สายพันธุ์ของกล้วย

กล้วยเป็นพืชเมืองร้อน และมีถิ่นกำเนิดอยู่ในทวีปเอเชีย โดยเฉพาะเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ซึ่งมีประเทศไทยอยู่รวมด้วย ดั้งนั้นในประเทศไทยจึงพบว่ามีกล้วยอยู่หลายพันธุ์ ทั้งกล้วยป่า และกล้วยที่ปลูกตามบ้าน ซึ่งจากการสำรวจในปี พ.ศ. 2522 – 2525 โดย Silayoi and Babpraserth (1983) ได้ทำการสำรวจกล้วยจาก 39 จังหวัด จากภาคต่าง ๆ โดยเลือกตัวแทนของจังหวัดตามแนวเศรษฐกิจการเกษตร ได้กล้วยทั้งหมด 323 สายพันธุ์ แต่เมื่อนำมาจำแนกชนิดโดยวิธีของ Simmonds & Shepherd (1955) ซึ่งเป็นการให้คะแนน 15 ลักษณะที่เหมือนกล้วยป่า (Musa acuminata) และกล้วยตานี (Musa balbisiana) โดยถือว่าทั้ง 2 ชนิดเป็นบรรพบุรุษของกล้วยปลูก ประกอบกับการนับจำนวนโครโมโซม พบว่ามี 59 สายพันธุ์ หลังจากปี พ.ศ. 2525 ผู้วิจัยยังได้ทำการเก็บรวบรวมกล้วย และทำการจำแนกต่อมาจนถึงปัจจุบัน นอกจากกล้วยในประเทศไทยแล้วยังได้มีการนำเข้ากล้วยจากต่างประเทศด้วย ดังนั้นกล้วยที่ปลูกกันอยู่จึงมีเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ โดยเป็นพันธุ์กล้วยป่าซึ่งอาจจะนำมาปลูกเพื่อเป็นไม้ประดับมีทั้งหมดประมาณ 23 ชนิด ส่วนกล้วยปลูกมีทั้งหมดประมาณ 70 ชนิด ดังนี้

สายพันธุ์กล้วยป่า

กล้วยป่า (Wild Acuminata) มี กล้วยป่ามูเซอร์ กล้วยป่าระยอง กล้วยแข้ กล้วยป่าสงขลา กล้วยทอง
กล้วยป่าจากต่างประเทศ มี กล้วยฟลาวา (Pisang flava) กล้วยสีกัน (Pisang segun) และกล้วยป่าอบิสซีเนีย
กล้วยตานี (Wild Balbisiana) มี กล้วยตานีเหนือ กล้วยตานีอีสาน กล้วยตานีใต้ กล้วยตานีดำ (นำมาจากประเทศฟิลิปปินส์)
กล้วยป่า (Wild Itinerans) มี กล้วยหก กล้วยแดง
Wild Rhodochlamys มี กล้วยบัวสีชมพู กล้วยบัวสีส้ม กล้วยรุ่งอรุณ
Wild Ensete มี กล้วยผา กล้วยนวล กล้วยนวลแดง
Wild Callimusa มี กล้วยรัตกัทลี กล้วยทหารพราน
Wild Australimusa มี กล้วยอะบากา

กล้วยกินได้

กล้วยกินได้ (Acuminata cultivars)
– AA group มี กล้วยไข่ กล้วยเล็บมือนาง กล้วยหอมจันทร์ กล้วยไข่ทองร่วง กล้วยน้ำนม กล้วยไข่จีน กล้วยไล กล้วยสา กล้วยหอมจำปา กล้วยหอม กล้วยทองกาบดำ กล้วยอัมเพียง กล้วยมานัง กล้วยแดงเล็ก
– AAA group มี กล้วยนาก กล้วยครั่ง กล้วยกุ้งเขียว กล้วยหอมเขียวค่อม กล้วยหอมแกรนด์เนน กล้วยหอมวิลเลี่ยมส์ กล้วยหอมโฮชูชู กล้วยหอมเสียนเจนเชียว กล้วยหอมโคคอส กล้วยหอมเขียวไต้หวัน กล้วยหอมอุมาลอก กล้วยหอมฮัมเวย์ กล้วยหอมพจมาน กล้วยหอมทอง กล้วยหอมทองไต้หวัน กล้วยหอมไฮเกท กล้วยคลองจัง กล้วยไข่บอง กล้วยหอมแม้ว
กล้วยกินได้ลูกผสม (Acuminata x Balbisiana)
       – AB group มี กล้วยเนย์
       – AAB group มี กล้วยน้ำฝาด กล้วยนมสวรรค์ กล้วยร้อยหวี กล้วยหวาน กล้วยไข่โบราณ กล้วยทองเดช กล้วยนางนวล กล้วยน้ำ กล้วยกล้าย กล้วยงาช้าง กล้วยนิ้วจระเข้ กล้วยขม กล้วยนมสาว กล้วยคอร์นแพลนเทน
       – ABB group มี กล้วยเปลือกหนา กล้วยนมหมี กล้วยพญา กล้วยหักมุกขาว กล้วยหักมุกเขียว กล้วยส้ม กล้วยตีบ กล้วยน้ำว้า กล้วยน้ำว้าขาว กล้วยน้ำว้าแดง กล้วยน้ำว้าค่อม กล้วยน้ำว้านวล กล้วยน้ำว้าดำ กล้วยโอกินาวา
       – ABBB group มี กล้วยเทพรส
       – AABB group มี กล้วยเงิน
กล้วยกินได้ (Balbisiana cultivars)
– BBB group มี กล้วยเล็บช้างกุด กล้วยพม่าแหกคุก กล้วยเทพพนม กล้วยหิน กล้วยคาดาบา