุ์ไว้ใช้งาน แบบง่ายๆ

การเก็บเมล็ดพันธุ์ถือเป็นปัจจัยสำคัญอย่าง หนึ่งในการเพาะปลูก เพราะถึงแม้ว่าเราจะมีดิน และน้ำ แต่ถ้าต้องซื้อเมล็ดพันธุ์ทุกรอบ เราก็หนี ไม่พ้นการพึ่งพาคนอื่นตลอดเวลา 16 เมื่อมีการ เพาะปลูกพืชผักเป็นจำนวนมาก เมล็ดพันธุ์ที่ต้องใช้ ก็ต้องมากขึ้นตามไปด้วย จะดีกว่าไหมถ้าเรา สามารถเป็นเจ้าของเมล็ดพันธุ์เองและเก็บเมล็ด พันธุ์ปลูกได้ในฤดูปลูกต่อๆ ไปได้การเก็บเมล็ด พันธุ์ที่จำนำเสนอในวันนี้ มี 2 ลักษณะคือ การเก็บเมล็ดพันธุ์แบบแห้ง และ การเก็บเมล็ดพันธุ์แบบเปียก

• เมล็ดพันธุ์แบบแห้ง
  ส่วนใหญ่มักจะอยู่ ในฝัก เช่น ถั่ว กระเจี๊ยบ ข้าวโพด และดอกไม้ ทั่วไป ให้นำฝักมามัดรวมกันและนำไปตากแดด ประมาณ 3-4 วัน จากนั้นแกะเมล็ดออกจากฝัก ส่วนเมล็ดพันธุ์ที่ติดอยู่กับช่อดอกจำนวนมาก เช่น คะน้า ผักสลัด ผักกาด ให้นำช่อดอกตีเพื่อให้เมล็ด ร่วงออกมาจากช่อ ทำความสะอาดโดยการใช้ลม เป่าหรือใช้แรงงานคนในการคัดเมล็ดเพื่อแยก สิ่งเจือปนออกจากเมล็ดพันธุ์ จากนั้นนำมาใส่ ตะกร้าพึ่งลม และคอยเกลี่ยเมล็ดเพื่อให้แห้ง หากเมล็ดไม่แห้ง เมื่อเก็บรักษาจะทำให้เกิดความชื้นและความร้อนขึ้น ทำให้เมล็ดเสื่อมสภาพ อย่างรวดเร็วเกิดเชื้อราเข้าทำลาย
• เมล็ดพันธุ์แบบเปียก
  คือ กลุ่มที่เมล็ดมี เมือก แช่อยู่ในน้ำหรือในผลเปียก เช่น พืชตระกูล แตง พริก มะเขือ ซึ่งมีวิธีในการเก็บเมล็ดดังนี้
  1. เก็บเกี่ยวผลแก่ที่มี ลักษณะทาง กายภาพดี รูปทรงสวย นำมาบ่มไว้ประมาณ 3-7 วัน จนผลเปลี่ยนสี
  2. บีบหรือคว่านเอาเมล็ดออกจากผล จากนั้นแยกเนื้อและเมล็ดออกจากกัน สังเกตเมล็ด จะมีรกหุ้มและเมือกลื่นๆ หุ้มเมล็ดไว้
  3. นำเมล็ดมาแช่น้ำทิ้งไว้ ประมาน 1-2 คืน แล้วลองจับเมล็ดดูจะรู้สึกว่าเมือกหลุดออก จากเมล็ดแล้ว นำมาล้างผ่านน้ำ และขยี้เพื่อล้าง เมือกออกจากเมล็ดให้หมด
  4. นำเมล็ดใส่ไว้ในตะกร้า ผึ่งไว้ในที่ร่ม และคอย เกลี่ยเพื่อให้เมล็ดแห้งทั่วถึงกันประมาณ 1-2 วัน การผึ่งเมล็ดไม่ควรนำไปไว้กลางแจ้งที่มีแสงแดดจัด เพราะความร้อนจะทำให้เมล็ดพันธุ์เสียหาย ความงอกของเมล็ดลดลง

ปัจจัยที่มีผลต่อคุณภาพของ การเก็บเมล็ดพันธุ์

เนื่องจากเมล็ดพันธุ์มีชีวิต การเก็บรักษา ในระยะเวลานาน ย่อมเกิดความเสื่อมสภาพลง ซึ่งปัจจัยที่มีผลต่อคุณภาพของเมล็ดพันธุ์มีดังนี้

1. ชนิดของพืช ลักษณะ รูปร่าง โครงสร้าง องค์ประกอบทางเคมี ทำให้เมล็ดแต่ละ ชนิดมีอายุตามธรรมชาติในการเก็บรักษา แตกต่างกัน
2. ความชื้น เมล็ดที่มีความชื้นสูง จะมีการ เผาผลาญอาหารสูง เกิดกระบวนการทำงานต่างๆ ภายในเมล็ด มีอัตราการหายใจสูง ดึงอาหาร ภายในเมล็ดมาใช่ และยังชักนำให้โรคและแมลง เข้าทำลายได้มากขึ้น จึงทำให้เมล็ดที่มีความชื้น เสื่อมสภาพได้เร็วกว่าเมล็ดแห้ง
3. แสง มักจะมาพร้อมกับความร้อน โดยสังเกตได้จากเมล็ดพันธุ์ที่บริษัทผลิตจะใส่ใน ซองสีเงินที่ปัดสนิท ทำให้เมล็ดคงคุณภาพได้นาน ขึ้น หากไม่มีซองฟอยล์สีเงินอาจใช่ขวดสีชาในการ เก็บรักษาเมล็ดพันธุ์ เพื่อป้องกันแสง และความ ร้อนก็ได้

หากเก็บเมล็ดพันธุ์ไว้เป็นอย่างดีแล้ว สามารถเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์ได้นาน 1-2 ปี ดังนั้น จึงอยากให้ผู้ปลูกหันมาใช้เมล็ดพันธุ์ OP รักษา พันธุกรรมและสายพันธุ์พื้นบ้านกันมากขึ้น เพื่อไม่ให้สายพันธุ์พืชดีๆ สูญหายไป ซึ่งพันธุ์กรรมพืช พื้นบ้านถือเป็นแหล่งพันธุกรรมที่จะนำมาปรับปรุง สายพันธุ์ในอนาคต การผลิตเมล็ดและการเก็บ รักษาเมล็ดพันธุ์เพื่อใช้ทำให้สามารถพึ่งพาตนเอง ได้ไม่ต้องซื้อเมล็ดพันธุ์ที่มีราคาแพงทุกรอบ การปลูก

แหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือ :
www.opsmoac.go.th
www.bokujou.org
www.flickr.com